dzies. ziemi ornej i łąk, 302 lasów, 92 nieuż. , dopł. Tyśmienicy. Ob. Bystrzyca 2. Br, CK że, st. p. Brzeźno, 4, 7 klm. odl. ; 434 ha, 3 dm. , 48 mk. ew. Kś. Fr. Świchowo, urzęd. Schwichowo, Świechowo, na mapie Chrzan. Święchów, wś, pow. wągrowiecki Żnin, o 3 klm. na płd. od Łopienna par. , poczta i st. dr, żel. . Graniczy z Mię dzychodem; ma 5 dym. , 48 mk. katol, i 65 ha 56 roli, 5 łąk. E. Cal Świchowo 1. niem. Gross Schwichow, wś, pow. lęborski, par. kat. Lębork; 169 ha, 10 dm. , 12 dym. , 91 mk. 3 kat. . R. 1493 na daje ks. Bogusław X wś tę Wawrzyńcowi Krokowi. Jeszcze r. 1437 dawało Ś. zamiast czynszu świnie, krowy i prowod Cramer, Gesch. der Lande Lauenburg u. Buetow, II, str. 293. 2. Ś. , dobra ryc, tamże, st. pocz. Brzeźno, 3, 3 klm. odl. ; 327 ha, 7 dm. , 13 dym, 94 mk. 5 katol. R. 1378 nabywa te dobra drogą zamiany zakon krzyżacki ob. Cramer Gesch. der Lande Lauenburg u. Buetow. , II, 236. W Kopenhadzkich tablicach woskowych z r. 1414 czytamy, jako sąd Boguszowi Bogoschow, z S. i jego synowi Lantusowi nakazuje żyć w pokoju z Pawłem ze Sławków. Tegoż roku nakłada sąd karę na Marka z Ś. za 2 mniejsze przewinienia ob. Zeitsch. d. Westpr. Gesch. Ver. , IV, str. 81. Kś. Fr. Świchowo, niem. Schwichowo, wyb. do Robakowa, pow. wejherowski. Świcież, dwie wsi, zaśc. i folw. , u źródeł Uszy, w pow. słuckim, na płd. od Nieświeża; gm. Łań, w 2 okr. polic, kleckim. Miejscowość lekko falista i bezleśna; susły robią dużo szkody w zbożu. A. Jel. Świckie Mchy, błoto, w pow. bielskim gub. smoleńskiej, na płn. wschd od wsi Świty o 28 w. od Bielska do wsi Mazur, po prawej stronie dr. pocz. ze Smoleńska do Bielska Biełyj. Ma do 30 w. długości a od 1 do 10 w. szerokości; pokryto drobnemi zaroślami i mnóstwem niewielkich jeziorek. Świcza, rzeczka, w pow. lepelskim; por. Katarsy, Świda, wś, pow. radomyski, na pograniczu żytomierskiego, w 3 okr. pol. , gm. Potyjówka, par. praw. Widybór o 1 w. , odl. o 26 w. od Radomyśla, ma 559 mk. podług Pochilewicza 647 mk. prawosł, 7 katol. , 10 żydów, 190 dusz rewiz. , uwłaszczonych wraz z chutorem Wychla i słobodą Wiślanka na 615 dzies. , ocenionych na 7418 rs. , ze spłatą roczną po 437 rs. 26 kop. Posiada cerkiew filialną drewnianą, p. w. św. Trójcy, wzniesioną w 1790 r. a odnowioną w 1854. Wś ta należała do Michała Bielickiego, po śmierci którego w 1858 r. odziedziczyły córki jego Stanisława Kwaśnicka i Antonina Kraszewska. Własność dworską stanowi obecnie 465 pozostałą zaś ilość 407 dzies. sprzedano w 1871 r. 16 osobom, które założyły nową słobodę i nazwały ją Wiśianką. J. Krz. Świdańce, wś, pow. wiłkomierski, gm. Kupiszki, o 78 w. od Wiłkomierza. Śwideń 1. folw. , pow. piński, w 2 okr. polic, lubieszewskim, od 1870 r. Wasila Essaułowa, ma około 46 włók. 2. Ś. , Świedeń, Ostrów, uroczysko, w pow. pińskim, w okolicy wsi Knubowo obecnie gm. Choj no, oddane w 1555 r. przez królowę Bonę niejakiemu Urbanowi Jeżowi ob. Rewizya puszcz, str. 127. A. Jel. Świder 1. rzeczka, prawy dopływ Wisły, powstaje z połączenia kilku strumieni uprowadząjących wody leśne płn. zach. części płaskowzgórza, między Stoczkiem, Parysowem a Wodyniami, w pow. łukowskim. Strumień wypływający z bagien na wschód od Stoczka, pod wsią Różą ztąd zwany Różanką, nosi na karcie woj. topogr. Sek. XVIII, 1 nazwę Świdra. Z nim łączy się pod os. Stoczkiem Rudnia z pod Gościewicz koło Miastkowa, w łukowskim i strumień płynący od płd. ze wsi Świder gm. Mysłow w pow. łukowskim. Strumień ten niewątpliwie uważać należy za początek samej rzeczki. Pod Latowiczem uchodzi z praw. brzegu Wodynka od Wodyń w pow. siedleckim. Ś. podąża w kierunku zach. , przyjmuje pod Transborem z lew. brzegu strumień Jalina biorący początek pod Łukowcem, o 2 w. na zach. od Parysewa. a pod Starogrodem z praw. brzegu Piasecznę, podąża ku zach. na Majdan, Radachówkę, Sufczyn, przyjmuje z praw. brzegu Sienniczkę od Cegłowa i Siennicy, od Kołbieli skręca na północ, od Dobrzyńca zwraca się ku płn. zach. na Gliniankę, Kopki, Wólkę Mlądzką, połączywszy się pod Mlądzem z Mienią, prowadzącą wody z lasów płaskowzgórza Mińskiego, skręca ku płd. wschod. , przerzyna linią dr. żel. nadwiślańskiej o 2 w. na płn. od stacyi Otwock, przepływa pod założoną tu pod lasem osadą utworzoną z licznych willi i domków służących za letnie mieszkania dla Warszawian, i skręciwszy jeszcze więcej ku płd, , uchodzi do Wisły pod wsią Świdry Małe, o 3 w. na płn. od Karczewia. Strumień jedne z ramion S. płynący od wsi Róża bierze początek w pobliżu wypływu rzki Krzny dopł. Bugu, z bagien leśnych Jata zwanych. Spadek wód wynosi w przybliżeniu od źródeł do ujścia około 250 stóp. Długość ogólna około 10 mil. Pęd wody bystry, głębokość bardzo zmienna. Dno piaszczyste. Obfitość raków i drobnych ryb. Poszukiwania archeologiczne w dolinie S. prowadził dr. Leon Dudrewicz ob. Gaz. Warsz. Nr 101 z 1875 r. . 2. S. , nazwa górnego biegu rzki Bystrzycy,

Świchowo