191 mk. ; cały okrąg ma 86 dm. , 781 mk. 79 kat. , 686 prot. , 16 żyd. i 1567 ha 1072 roli, 242 łąk, 79 lasu. Leśnictwo 1 dm. , 5 mk. należy do Biały. 2. R. , al. Runowo, wś i fol. , pow. szremski, o 4 klm. na płn. wsch. od Kurnika, między Pierzchnem a Szczodrzykowem, przy drodze żel. poznańskooleśnic kiej, par. i poczta w Kurniku, st. drogi źel. w Gądkach o 5 1 2 klm. Z R. pisał się Wojciech w r. 1352 Kod. Wielkop. , n. 1313 i w r. 1389, tudzież Szczedrzych r. 1389 1399 i Dzierzysław w r. 1391 Akta gr. pozn. , wyd. r. 1888 mylnie objaśniają Runowem w pow. wągrowieckim. W r. 1618 należał R. do Zygmunta Grudzińskiego, kaszt. biechowskiego; później wchodzi w skład klucza kurnickiego. Wś ma 17 dm. , 112 mk. 91 kat. , 21 prot. i 184 ha 161 roli. Folw. liczy 91 mk. w 3 dm. i należy do okr. domin. Bnin. 3. R. al. Runowo, Rumnowo r. 1577 1618, później Ronowo, wś i domin. , pow. wągrowiecki, o 5 klm. na płn. wschód od Rogoźna par. , poczta i st. dr. żeL, między rz. Wełną i Rudką. W 1365 r. pisał się Berwold z R. Kod. Wielkop. , n. 1542; r. 1579 było na R. 10 śladów osiadł. , 5 zagrod. i 4 komor. ; około r. 1793 należał R. do Wojciecha Korytowskiego, później do Szulczewskich r. 1840 i w końcu do Laskowskich, którzy dziedzictwo swoje na R. sprzedali kolonizacyi niemieckiej za 310, 000 mrk. Wś ma 5 dm. , 42 mk. 22 kat. , 20 prot. i 72 ha 45 roli, 8 lasu. Domin. miało 11 dm. , 138 mk. 133 kat. , 5 prot. i 602 ha 355 roli, 26 łąk, 89 lasu; gorzelnia, młyn wodny i torfowisko. 4. R. . al. Runowo, wś kośc. , okr. wiejski, domin. i okr. domin. , pow. wyrzyski, dek. bydgoski, o 3 1 2 klm. na płd. zachód od Więcborka, na trakcie łobżenickim, nad jeziorem bez odpływu, wznies. 114 do 135 mt. npm. ; par. kat. w miejscu, par. prot. i poczta w Więcborku Vandsburg, st. dr. żel. w Nakle o 23 klm. W r. 1325 był R. własnością klasztoru byszowskiego, w r. 1391 pisał się Dobiesław Runga Odrowąż z R. Kod. Wielkop. , n. 1049 i 1909; w r. 1578 było 27 łanów osiadł. , 15 zagrod. , 7 komor. , i 2 rzemieśl. a w 1618 r. 19 łanów osiadł. , 5 pustych i 1 wcielony do folw. , 9 zagrod. i młyn o 2 kołach. Nowy kościół z cegły palonej, p. w. św. Trójcy, wystawił w r. 1607 Jan Orzelski, kaszt. rogoziński, ststa kościański. Par. 766 dusz składają Augustowo, Borzyszkowo, Gniłka, Maurycewo, R. , Runowska osada i Runowski młyn kś. Korytkowski, Brev. descript. , I, 65. Wś ma 62 dm. , 606 mk. ; w skład okręgu wiej. wchodzi os. Runowska 145 mk. w 20 dm. ; cały okrąg ma 82 dm. , 751 mk. 476 kat. , 275 prot. i 971 ha 837 roli, 86 łąk, 19 lasu. Domin. ma 20 dm. , 402 mk, i wraz z folw. Gniłka, Borzyszkowo, Dzwierzchno, Heidchen. Klaranowo, Johannisthal i Wiele 6066, 57 ha 2628, 08 roli, 56644 łąk, 266, 47 past. , 182970 łasu, 102, 34 nieuż, i 673, 54 wody; czysty dochód grun. 36, 438 mrk w r. 1884; gorzelnia, młyn i cegielnia; chów koni, owiec i bydła. W skład okr. domin. wchodzą Gniłka 3 dm. , 97 mk. , Wiatrogoszcz 7 dm. , 24 mk. , Heidchen 6 dm. , 55 mk. , KlaranowoJoachimsboch 7 dm. , 158 mk. , Rothhof 2 dm. , 25 mk. , Johannisthal 7 dm. , 118 mk. , tudzież leśnictwa Czarnomskie i Stebenki; cały okr. ma 54 dm. , 793 mk. 449 kat. , 344 prot. i 5379 ha 1945 roli, 380 łąk, 2113 lasu; czysty dochód z ha roli 7, 83, łąk 10, 57, lasu 3. 52 mrk. E. Cal. Runówko, niem. Klein Runow, wś w Pomeranii, pow. sławiński; 1885 r. 70 mk. Runowo, niem. Gross Ruhow, dobra ryc. w Pomeranii, pow. słupski, st. p. Potęgowo, 7 klm. odl, par. kat. Słupsk, 1633 ha 736 lasu, 108 łąk, 664 roli; młyn. Kś. Fr. Runowo, niem. Ruhnau, wyb. na pol. Warmii, 3 dm. , 38 mk. W r. 1683 dostał tu Jan Łączyński, burgrabia reszelski, karczmę. Runowska Osada, niem. RunowoColonie, pow. wyrzyski, o 3 klm. na płd. od Więcbor ka poczta, nad jez. Runowskiem, par. i okr. wiejski Runowo, st. dr. żeL w Nakle o 21 1 2 klm. ; 20 dm. , 145 mk. E. Cal. Runowski Młyn, niem. R. Muehle, osada młyn. , pow. wyrzyski, o 2 klm. na płd. Więcborka poczta, nad Rudną, dopł. Łobżonki, przy granicy powiatu złotowskiego; par. Runowo, st. dr. żel. w Nakle o 22 1 2 klm. ; 2 dm. , 25 mk 6 kat. , 19 prot. i 125 ha 56 roli, 11 łąk, 34 lasu. Runowskie Holendry, niem. RunowoHau land, pow. wągrowiecki, o 7 klm. na płn. wschód od Rogoźna par. , pocz. i st. dr. żeL; 11 dm. , 93 mk. 1 kat. i 92 prot i 167 ha 134 roli, 8 łąk, 2 lasu. E. Cal Runowskie Jezioro, niem. Runower See, pow. wyrzyski, o 3 klm. na płd. od Więcborka i o 1 klm. na wschód od Runowa, wznies. 104 mt. npm. , 1 klm. długie, 800 mt. szer. , leży między jez. Więcborskiem na płn. i Czarnomskiem Czarnun na płd. ; łączy je Rudna, dopł. Łobżonki. Na wschod. wybrzeżu rozłożyła się os. Runowska. Jezioro to bywa zwane większem, w przeciwstawieniu do mniejszego, przypierającego do Runowa. E. Cal. Runtołds łotew. , ob. Runtort. Runtort, po łotew. Rontołds, wś i fol. pow. lucyński, par. Lucyn, gm. Pyłda, odl. o 5 w. od Lucyna, 1026 dz. ziemi dwor. Lud czysto łotewski, rz. kat. wyznania. Za czasów Rzeczypospolitej R. stanowił królewszczyznę; w 1746 r. 27 września został posiadłością rodu Hylzenów, po wygaśnięciu którego nabył tę majętność w wieku bieżącym Rejmer a od Runówko Runówko Runowo Runowska Runowski Runowskie Runtołds Runtort