dał w Bydgoszczy rozporządzenie, w którem Krzysztof Potarzycki, około godziny 10tej między innemi nakazał konfiskować znajdują z rana, upiwszy się, biegał z dobytą szablą po ce się w P. towary i majątki Gdańszczan. Temieście i napastował ludzi; potem wpadł do 1559 zapisuje kronika miejska kilka wybryków, jakich dopuszczała się w mieście szlachta. Dnia 1 listopada 1560 r. odbył się w domu Górków synod braci czeskich i luteranów w celu połączenia oba wyznań. W r. 1563 luteranie otworzyli zbór swój w P. , w domu Górków pray ulicy Wodnej. W r. 1565 przybył do Poznania Jakub Uchański, arcyb, gnieźnieński, z Coromendonim, legatem papiezkim. W końcu r. 1570 sprowadził bisk. Konarski jezuitów. W r. 1571 pojawiła się obok powietrza morowego choroba hiszpańska. Dnia 4 kwietnia 1573 r. wyprawiło miasto trzech posłów na sejm elekcyjny. Dnia 25 czerwca otworzyli tu jezuici szkoły. Dnia 4 lutego 1574 przybył Henryk Walezy do P. , podejmowany przez dostojników wielkopolskich, Pod dniem 17 lutego 1577 r. król Stefan wygoż roku był w Poznaniu wielki rozruch, spowodowany przez żydów. W r. 1578 z rozkazu biskupa Kościeleckiego spalił kat wśród rynku wszystkie egzemplarze pisma Jakuba Niemojewskiego p. n. Diatrybę albo Kolacya przyjacielska z ks. jezuitami poznańskiemi o przedniejsze różnice wiary chrześcijańskiej czasu tego, drukowanego u Melchiora Ne rynga. Tegoż roku przybył Żółkiewski do Poznania dla odebrania 50, 000 złp. , które Jan Fryderyk, margraf brandenburski, miał pożyczyć Stefanowi Batoremu. Od dnia 16 do 19 września 1594 r. bawił w P. Zygmunt III z królową Anną, powracając z Szwecyi; w przeddzień przyjazdu króla przybył tu Malaspina, nuncyusz papiezki. Dnia 27 września 1602 1603 uczniowie jezuiccy napadli na kościół luterski i zniszczyli wewnętrzne urządzenie; podobne napady powtarzały się później. Dnia 7 marca 1607 r. szlachta z województw kaliskiego i poznańskiego, zjechawszy się do P. na roki i sądy grodzkie, zaprotesto wała w grodzie przeciw uchwałom rokoszan w Kole. Dnia 3 lipca 1611 r. miasto obchodziło uroczyście zdobycie Smoleńska. Następnego roku 1612 w sierpniu wpadło do miai sta kilku konfederatów z komendy Zborów skiego i Sapiehy, żądając kontrybucyi od magistratu, który opłacił się im 50 złp. i żywieniem przez 3 tygodnie. W r. 1613 stanęło w P. wojsko skonfederowane pod dowództwem Józefa Cieklińskiego, wybierało różne podatki i dopuszczało się rozmaitych nadużyć. Na przedstawienie miasta wydał król rozkaz, aby Ciekliński natychmiast opuścił miasto. W kilka tygodni potem wpadli konfederaci na ratusz, wypędzili rajców z sali posiedzeń i zaczęli rozpędzać zgromadzony lud przed ratuszem, a wreszcie strzelać. Lud rzucił się na konfederatów i ubił kilku z nich, jakoto Abrahama Krzysztofa Złockiego, Feliksa Świeżyca i dwóch innych. Magistrat wplątany wskutek tego w długoletni proces z rodziną zabitych, wyrokiem królewskim został uniewinnionym ob. Die Chronik d. Stadschr. v. Posen w piśmie Zeitschrift d. Pr. Posen, III. 30 52. W 1614 i 1616 r. uczniowie jezuiccy burzyli kościoły braci czeskich i luterski. R. 1623 dnia 20 lipca przybył do Poznania Zygmunt III z rodziną. R. 1628 był wielki rozruch przeciw żydom. W 1632 r. po śmierci Zygmunta III zebrało się w P. kilkanaście tysięcy szlachty i uchwaliło między innemi, utrzymywanie spokójności publicznej podczas bezkrólewia. W 1646 r. legat papiezki w przejeździe przez P. zwiedził kościoły i klasztory. W 1648 r. w dzień Nowego roku szlachcic kościoła św. Maryi Magdaleny, płazował i siekł modlących się póki nie został pochwycony przez straż miejską. Drugi szlachcic Aleksander Górzyński w towarzystwie innych wpadł do strzelnicy miejskiej i poranił grających tam w karty mieszczan. Tegoż roku dnia 8 czerwca zjechało się do P, kilkanaścic tysięcy szlachty z województw poznańskiego i kaliskiego, i złożywszy koło pod marszałkiem Andrzejem Grudzińskim, uchwalili, między innemi, wystawienie 2200 ludzi jazdy przeciw Chmielnickiemu. W r. 1650 pułk pieszy Jacka Rozdrażewskiego stanął na Chwaliszewie i zażądał od miasta 1000 dukatów kontrybucyi. Gdy zaś miasto wzbraniało się wypłacić tę sumę, otoczyło wojsko bramy i tym sposobem trzymano miasto przez cały tydzień w ooblęźeniu, łupiąc pobliskie wsie i przedmieścia. R. 1651 Jan Chrzc. Kurski, wojski poznański, i Zygmunt z Skrzypny Twardowski, Surrogat, udawszy się na ratusz, zwołali wszystkie trzy porządki miejskie dla naradzenia się z niemi o utrzymaniu pokoju i bezpieczeństwa publicznego, w czasie gdy szlachta wielkopolska wyruszyła przeciw Chmielnickiemu. Dnia 7 maja 1652 r. przeniesiono z wielką uroczystością krzyż cudowny z bramy wrocławskiej do katedry. Dnia 26 lipca 1655 r. poddało się miasto Szwedom, a na schyłku zimy przybył król Karol Gustaw. Następnego roku wyłamali się z więzienia Jan Bronowski, Cybulski, Radzimiński, Grodzkie Czechowski i. inni, osadzeni na zamku przez Szwedów za to. źe stawiali opór ich władzy. Po ustąpieniu Szwedów zajęły miasto wojska brandenburskie około 200Ó ludzi. W r. 1657 Opaliński, woj. podlaski, Krzysztof Grzymułtowski, podkomorzy poznański, i Krzysztof Grodzicki, generał artyleryi, obsaczyli P. i

Poznań