Przemysława ks. poznańskiego a w 1287 r. komes Wincenty. W 1327 r. wzywa papież Jan XXII różnych dostojników, ażeby przyczynili się do odzyskania wydartych Piotrowi, dziekanowi poznańskiemu, zamków Bytyń, Pszczew i Pniewy. Między 1391 7 r. pisze się z P. Wincenty, kasztelan radzimski, 1450 r. posiadali P. częściowo Jan Pniewski, Win centy z Sierakowa i Stanisław Ostroróg, wojewoda poznański. W 1479 występuje Piotr z P. , oficyał gnieźnieński. W 1458 r. dostarczyło miasto sześciu pieszych żołnierzy na wyprawę malborską. W 1505 7 r. sprzedają Jan Rombieński i Andrzej Grabski części swoje na E Stanisławowi Potulickiemu, kaszt. międzyrzeckiemu. W 1580 r. Kacper Potulicki jest właścicielem całych, jak się zdaje, Pniew; było tam 6 sukienników, szewców i rzeźników, tudzież 4 piekarzy i tylu kramarzy; soszu płacono 60 złp. a czopowego 182 złp. 9 gr. 9 den. Po 1580 r. posiadali to miasto kolejno Rydzyńscy, Szołdrscy i Mielżyński, z których około 1793 r. Maksymilian, w. pisarz koronny. W skład dóbr pniewskich wchodziły wówczas Jakubowo, Konin, Lubocześnica, Pniewy miasto i wieś, Rudki, Turowo, Turowskie Holendry i Zamorze. W 1771 r. płacili żydzi pniewscy 402 złp. pogłównego. Przy końcu zeszłego wieku było w P. 20 szewców, 9 garncarzy, 6 piekarzy i tylu gorzelników, 5 krawców, 4 oberżystów, po 3 młynarzy, kowali, kuśnierzy, stolarzy, murarzy i cieśli, po 2 rzeźników, muzykaotów i golarzy, jeden malarz, fabrykant guzików, bednarz, powroźnik, kołodziej, płóciennik i sukiennik. Jarmarków odbywało się 8 do roku. Miasto utrzymywało stróża nocnego. W 1848 r. upominali się Niemcy pniewscy, z rabinem Caro na czele, o wcielenie miasta do Rzeszy niemieckiej. Po wkroczeniu dragonów pruskich do P. kazał major v. Schenkendorf biczować w rynku miasta kilku Polaków, między którymi dziedzica dóbr Otorowskich Wuttke, 390. Między zamkiem a jeziorem znajdują się tak zw. okopy szwedzkie; na palu obywatela Raczkowskiego znaleziono w ziemi, pod kamieniami, garnek z gliny surowej, rodzaj popielnicy. W skład okręgu pniewskiego wchodzi domek poborcy szosowego z 6 mk. i różne wybudowania z 159 mk. , w 17 dm. Cały okrąg liczył w 1867 r. 2347 mk. a 1871 r. 2328 mk. , t. j. 1109 kat, 547 prot. i 672 żydów, 1114 mężcz. i 1214 kobiet. 2. P. , niem. Finne, wś, domin. i okr. domin. , pow. szamotulski, tuż pod Pniewami. Wś ma 18 dm. , 212 mk. 176 katol, i 36 prot. . Dominium ma 18 dm. , 262 mk. , obszaru 648, 42 ha, czyli 374, 08 roli, 94, 54 łąk, 75, 93 lasu, 14, 51 nieuż, i 89 36 wody; gorzelnia parowa, młyn i cegielnia, nabiał, tucz bydła i owczarnia zarodowa. Właścicielem jest baron v. Massenbach. W r. 1580 r. posiadała tę wieś Katarzyna Przetocka. W skład okr. dom. wchodzi dominium Jakubowo i leśnictwo Dąbrowo; cały okrąg liczy 24 dm. , 392 mk 264 kat. , 127 prot. i 1 żyda. 3. P. , wś i okr. wiejski, pow. szubiński, o 6 klm, na północwschód od Gąsawy, nad jez. Pniewskiem, par. Wenecya, dawniej Ostroszce, poczta w Gąsawie, st. dr. żel. o 18 klm. w Mogilnie; 12 dm. , 137 mk; większa posiadłość ma obszaru 198, 14 ha i czyst. doch. 2148 mrk. Bulla papieża Innocentego II z 1136 r. i przywilej, króla Kazimierza z 1357 r. wymieniają te P. między po siadłościami arcybiskupów gnieźnieńskich. Według Lib. Ben. Łask. I, 180, P. należały do nieistniejącej dziś par. Ostroszcze; łany kmiecie i sołtysie płaciły plebanowi tylko kolędę. Przy schyłku zeszłego wieku należały one do dóbr prymasowskich. W skład okręgu wchodzi młyn Folusz; cały okrąg ma 14 dm. , 153 mk. 123 katol. i 30 prot. . E. Cal Pnieżycze, wś włośc, pow. oszmiański, w 2 okr. pol. 21 wiorst od Oszmiany, 6 dra. , 54 mk. katol. Pnikut, rus. Pnykit, dok. z 1385 r. Fnekolt, wś, pow. mościski, 11, 25 klm. na płd. od sądu pow. , st. kol. i tel. w Mościskach, 4, 2 klm. na płn. zach. od urz. poczt, w Krukienicach. Na płn. leżą Hankowice i Buchowice, na płn. wsch. Radenice, na płd. wsch. Krukienice, na płd. zach. Bolanowice, na zach. Lutków i Tomanowice. Przez wschod, część wsi płynie Siecza al. Podwolszyna, od płd. z Krukienic do Buchowic i zabiera w obrębie wsi z obu boków małe strugi. W dolinie Sieczy leżą zabudowania wiejskie, a mianowicie na płd. P. Górny z dworem górnym, w środku P. Średni z dwor. średnim, a na płn. P. Dolny z dworem dolnym. W stronie płn. zach. , lesistej, wznosi się wzgórze do 307 mt. wys. Własn. więk. kapituły łacińskiej w Przemyślu ma roli or. 750, łąk i ogr. 83, pastw. 104, lasu 321; wł. mu. roli or. 782, łąk i ogr. 146, pastw. 92, lasu 106 mr. W 1880 r. było 186 dm. w gminie, 10 na obsz. dwor. , a 1066 mk. w gm. , 47 na obsz. dwor. między nimi 1055 wyzn. rzym. kat. , 17 gr. kat. , 41 izrael. , 1111 narodowości polskiej, 2 ruskiej. Par. rzym. kat. w miejscu, dek. mościski, dyec. przemyska. Dokument pierwotnej erekcyi tej parafii zaginął, nie ma jednakże wątpliwości, że początek jej sięga czasów z przed 1480 r. , gdyż od tego roku począwszy znajdujemy o niej liczne wzmianki w aktach biskupstwa, sięgających 1470 r. W 1611 r. wznowili fundacyą Jakub Zapolski, dziekan, i księża Jeremiasz Krasicki i Adam Łojecki, proboszcz pnikucki. Kościół drewniany wzniesiony w 1667 roku, konsekrowany 1767 r, , przez bisk. Krzyżanowskiego, pod w. św. Mikołaja. Do par. należą Bolanowice i Buchowice. Par. gr. kat, w Kru

Pnieżycze