mieszkałej; dalej znajdują się uroczyska Łuczka Korolewska i ŁuczkaKniaziouny, potwier dzające tę legendę; u dziejopisarzy zaś znaj dujemy wzmiankę o pobycie Witolda w tych j stronach podczas jego wypraw. W XVIII w. O. , leżąc w wwództwie połockiem, były wła snością Jana Borowskiego, pisarza grodzkiego pow. upitskiego. Ciągłe procesa Borowskiego z sąsiadami o granicę spowodowały nareszcie w 1775 r. uchwałę sejmową w rzeczy roz graniczenia dyferencyi, do czego stany dele gowały 14 komisarzy ob. Vol. Leg. , t. VIII, str. 456, wyd. Ohryzki. Od drugiej ćwierci bieżącego stulecia do dziś dnia dobra O. są własnością rodziny Lubieńskich. 2. O. , urzęd. Osetiszcze, wś, pow. klimowicki, gm. Nadziejkowicze, 57 dm. , 427 mk. 3. O. , urzęd. Oseliszcze, wś, pow. połocki, w 1 okr. pok. do spraw włośc, gm. Artejkowo, 61 dusz rewiz. w 1863 r. A. Jel. Osieck, os. miejska, przed 1867 r. miasteczko, pow. garwoliński, gm. i par. Osieck, odl. 14 w. od Garwolina, leży przy linii drogi żel. nadwiślańskiej, między Celestynowem a Pilawą, posiada kościół paraf. mur. , szkolę począt. ogólną, urząd gminny, 154 dm. , 1448 mk. i 2491 mr. ziemi należącej do mieszczan. W 1827 r. było 159 dm. , 989 mk. W 1860 r. 185 dm. 4 mur. i 1340 mk. 310 żyd. . Jestto starożytna osada. W odl. 2 w. od osady, za wąwozem Bałaban, na wzgórzu piaszczystem, porośniętem przed 60 laty przez las a później obsiewanem, pod działaniem wiatru zwiewającego piasek, odsłoniło się cmentarzysko z popielnicami i szereg wielkich kamieni w czworokąt ułożonych. Miejsce to zowie lud Czarcie kościoły. W epoce historycznej był tu dwór myśliwski ks. mazowieckich, którzy tu zjeżdżali na łowy. O. leżał wtedy w ziemi czerskiej. Tu zakończył życie w 1503 r, Konrad, ks. na Czersku i Warszawie. Po wcieleniu Mazowsza do korony, O. przeszedł na własność królewską i stał się starostwem niegrodowem. Posiadał je w 1558 r. Jędrzej Swieborowski, kanonik pułtuski i sandecki, który wyrobił u króla przywilej wynoszący O. na miasto na prawie niemieckiem. Zdaje się że nowa osada dość pomyślnie się rozwijała, zwłaszcza w początku XVII w. , gdy Zygmunt III, chroniąc się przed morową zarazą, zjeżdżał tu z dworem całym w 1625, 1629 i 1630 r. Lustracya z tego czasu wykazuje licznych różnorodnych rzemieślników mieczników, pasamoników, siodlarzy, iglarzy, nożowników, tokarzy i t. p. . Rozległy zwierzyniec mieścił grubą zwierzynę. Święcki wspominając O. w swem Opisie Mazowsza mówi W pobliżu jego zwierzyniec nieprzebytemi obwarowaniami okrążony. Urządzili to dawni książęta mazowieccy dla napędzonych tu w celu rozrywki jeleni i kóz dzikich. Toczy się przez zwierzyniec strumyk przezroczy, który podczas najsilniejszych mrozów nie krzepnie, jak znowu śród największych upałów chłód zachowuje. Ciągnie się tu las ogromny, który od granic Mazowsza na drugi brzeg Wisły aż do Narwi sięga. Przezeń Świder zmierza do Wisły. Wojna szwedzka w 1655 położyła kres pomyślności osady, która się już odtąd nie podniosła. Osieckie starostwo niegrodowe podług lustracyi z r. 1660 obejmowało mto O. i wsie Rudnik, Jaźwiny, Kąty, Poznówka, Pogorzel, Grabionka, Lipówek, Niesadna, Gocław, Żelazna, Wola Starogrodzka, Chrosna, Karpiska, Zabieska, Chrząszczówka, Starogród, Kaleń albo Kalonka, Grzebowilk, Reguł, Libice albo Lubice i 10 dzierżaw. W r. 1771 posiadał je Franciszek Bieliński, ssta czerski, opłacając zeń kwarty złp. 4405 gr. 14, a hyberny złp. 3246 gr. 25. W 1810 r. Fryderyk August, ks. warszawski, darował O. i dobra przyległe ks Józefowi Poniatowskiemu, który je odprzedał Aleksan. Potockiemu. Kościół i parafia erygowane były około 1300 r. W 1566 r. wzniesiono nowy kościół na miejscu spalonego; obecny wystawił w 1781 r. ks. Andrzej Reptowski, scholastyk warszawski. Dobra O. , własność Stanisława hr. Potockiego, składały się w 1876 r. z fol. O. , Jaźwiny, Łucznica, Żelazna, Wola Starogrodzka i Puznówka; nomenklatur Chabeszew, Wójtowskie, Daniel, Kolanka, Osieck, przedmieścia Góry; rozległ. dominialna wszystkich fol. wynosi mr. 18947 gr. or. i ogr. mr. 1291, łąk mr. 270, past. mr. 106, wody mr. 5, lasu mr. 16323, zarośli mr. 583, nieuż. mr. 369; bud. mur. 4, z drzewa 89. Jest pięć młynów wodnych, tartak, smolarnia, cegielnia, pokłady torfu; lasy nieurządzone. W skład dóbr wchodziły poprzednio Osieck os. 279, z gr. mr. 2491; przedm. Górki os. 84, z gr. mr. 868; wsie Rudnik os. 19, z gr. mr. 70; Żelazna os. 19, z gr. mr. 303; Pomurzyca os. 44, z gr. mr. 592; Gocław os. 55, z gr. mr. 971; Huta Anglia os. 8, z gr. mr. 47; Czarnowiec os. 37, z gr. mr. 369; Lipówka os. 36, z gr. mr. 487; Puznówka os. 62, z gr. mr. 835; Pogorzel os. 68, z gr. mr. 944; Pilawy os. 35, z gr. mr. 699; Krystyny os. 35, z gr. mr. 475; Kościeliska Stare os. 16, z gr. mr. 129; Wola Starogrodzka os. 62, z gr. mr. 1075; Natolin os. 45, z gr. mr. 627; Żabianka os. 27, z gr. mr. 410; Zabawka os. 2, z gr. mr. 74; Kolanka os. 18, z gr. mr. 358; Regaty os. 59, z gr. mr. 835; Stara Huta os. 57, z gr. mr. 476; Łucznica os. 26, z gr. mr. 228; Nieradno os. 23, z gr. mr. 483; Grabianka os. 17, z gr. mr. 299; Tabor os. 4, z gr. mr. 57; Podbiel os. 70, z gr. mr. 1019; Kościeliska Nowe os. 22, z gr. mr. 243; Grzebowilk os. 8, z gr. mr. 128; Lipiny os. 7, z gr. mr. 122; Augustówka os, 28,

Osieck

Osieck