wien, cztery młyny na Wiśle dają 30 grzy wien, dwa przewozy dają górny 5, dolny 1 1 grzywien klasztorowi, a pół grzyw. plebano wi. Czterech zagrodników nic nie płaci, tylko dzień pieszy odrabiają tygodniowo. Jakób Żak z ogrodu daje 8 Szkotów, a Leonard łaziebnik ze swego ogrodu fertona i zająca. Przy I klasztorze dominikanów jest winnica i folwark. Opactwo tynieckie ma też swój folwark. W 1500 r. kardynał i biskup krakowski Fryderyk, zakłada przy kościele paraf. bractwo literackie złożone z mężczyzn umiejących czytać. Był tu i szpital dla ubogich uposażo ny przez Jana Olbrachta, którego zapis po twierdził Zygmunt August w 1549 r. Wzrost ludności i napływ rzemieślników był dość znaczny. W 1553 r. Wojciech Baranowski opat tyniecki wydał nowe ustawy dla zało żonego wtedy wspólnego cechu w skład którego wchodzili kowale, ślusarze, bednarze, stelmachy, mularze, kołodzieje, miecznicy, garn carze, postrzygacze sukna, golibrody, powrożnicy i siodlarze. Władysław IV w 1639 r. nadał cztery nowe jarmarki. Gdy w 1772 r. Tyniec przeszedł pod władzę Austryi, dobra klasztorne po za Wisłą stały się własnością rządu polskiego i skutkiem tego O. przeszedł drogą darowizny czy sprzedaży na własność i prywatną. Dziedzic jego Romuald Walewski wyjednak w 1792 r. przywilej na jarmark ca łotygodniowy. Przeprowadzona granica ode brała O. dawne znaczenie targowiska dla han dlu drzewem spławianym po Dunajcu i winem węgierskim. Jedyną pamiątką przeszłości jest obecnie kościół parafialny, poklasztorny. Da wny kościół paraf. , stojący nad brzegiem Wi sły, skutkiem podrywania brzegu przez nurt rzeki, został zrujnowany, rozebrany i od da wnego już czasu przeniesiono parafią do kla sztornego kościoła, który skutkiem przeróbek stracił pierwotny charakter. Przybudowano wieżę, kaplicę, rozszerzono okna, później zno wu zniesiono wieżę a dodano babiniec. Wy nikł ztąd niesmaczny zlepek różnorodnych kawałków. O. par. dek. Pińczowski, 1670 dusz. o. gmina należy do s. gm. okr. III w miejscu, st. poczt. Nowy Korczyn; ma 6090 mr. obszaru i 2724 mk. 2. O. , wś i fol. , pow. płocki, gm. Staroźreby, par. Woźniki, odl, 21 w. od Płocka, przy szosie prowadzącej do Warszawy, ma 8 dm. , 61 mk. Fol. rozl. w 1871 r. mr. 293 gr. or. i ogr. mr. 175, łąk mr. 3, pastw. mr. 5, lasu mr. 99, zarośli mr 5, nieużyt. mr. 6; bud mur. 3, z drzewa 5, las nieurządzony. Wś O. osad 8, z gruntem mr. 15. Br, Ch. Opatówka, dawniej Łukawa, rz. poczyna się w pow. opatowskim, pod Waśniowem, zo stoków Łysogór, płynie w kierunku połud. wschod. pod Mominą, Ruszkowem, Opatowem. Pod Malicami wchodzi w pow. sandomierski płynie pod Pilaszowem, koło Łukawy, pod Górami Wysokiemi i pod Słupczą wpada z lew. brzegu do Wisły, pomiędzy ujściem Sanu a Zawichostem. Długa 44 wiorst. Brzegi ma wy niosłe, przyjmuje z obu brzegów kilka strumieni, pomiędzy któremi podług Enc. Org. XXIV, 42 Głowaczówka. Opatówko, al. Opatówek, dok. Opatow i Opatow, wś kośc, pow. sredzki, dekan. kostrzyński, odl. 5 klm. na zachód od Wrześni; par. w miejscu, poczta i st. dr. żel. w Wrze śni. Ma 12 dm. i 114 mk. katolików. Większa własność ma obszaru 217, 57 ha. Przeszła od Józefa Wołskiego w 1882 r. w ręce niemiec kie. Jest tu cegielnia i dobywa się torf. W r. 1257, zamieniła kapituła gnieźnieńska Wyszaków z pod Zaniemyśla na O, , dziedzictwo kleryka Absalona, syna Bernarda z Pulwicy, a dziesięcinę z Wyszakowa na opłacaną dotąd klasztorowi lubińskiemu dziesięcinę z O. , któ re późniejsze przywileje wymieniają jeszcze między posiadłościami klasztoru tego. Atoli od 1357 r. w którym król Kazimierz potwier dza posiadłości kościoła gnieźnieńskiego, usta je wszelka w tej mierze wątpliwość; od roku 1364 wchodzi O. w skład dyecezyi poznań skiej. Istniał tam wówczas już kościół, w miej sce którego wystawił nowy z drzewa r. 1752 Leon Morawski, archidyakon gnieźnieński Około 1620 r. trzymał tę wieś Adryan Żer nicki, kanonik gnieźnieński, od kapituły. Przed r. 1793 należało O. do pow. gnieźnień skiego, a wchodzące w skład parafii jego Podstolice. Mała Górka, Zasutowo i Żerniki do pow. pyzdrskiego. E. Cal. Opatowo, 1 a może Opatkowice, os. niegdyś w pobliżu Sławska i Rożejewic, w okolicy Strzelna i Kruszwicy, na Kujawach, nadaną była klasztorowi mogilnickiemu w roku 1065. Opat Mikołaj sprzedał ją r. 1314 Gerwardowi, biskupowi kujawskiemu. 2. O. ob. Opatówko, pod Wrześnią. Opatrzność, folw. , pow. trocki, w 3 okr. pol. , gm. Butrymańce, okr. wiejski Ajciuny, o 48 w. od Trok, 1 dm. , 19 mk. katol. ; własność Zajkowskich. Opatrzność, po niem. Opacznocz, fol. , do dóbr Sikkeln i Tallonay, w okr. zelburskim, pow. iłukszteński, par. Ueberlantz Kurlandya. Opawa, ob. Tropawa. Opawice, al. Opawica, niem. Tropplowiz, mtko, pow. Karniowski, obw. sąd. albrechcicki, na Szląsku austr. dolnym, na prawym brzegu Opawicy Złotej, odgraniczającej Szląsk austr. od pruskiego, od tej miejscowości aż po Karniów, tuż na płd. od Albrechcie. Zabudowania legły nad potokiem Opawicą złotą; w części zachodniej obszaru, lesistej i górzy Opatówka Opatówka Opatówko Opatowo Opatrzność Opawa Opawice