żewskiego z r. 1583. Dopiero za króla Zygmunta III około r. 1600 oddano kościół katolikom. Szwedzi w 1655 r. prawdopodobnie i ten kościół zniszczyli, bo w 1670 r. parafianie na nowo go musieli odbudować z dobrowolnych składek. W 1686 r. nabożeństwo odprawiało się tylko raz do roku, na co parafianie się uskarżali, kościół nie był też jeszcze konsekrowany, zabudowań proboszczowskich też nie było. Proboszcz posiadał w Nowej wsi 4 włóki i kilka chałup, za które prob. w Starogardzie płacono czynsz i tłokę czyniono, wówczas chaty te były spustoszone, mesznego płacili parafianie 15 korcy żyta i tyleż owsa ob. wiz. Madalińskiego z 1686 r. , str. 6. . Pozbawiony opieki kościołek z czasem upadł i w końcu zeszłego wieku przestał istnieć ob. Fankidejski Utracone kościoły i kaplice, str. 245 246. . 17. N. , niem. Neudorf, wś nad jeziorem, pow. kartuski, st. p. i par. kat. Stężyca, ew. Sulęcin, należy. do dóbr ryc. Kamienicy niem. Niedeck, urz, stanu cywilu. Łączyn. Ma 15 włók, 243 rak. 1856 r. . 18. N. , niem. Neuendorf, wś, pow. kartuski, st. p. Przywidz, wznies. 698 stóp npm. Obejmuje 14 gburstw i 30 zagród, 1088 mr. , 368 mk. , 41 kat. , 327 ew. , 45 dm. ; par. kat. Goręczyn, ew. Przyjaźń, okr. urz. stanu cywilu. Szymbark, szkoła ew. w miejscu. W dok. wymieniona już 1346 roku, gdzie ją zakon krzyżacki nadał nie mieckim włościanom ob. Zeitsch. des Westpr. Gesch. Ver. , 1882 r. , str. 130. 19. N. , niem. Gross albo Koenigl, Neuhof, fol. wydany 1780 roku w wieczystą dzierżawę, pow. kościerski, st. p. i par. kat. i ew. Kościerzyna 4, 5 klm. odl. , Do niego należy jeszcze fol. Florenhof i cegielnia. Ma 126 mk. , 83 kat. , 43 ew. 1868 r. . Cały ten klucz obejmuje 497, 69 ha. Wizytacya Gniewosza z 1649 r. donosi, że Nowawieś była wtedy spustoszałą, tak iż mesznego nie pobierał prob. ztąd wcale. 20. N. , dawniej Jabłonowo, niem. Neuendorf, wś, pow. oleckowski, st. p. Grabowo, okr. urz. stanu cywiln. Stacze, ma 380 mk. około 100 Polaków. Istniała już 1560 r. ob. Kętrz. O ludn. pol, str. 515. 21. N. , niem. NeuBartelsdorf al. Neubartelsdorf, wś na pol. Warmii, pow. olsztyński, st. p. i okr. urz. stanu cyw. Wutryny, tamże kat. kośc. par. , ew. Jedwabno. Ma 1567, 81 mr. , 46 dm. , 172 kat. , 156 ew. , 110 Niemców a 218 Polaków. W 1884 r. został tu założony kamień węgielny pod pierwszy ewangielicki kościół wiejski na Warmii. 22. N. al. Bredynki, niem. Neudorf al. Bredinken, wś, pow. reszelski. W 1569 r. nadaje Stanisław Hozyusz, biskup warmiński, Serafinowi Zarębie na prawie chełm. 5 włók sołeckich za 450 grzywien celem założenia wsi dannickiej Neudorf na 55 włókach w kameracie reszelskim. Dan w Liebarku ob. Kętrz. O ludn. pol. , str. 552. 23. N. , niem. Neuendorf, dok. Dameraw, wś, młyn i domena fiskalna, pow. łecki, st. p. Bajtkowo, 7 klm. odl. Domena ma obszaru 345, 22 ha, czysty dochód 1656 mrk. , fabryka krochmalu, 870 mk. 1880 r. . W 1439 r. nadaje Oswald v Holzapfel, wójt łecki, Filipowi Eland na prawie chełm. 6 włók sołeckich celem założenia wsi dannickiej na 36 włókach, która ta wieś nazywać się ma Dameraw. W 1562 r. był sołtysem tamże Bartosz. W 1600 r. mieszkają ta sami Polacy ob. Kętrz, O ludn. pol. , str. 449. 24. N. , niem. Neuendorf, wś, pow. rastemborski, st. p. Rastern bork. 25. N. , niem. Neuendorf, wś na Warmii, pow. licbarski, st. p. Licbark. Tutejsza szkoła symultanna została 1885 r. zniesiona. 26. N, niem. Neudorf, Gerothwol, Geratwol, wś, pow. węgobarski. W 1514 r. nadaje książę Olbracht, w. m. , Michałowi Pankiewiczowi nową wieś, nazwaną Geratwol, z 60 włókami. Sołtys Pankiewicz dostaje 6 włók na prawie chełm. , 10 lat wolności celem wykarczowania boru. Dan w Królewcu w poniedziałek po śś. 10000 pannach. Zakładając 1571 r. miasto Węgobork wcielono Nowąwieś do terytoryum miejskiego ob. Kętrz, O ludu. pol. , str. 531. . 27. N. al. Chmielewo, niem. Neuendorf, majątek w pow. jańsborskim, niedaleko od wsi Chmielewo, st. p. Szymonka. 28. N. , niem. Neudorf, kol. , pow. ostrodzki, st. poczt. Olsztynek. Kś. Fr. Nowawieś 1. niem. Neuendorf, dok. Nuwendorff i Neudorff, dobra ryc. i wś, powiat lęborski, st. p. i kol. Lębork 2, 5 klm. odl. Dobra mają 193 ha roli or. i ogr. , 35, 78 łąk, 107, 1 past. , 36, 95 boru, 0, 87 wody, razem 373, 7 ha; czysty dochód z roli 3064, 92 mrk. Tutejszy okr. urz. stanu cyw. miał 1880 r. 2625 dusz. W 1344 r. nadaje komtur gdański Henryk v. Rechtir wiernemu Hildebrandowi i jego prawowitym spadkobiercom N. pod Lęborkiem z 100 włókami na prawic chełmiń. celem osadzenia jej dannikami. Za to dostaje tenże dziesiątą włókę wolną dla siebie i swoich potomków tak samo trzecią część kar sądowych, podczas kiedy dwie części i sądownictwo drogowe przysługiwać będzie zamkowi naszemu. Na uposażenie proboszcza lęborskiego zaś wyznaczamy 6 włók wolnych od czynszu. Za to będzie w N. w kaplicy odprawiał mszę św. dwa razy w tygodniu w niedzielę i w piątek i będzie udzielał pobożnym sakramenta św. Posiedziciele zaś będą dawali proboszczowi od każdej włóki 1 korzec żyta i 1 korzec owsa co rok na M. B. Gromniczną a biskupowi pół wiardunka jako dziesięcinę, włóki proboszczowskie jednak są od tego wyjęte. Nam zaś będą Nowawieś Nowawieś