i Pren, urząd powiat. , urząd miejski, urząd poczt. i stacyą tel. , ogród spacerowy. W 1827 r. było tu 188 dm. i 1759 mk; w 1861 r. 272 dm. 43 mur. i 3718 mk w tem 3015 żyd. ; obecnie jest 360 dm. i 5389 mk. Dochód kasy miejskiej w 1877 r. wynosił 10, 974 rs. Zakładów przemysłowych posiada 5 browarów z prod. 13, 260 rs. , 2 dystylarnie z prod. 12, 572 rs. i 2 fabryki wyrobów miedz. z prod. 1, 292 Terytoryum miasta leży w punkcie gdzie się schodziły granice puszczy Preńskiej i Kowieńskiej. Strzelcy starościńscy wykarczowali tu kawał lasu i pobudowali swe domki. Stąd powstała osada zwana Staropole w 1739 r. Następnie zbudowano tu drewniany kościołek, do którego przyjeżdżał ksiądz aż z Pren. Gdy pożar zniszczył w 1765 r. kościół i osadę, wtedy Franciszka z Butlerów Szczukowa, starościna preńska wystawiła kościół i klasztor, w którym osadziła księży Maryanów, który to zakon utworzył Stanisław Popczyński pijar w 1674 r. Obdarzeni hojnie ziemią Maryanie, zaczęli tu sprowadzać osadników i połączywszy nową osadę z dawną wsią, nazwali ją Maryampolem Choć osada ta miała od początku organizacyą miejską, jednak dopiero Stanisław August nadał w 1792 r. przywilej lokacyjny, prawo magdeburskie i herb ś. Jerzy na koniu. M. wtedy należał do w. ks. litewskiego. Z utworzeniem królestwa kongresowego, M. stał się w 1817 r. miastem powiatowem. Do wzrostu przyczyniło się wiele osiedlenie w mieście i okolicy kolonistów niemieckich, dla których wzniesiono świątynię w 1828 r. Kościół klasztorny pierwotnie drewniany spłonął w 1809 r. , a na jego miejsce wzniesiono nowy murowany w 1819 r. Przed 1862 r. była tu 4klas. szkoła powiat. , którą przekształcono na gimnazyum klasyczne. Do gimnazyum tego uczęszczają w znacznej liczbie synowie włościan litewskich, odznaczających się dobrobytem i pracowitością. M. par. katol. , dek. maryampolski; M. par. ewangaugsb. ma dusz 3099 i trzy filiały Kalwarya, Wyłkowyszki, Sereje. Powiat maryampolski, gub. suwalskiej utworzony został w 1867 r. z części dawnego powiatu t. n. Ma on 39; 55 mil kw. obszaru. Granicę naturalną stanowi Niemen oddzielający powiat z płn. od gub. kowieńskiej. ze wsch. zaś od gub. wileńskiej, od płd. graniczy z pow. kalwaryjskim, od zach. z władysławowskim i wyłkowyskim. Część obszaru położona na lewo od drogi bitej łączącej M. z Kownem pokrytą jest rozległymi lasami. Wody leśne tej części uchodzą rzeczkami Pilwą i Jurą do Szeszupy, która od Ludwinowa płynie granicą powiatu, od Kwieciszek do Giewałtowa przerzyna zach. część powiatu, a następnie aż po za Pilwiszki stanowi granicę. We wsch. połowie lasy skupiają się głównie w części między Balwierzyszkami, Prenami i Michaliszkami. W środkowej części tego ob szaru znajduje się dziś rozległe błoto Pale stanowiące widoczne dno jeziora jest osada Pojeziory nad brzegiem. Ma ono do 6 wiorst w kierunku od płd. zach. do płn. wsch. i 2 do 3 w. szerokości; stanowiło dawniej część grupy jeziór przyległego pow. kalwaryjskiego Amalwa i Żuwinta. Brzegi błota mają 270 stóp wzniesienia, gdy na zach, w Jesiotrakach jest 385, tyleż na wsch. w Kunigiszkach, a 440 stóp na płn. w Ingowangach. Brzeg Szeszupy pod Ludwinowem ma 255 stóp a za Surginiami 225 stóp. Wody wspomnianego powyżej błota jak i całej grupy łączących się z nim jeziór, uchodzą do Szeszupy. Rzeczka Jesia biorąca swój początek niedaleko zach. brzegu błota, uchodzi do Niemna. Cały obszar powiatu stanowił jeszcze w czasach historycznych wielką puszczę rozpadającą się na kilka mniejszych obszarów leśnych, noszących nazwy od pobliskich nadniemeńskich osad. Była więc puszcza Preńska koło Pren, Dorsuniska od Dorsuniszek na praw. brzegu, Frejda od FredyFrejdy i Kamionka. Brzegiem Niemna ciągnęły się liczne święte gaje, obfite w bogatą roślinność, zdroje leczące Narawa, Birsztany i słynne z obfitości słowików Użupie pod Żytomiszkami. Tu również wznosiły się grody warowne, świątynie i osady handlowe dawnej Litwy. Brzegi Niemna w okolicach Aleksoty naprost Kowna płyną z piękności, na którą się składa wyniosłe położenie, bogata roślinność, zabytki starożytne i ożywiony ruch na samej rzece. Nieco dalej od brzegów Niemna rozpościerała się puszcza z bujną roślinnością liściastą przeważnie cisy, lipy, ze wspaniałą fauną żubry, tury, niedźwiedzie, sarny, sobole dostarczającą nielicznym mieszkańcom budnicymazury i rusini obfitego pokarmu ze zwierzyny, oprócz miodu, jagód moroszkamalina, owoców jabłek i ryb rzecznych pstrągi. W nazwach miejscowości przechowały się świadectwa bogactw tutejszej przyrody. W spusciźnie po tych bogactwach została się dobra gleba, cechująca cały obszar powiatu, z wyjątkiem naturalnie obszarów bagnistych. Mimo dość częstego czarnoziemu uprawa pszenicy, z przyczyny ostrzejszego klimatu jest dość ograniczoną. Wysiew jej w 1878 r. wynosił 3535 czetw. , podczas gdy jednocześnie wysiano 27, 773 żyta, 31, 730 owsa, 14, 799 jęczmienia, 65, 689 czetw. kartofli, 4718 innych zbóż. Ponieważ puszcze tutejsze stanowiły własność królewską i należały do kilku starostw, przeto dziś ziemia należy przeważnie do włościan, gdyż średnia własność nie mogła się rozwinąć. Jedynie tylko nad brzegami Niemna spotykamy w większej ilości gospodarstwa folwarczne i większe

Maryampol