czenica. Południowa część przedstawiająca znaczne podniesienie się poziomu dochodzące pod Tuszynem 735 stóp, w Czyżeminie na zachód od Tuszyna 850 stóp, a w Górkach na południe od Tuszyna 947 stóp, daje początek wolborce płynącej do Pilicy i Nerowi wpadającemu do Warty. Północna i środkowa część pow. jeszcze w czasach historycznych była puszczą leśną śród której nieliczne mieściły się osady. Nazwy Skotniki, Łagiewniki, Dzierzążnia, Radogoszcz, Lućmierz, Pieskowice, Chocianowice, Łodzia pochodzą z pierwszej epoki osiodlenia, przez małopolskich i wielkopolskich przybyszów, po nich dopiero przybyli osadnicy, mazury i dali początek tym licznym budom, porębom, dąbrowom i nazwom takim jak Chojny, Grabieniec, Sikawa, Jagodnica, Siedliska, Smoleńsk i t. p. Najświeższą formacyą tworzą liczne kolonie Karolewy, Antoniewy, Maryanowy. Wzrost szybki Łodzi i osad fabrycznych przyczynił się do wyniszczenia lasów i zakładania na nowinach folwarków i kolonii. W 1880 r. pow. Ł. miał 6, 102 mr. lasów pryw. nieurządzonych, 9, 832 mr. urządzonych, 3, 531 mr. zasianych po wycięciu a 3, 023 mr. nie zadrzewionych ponownie, 703 mr. oddanych za serwituty włościanom, 503 mr. dawnych włościańskich, 1161 mr. do osad należących. Pomimo dość ubogiej gleby rolnictwo dzięki ułatwionemu zbytowi w wielkim ognisku przemysłowem jakiem się stała Łódź, rozwinęło się pomyślnie. Chów inwentarza i owiec znalazł bodziec w korzystnych warunkach zbytu nabiału, wełny, mięsa. Przemysł fabryczny stawia pow. Ł. na czele powiatów królestwa co do ilości fabryk i wartości produkcyi. Prócz Łodzi, Zgierz, Konstantynów i Aleksandrów posiadają fabryki. Za wyłączeniem Ł. w powiecie samym było w 1878 r. 22 fabryk wyrobów wełnianych z produkcyą na 143, 330 rs. i znaczna liczba fabryk wyr. bawełnianych z prod. na 678, 650 rs. Z innych fabryk młyny wodne wyrobiły za 181, 200 rs. , wiatraki za 133, 740 rs. , olejarnie za 8, 050 rs. Pod względem kościelnym powiat Ł. stanowi dekanat archidyecezyi warszawskiej i składa się z 7 parafii Aleksandrów, Bełdów, Kazimierz, Konstantynów, Łódź z filią Chojny, Mileszki i Zgierz z filią Łagiewniki. Pod względem sądowym stanowi trzy okręgi sądu pokoju Łódź i Zgierz i sześć okręgów sądów gminnych Tuszyn, Rzgów, Bałuty, Aleksandrów, Proboszczewice, Bełdów. Pod względem administracyjnym składa się z dwóch. miast Łódź i Zgierz i 20 gmin wiejskich Babice, Bełdów, Brojce, Bruss, Brużyca, Chojny, Czarnocin, Dzierząźnia, Górki, Gospodarz, Lućmierz, Łagiewniki, Nakielnica, Nowosolna, Puchniew, Radogoszcz, Rąbień, Rszew, Wiskitno, Żeromin. W pow. 49. szkół pocz. 1kl. ogól. Zgierz 2, Aleksandrów 2, Konstan tynów 2, Ruda Bugajska, Krzywiec, Srebr ne, Babice, Kazimierz, Dąbrówka, Górki, Tu szyn, Rzgów, Modlice, Stare Góry, Czyżemin, Bełdów, Adamów, Sanniki, Dzierżanów, Bru życa, Słowiki, Łagiewniki, Rąbień, Grabienice, Radogoszcz, Żabieniec, Bałuty, Czarno cin, Dalików, Kurowice, Nowosolna, An toniew, Andrzejów, Wiączyn górny, Mileszki, Janów, Kaliny, Olechów, Bukowiec, Rakowa Wola, Pałczew, Retkinia, Zarzew, Puczniew, Szydłów 1883. Br. Ch. Łódź, pow. włocławski, gm. Piaski, par. Zgłowiączka. Łodź, mały folwareczek w pow. mińskim, dziedzictwo Hejdukiewiczów. Al. Jel. Łódź, ob. Łudź. Łódź 1. niem, Friederikenhof, folw. , pow. krobski, 7 dm. , 76 mk. ; należy do domin. Bodzewa. 2. Ł. , wś i gm. , pow. poznański, 2 miejsc a Ł. , wś, Goździkówko, folw. , 38 dm. . 367 mk. , wszyscy katol. , U analf. Kościół katol. paraf. dekan. bukowskiego. Najbliższa poczta i tel. w Skęszewie, st. kol. żel. w Poznaniu. Kościół paraf. już istniał w XIII w. , gdyż Andrzej Szymonowicz, biskup poznański, ustanawiając wr. 1298 archidyakonaty w dyecezyi poznańskiej wspomina już o nim. Kościół pierwotnie drewniany kilkakrotnie był przebudowywany, po raz ostatni w r. 1784. We wsi Trzebawiu należącej do parafii łódzkiej był niegdyś kościół paraf. , który jednakże już na początku XVII wieku runął. W kościele łódzkim nie masz dawnych pamiątek; tylko na cmentarzu są nagrobki Stanisława i Zuzanny Potockich, właścicieli wsi sąsiedniej Będlewa, zmarłych ku końcowi zeszłego wieku. Wieś Ł. w wieku bieżącym była własnością Działyńskich. 3. Ł. , niem. Lodzia, kolonia, pow. wyrzyski, 66 dm. , 576 mk. , 294 ew. , 282 katol. , 122 analf. Poczta w Sadkach, st. kol. żel. w Nakle. 4. Ł. , niem. Lodzia, kolonia, pow. międzychodzki, 3 dm. , 27 mk. , 13 ew. , 14 katol. , 8 analf. Łodziacienięta, wś rządowa, pow. oszmiański, 3 okr. adm. , od Oszmiany o w, 33, od Dziewieniszek 24, dm. 4, mk. prawosł. 6, kat. 8 1866. Łodzianówka, wś, pow. żytomierski. Garbarnia, własność Gertejngiera, z r. 1875; wyrób roczny 1800 skór, 9000 rs. wartości. Łodzianka, ob. Łodzinka, pow. dobromilski. Łodzie, dwór nad jez. t. n. , pow. nowoaleksandrowski, okr. polic. sołecki, o 12 w, od Dukszt; 12 mk. , młyn wodny 1859. Była własność Manuzzich, dziś Feliksa hr. Platera; 3146 dz. rozl. Łodzie, jez. w pow. nowoaleksandrowskim, gub. kow. , na wschód od mka Sołoki, z 2 wy

Łódź

Łodź

Łodziacienięta

Łodzianówka

Łodzianka