także połowę sioła Ludki i Hilczycc. Najmłodszemu Jackowi przypadły dobra w Kijowszczyźnie Pukowo dziś Karabaczyn z dworem nad Zdwiżem, a także Batyjowo z monastyryszczem i cerkwią niedaleko Batyjowa, z siołem Szczykowo i Żabiczną. ostrowem co na tę cerkiew ciotka Łozow ks. Romanowa nadała, tudzież dwa jeziora na rz. Uszy, sioło Wysokie, Stawiszcze Wielkie i Małe, Korbczyce, Sitnikowszczyznę nad Zdwiżem, mto Korszew i Rożew, i sioła pod Mozyrem, Szyrejkowicze z sieliszczem i bojarzynem pańskim który podle Rudki nad rz. Zdwizdeniem od Batyjowa i Pukowa o granicę Zdwiżeni ziemi monastyru Pieczarskiego Brusiłowszczyzny żyje i nad tą rz. Zdwizdeniem siedzi. Bracia ci, uczynili dział ten pod zaręką na hospodara króla 300 rubli groszy szerokich, na wojewodę kijow. 100 rubli gr. szer. , na namiestnika kijow. 50 gr. szer. List zaś ten dzielczy był spisany w Brześciu Lit. w 1507 r. , przyczem świadkami byli Pan Kostiuszko Fedorowicz, kniaź Iwan Fedorowicz Massalski i p. Iwan Jacewicz, i p. Semen Wasilewicz czyli p. Michajło Żuk. Jacko Łoza zostawszy właścicielem R. , na starem horodyszczu wzniósł zameczek. Za syna jego Wasyla w 1574 r. granice dóbr rożowskich od Jasnohorodki i Byszowa były następujące Najpersze wziąwszy ot reczki Butci hołotom prozwyszczem Chwoszczowatoju, tam postupywszy odnohoju na prawuju ruku aż po Sitnikowatoje ozero, zełcnoju rudkoju, mimo Ładnow, liesom, s toj werszyny tojej reczki, i tam s toj werszynu w berezinu Hłuszynu, poszowszy Hłuszynoju do Perekopanoho lisa; z liesu wyszowszy na Zahruznyja ozera. Toje rozgraniczenie Bohuszow Hulkiewiczow ot Jasnohorodki. Z Zahruznych ozer na Kruhlany ozera, ot ozer na Pieczyny dub, ot Pleczyna duba na Wesołoju mohyłu, ot mohyły na Kalinowoje, ot Kalinowej dorohoju Stolianskuju, ot Stolian na welikoje powalje, na Breszanow liesom, nedochodiaczy samoho lieska, wstupiwszy w perełok po prawoj rukie, powernuwszy na lewuju storonu, tym perełokom w połohi w werszynu reczki Chwasowoj. Toje wyższe wyrażonoje rozgraniczenje ot Byszowa pp. Charlenskich buło. Wasyl Łoza miał synów Ławryna Wawrzeńca, dworzanina JKM. , potem podczaszego kijow. , ożenionego z Anną Hulewiczowną 2do voto Jaroszową Kierdejową Kozińską; Stefana, marszałka mozyrskiego, ożenionego po raz pierwszy z Anną Bohowitynówną, po raz drugi z Halszką czyli Haleną tak jest nazwana w rodowodzie Łozków Hulewiczowną, Wasyla bezżennego i Iwana z Magdaleną Szczyrską. R. na mocy działu 1603 r. przeszedł w posiadanie Stefana Łozki. W 1618 r. wdowa jego Halszka z Hulewiczów występuje już jako właścicielka dożywotnia R. Była ona fundatorką szkół brackich w Kijowie. Po śmierci męża zajęła się pilnie rządem majątków, R. wyniosła na miasteczko. Ale w 1618 d. 19 sierpnia spotkała osadę smutna przygoda. Niejaki Jarosz Suma, pułkownik kozacki, pod pretekstem wyprawy na Moskwę, zrobiwszy zaciąg, wpadł do R. a gdy dzierżawca Chruśliński stawił mu opór, zajął je przemocą, opanował zameczek, splondrował i ludzi pozabijał Arch. J. Z. R, , 1. I, str. 259 262. Stefan Łozka z Halszką Heleną z Hulewiczów zostawił synów Józefa, marszałka mozyrskiego, dziedzica Stawiszcz, ożenionego z Elżbietą Rejówną, Michała, dziedzica Rożowa, który dwa razy się żenił, 1mo voto z Zofią Kaszowską, 2do z Barbarą Judycką, i córki Reginę za Filipem Jelcem i Anastazyę za Michałem Chołoniewskim. Michał Łoza był ostatnim z rodu dziedzicem R. ; nagabany wciąż przez znanego impugnatora dóbr Samuela Łaszczą, w 1638 roku wieczyście rezygnował R. Mikołajowi z Czertwic Cetnerowi, stście bareckiemu. Cetner lubo rezydował w Tartakowie w Bełzkiem, często atoli dojeżdżał do R. , urządzał i kolonizował dobra. W sąsiedztwie dokupił od Żmijowskich Karaszyn. Założył w R. browar piwny, który, jak to widzimy z dokumentów majątkowych, z wyrobu piwa rozgłos w Kijoyszczyźnie zyskał. Łaszcz, który się usadowił w sąsiedztwie R. , dokuczał i Cetnerowi jakoż pod samą Sitnikowszczyzną, na gruncie rożowskim założył wieś Zawało wkę, która, jak mówi dokument, dlatego tak była nazwana, iż za trzema wałami osiadła. Ale wkrótce zdaje się, że w 1642 lub 43 Mikołaj Cetner, ożeniony z Krystyną Kaszowską, umarł i Rożowszczyzna przeszła do jego synów małoletnich Marcina i Stanisława, będących w opiece stryja ich Aleksandra Cetnera. Wszelako, gdy wkrótce 1648 nastąpiła pożoga wojen kozackich, Cetnerowie na długo z dóbr ustąpić musieli. Kozactwo kraj zalało, i w R. też stanęła sotnia, należąca do pułku białocerldewskiego, której setnikiem był Michał Starodubenko Bodiańskij. W 1660 r. po bitwie pod Cudnowem, w której Szeremet się poddał, w R. rozłożył się obozem kniaź Juryi Boratyńskij Ojczys. spom. . I, str. 163. Wiadomo, że za hetmana Doroszenka polska stała załoga strzegła Białejcerkwi. Energiczny komendant fortecy Jan Stachórski nie tylko iż nieprzyjacielowi wstręt czynił, ale dla utrzymania związków z Polesiem, zkąd żywności dostawał, urządził łańcuch posterunków wojskowych, alarmując Kijów podjazdami swemi. Atoli nieprzyjaciel z Kijowa we wrześniu 1666 r. wpadłszy do R. znienacka, wyparował zeń załogę polską z listu

Rożów