z 1786 r. pisze o Rohatynie Miasto z pięknym między fosami domem, niegdyś bogatego domu Łabęckich starostwo, teraz za Dobromil zamienione. Dziedzictwo J. O. Zofii z Korwinów hr. Krasińskich ks. Lubomirskiej, kaszt. krakowskiej. R. jest dość dawną osadą, która już w XIV w. stała się miastem. W Rzymie 15 maja 1390 r. Bonifacy IX papież nakazuje biskupowi przemyskiemu Erykowi, aby zjechał do Lwowa, miasto od interdyktu uwolnił i surowe śledztwo z arcybiskupem halickim Bernardem rozpoczął. W tym dokumencie czytamy dilectus filius Nobilis Vir Ladislaus Opoliensis tune Russie dux zelo dcvotionis fidci orthodoxe accensus opidum Rohagyn et castra Oleszko et Tustań in diocesi Haliciensi consistentia, cum districtibus, villis, bonis et eorum pertinentis universis ac unam domum sitam in superior porte circuli opidi lamburgensis dicte diocesis iuxta coniines eiusdem opidi cum omnibus iuribus et pertinentys suis necnon decimam theolonorum in eodem opido et decimam salis in Drohobicz et in Sudaczoia prefate diocesis tunc ad eundcm ducem iusto titulo pertinentia dicte Haliciensi ecclesie in dotem donatione perpetua et irrevocabili concesserat et donavcrat itd. , Akta gr. i z. t. II, str. 86 89. We Lwowie 5 października 1440 r. Jan z Tarnowa, dziedzic na Jarosławiu, uposaża altarzystę przy kościele parafialnym w Jarosławiu; w tym dokumencie wspomniany jest Bartłomiej, proboszcz łac. w Rohatynie Rector ecclesie parochialis in Rohatin; tamże, t. II, str. 203 205. Votczko Rohatiński podpisał, jako świadek, w Gródku 12 czerwca 1416 r. dokument, którym Władysław Jagiełło uposaża probostwo wyznania ruskiego w Stradczu tamże, t. II, str. 170. W Kołomyi 10 lutego 1444 r. Jan z Czyżowa, kasztelan i ststa krak. i namiestnik król. , wraz z asesorami rozkazuje Mużyle z Buczaca, staroście kołomyjskiemu i śniatyńskiemu, aby nie pobierał od mieszczan lwow. cła w Kołomyi, dodając, że w Śniatynie ustanowione tam cło płacić powinni, wyjąwszy od ryb. W tym dokumencie między obecnymi dygnitarzami wymienionym jest Mikołaj Parawa de Lubin, ststa rohatyński i halicki tamże, t. II, str. 124. Dobra R. z przyległościami posiadali sposobem zastawu Porajowie z Chodcza, którzy pożyczyli około 1460 r. pewną sumę pieniędzy Kazimierzowi Jagielończykowi. Otto z Chodcza, woj. sandomierski, ziem ruskich ststa, w przywileju 1523 r. mówi Pragnąc polepszyć stan miasta naszego Rohathin, pizychyliliśmy się do prośby poddanych naszych, i Ustanawiamy targ wolny na mięso, zwany sochaczki, pod następującymi warunkami i w dni sobotne, począwszy od W. nocy aż I do samego Jana Chrzciciela sami tylko rzeźnicy miejscy mogą mięso sprzedawać; od św. Jana zaś aż do Trzech Króli dozwala się mieszkańcom okolicznym przywozić, przynosić, sprzedawać mięso i trudnić się rzezią, za opłatą do skarbu naszego po groszu od wołu, krowy i jałowicy, a po 6 denarów od cielęcia, barana, kozła i mniejszego bydlęcia; od Trzech Króli znowu aż do wielkiego postu prawo sprzedawania mięsa służyć ma wyłącznie rzeźnikom naszego miasta. Z przywileju Zygmunta I, pod 1535 r. okazuje się, iż po śmierci Ottona powróciło starostwo do dóbr stołu królewskiego. Potwierdzając prawo magdebur. król uwalnia na zawsze od daniny owsa, kapłonów, jaj i serów, dozwala wolnego wrębu w lasach itp. ; bacząc zaś, iż miasto na częste napady nieprzyjaciół jest wystawione i kilkakrotnie spustoszone zostało, przeznacza na obwarowanie jednoroczny pobór czopowego i opłatę szos zwaną. Przywilej z 1539 r. pozwala zbudować w rynku ratusz, mieć w nim postrzygalnię sukna, z której dochód, jakoteż i od gorzałki, obracany być ma na utrzymanie obwarowań miejskich w należytym stanie. Podług lustracyi z 1572 r. znajdowało się w starem mieście, obwiedzionem parkanem, gospodarzy 115, komorników 18, mieszczan na wale 36; w nowem zaś mieście gospod. 100, komom. 11. Zygmunt III pozwala 1616 r. nad strugą Babianką, inaczej Babiński potok zwaną, wystawić łaźnię publiczną, przeznaczając z niej dochód na użytek miasta. Lustr. 1663 r. podaje Wjazd do zamku od miasta przez cmentarz, potem jest wałem opasany dokoła; pokoje na sklepach postawione; budynki o dachach 3, ale bardzo słabe, na lato będą ich rozbierać, a stawiać insze; na drugiej stronie zamku kuchnia, piekarnia, spiżarnia. Domów w obrębie parkanów było 140, teraz większych 27, mniejszych 33, na glinisku za miastem chałup 4; na nowem mieście domów 31, na wale Metek 6. Skarżyli się mieszczanie, że od nich podwodne pieniądze nieustannie wybierają, gdyż pod posłów cudzoziemskich, tatarskich, kozackich i inszych biorą podwody. Wszystkie role na przedmieściu Babińce pusto leżą, dla zniszczenia przez nieprzyjaciela i żołnierza przechodzącego. Cechy krawiecki, tkacki, szewski, rzeźnicki, piekarski, kuśnierski, bednarski, muzycki; cech złożony z kowali, ślusarzy, mieczników, rymarzów, kotlarzów, siodlarzy i kołodziejów. Zygm. Karol Przerembski, podkom. sieradzki, ststa rohatyński, pozwolił 1661 r. starszemu muzykowi Tom. Goliszewskiemu, aby pewne artykuły do porządku dobrego i do nabożeństwa należące spisał; przy których utwierdzając i approbując wcale muzyków tych zachowujemy. Szewcy supplikowali na żydów kra Rohatyn