należącym znajduje się t. z góra zamkowa Schlossberg, która dawniej była obwarowaną. Podobno w okolicy znaleziono groby starożytne; 2 urny twarzowe ztąd znajdują się w zbiorach Towarz. antropol w Berlinie ob. Objaśn. do mapy archeol. Prus Zach. przez Ossowskiego, str. 56 i Preuss. Prov. Bl. , 1852, str. 139. W dok. napotykamy P. po raz pierwszy r. 1323 już jako wś kościelną ob. Zeitschrift d. Westpr. Gesch. Ver. VI, 66. Potem nadał ją w. mistrz Konrad v. Jungingen pannom brygitkom w Gdańsku ob. Borck, Echo sepulchralis, II, 452. Kościół tutejszy był pierwotnie parafialny, później został jako filia przyłączony do kaplicy królewskiej w Gdańsku, od której dopiero r. 1859 znów go odłączono. Patronat wykonywa rząd. Tutejsza parafia, należąca do wiejskiego dekanatu gdańskiego, liczyła 1867 r. 4139 dusz, w 1886 zaś roku 4962. Kościół p. w. Bożego Ciała pochodzi prawdopodobnie z początku XIV w. ; cały zrąb z nieociosanych kamieni zbudowany, tylko szczyty i okolenia okien są z cegły, posowa z desek. Wieża została około 1739 r. w pruski mur zbudowana; jej spiczasty szczyt jest cynkiem pokryty. Z starszych zabytków sztuki zasługuje na wzmiankę obraz przedstawiający św. Rocha, jak mu aniołowie rany zawiązują. W kruchcie stoją dwie stare granitowe kropielnice. Dzwonów posiada kościół dwa; mniejszy bez napisu i większy z napisem Jesus nasarenus en Konick der juden, help s. maria madalena anno 1519 ob. Bauund Kunstdenkmaeler d. Pr. Westpr. , I, 21 23. Są także dwa nagrobki Adama Gołyńskiego, oficyała pomorskiego dziekana i proboszcza gdańskiego i prągowskiego 1635 i familii Lindów. Napis drugiego już za czasów Borcka był nieczytelny ob. Echo sepulchralis, II, 453. Do par. należą Prągowo Dolne i Górne, Ostroszki, Babidół, Neuheit, Popówka, Kałbudy Górne i Dolne, Podwidlino, Łapino wraz z Papiernikiem, Buschkrug, Wielino, Buszkowy Górne i Dolne, Bielkowo, Bielkówko, Ziegelsoheune, Nicponie, Schlangenberg, Lisewo, Krymki, Warcz, Johannesthal, Malęcin, Domachowo, Fachsberg, Kleszczewo, Pulvermuehle, Fichtenkrug, Czernie wo i Czerniewko, Zaskoczyno, Goszyno, Żuława i Żuławka, Lubiewo i Bąkowo Do kościoła filialnego w Czapielsku zaś są przyłączone Czapielsk Wielki i Mały, wś Marszewo, Marschauerberg, kol. Marszewo, Ząbrcz Dolny i Górny, Ober i Nieder Huette, Majdany, Kroenke, Nowydwór, Weismist, Pomlewskie zarośla, Stęgwołd i Nowa Karczma. Oprócz tego należy do parafii publiczna kaplica św. Krzyża w Żuławie. Przy kościele prągowskim są dwa bractwa Opatrzności Boskiej od 1763 r. , trzeźwości od 1858 r. Z tutejszych księży są nam znani Mikołaj Koss prob. r. 1583, jego wikaryuszem był Ambroży Kaczkowski; 1686 Jerzy Ridel oraz dziekan i prob. gdański, jogo wikaryuszem był Franciszek Markiewicz; 1710 kanonik włocławski i dziekan gdański Szczepan Janowicz; 1848 był lokalnym wikarym Karol Kunert; 1860 August Folleher. Według taryfy z r. 1648, gdzie uchwalono pobór podwójny, płaciła tu panna ksieni gdańska summatim 30 fl. 20 gr. ob. Roczn. Towarz. Przyj. Nauk w Pozn. , 1871, str. 173. 2. P. Górne, niem. OberPrangenau, wś włośc. , tuż obok P. Dolnego położona, należała także do brygitek w Gdańsku, zawiera 20 gburstw i 39 zagród, 804 mr. 1869 r. 462 mk. , 377 kat. , 80 ew. , 5 żyd. , 51 dm. Woda z tutejszych obfitych źródeł idzie rurami do Gdańska. Kś. Fr. Prątnia. os. włośc. , pow. rypiński, gm. Pręczki, par. Rypin, odl o 4 w. od Rypina, 1 dm. , 13 mk. , 62 mr. ; należy do dóbr Kowalki. Prątnica 1. dok. Pratnica, rzeczka, dopływ Rogoźnicy, w pow. wejherowskim. Wspomnia na w przywileju Mestwina z r. 1281, przy odgraniczeniu wsi Świecina, którą książę na daje pannom benedyktynkom w Żarnówcu ob. P. U. B. V. Perlbach, str. 283. 2. P. , dok. Pranthenycz, 1321 Prantenitz, 1452 Prantnicz, 1546 Pranthnicz, tak zwała się dawniej rzeka pod wsią Prątnicą w pow. lubawskim, dziś zwana Pęcherz. Kś. Fr. Prątnicą, niem, Pronikau, dok. 1400 Prandnitz, Brandnicz, 1546 Branthnicz, 1667 Prądnica, Brandtwitz, wś kościelna, pow. lubawskie st. p. Lubawa odl. 1 milę. Ma 3884, 73 magd. mr. ; w 1868 r. 114 bud. , 48 dm. , 401 mk. , 395 kat. , 6 ew. Szkoła kat, którą 1886 r. odwiedzało 100 dzieci. Kościół murowany, p. w. św. Katarzyny, patronatu bisk. i rządowego; przy kośc. istnieje bractwo trzeźwości od 1855 r. . W skład par. wchodzą Prątnica, Omule, Szczepankowo, Tuszewo, Olszan w pow. lubawskim, zaś w ostródzkim Czerlin, Napromki, Wygoda, Pieńki, Marwałd, Gintlewo, Janowo, Pląchawy, Ketzwalde, Georgenthal i Kernsdorf Parafia, należąca do dek. lubawskiego, liczyła 1867 r. 1635 dusz, zaś 1886 r. 1780. P. leży niedaleko granicy pow. ostródzkiego, nad strugą Pęcherzem, praw, dopływem Wla. Struga ta zwała się dawniej Prątnicą w dok. ; od niej więc pochodzi nazwa wsi, która przedtem była własnością bisk. chełmińskich. Wizyt. Strzesza donosi 1667 r. , że wś tę założył bisk. Otto 1323 49, lokując ją na 60 włókach. Do prob. należą 4 włóki w 3 polach, z których jedno nazywało się Szczytne, a drugie Dworznica. W skład par. wchodziły wówczas P. , Omule, Szczepankowo, Tusze wo i Napromek. Na małem wzgórzu stała szkoła; komunikantów było 300 str. 235. R. 1706 posiadał prob. 6 włók, 19 było pustych, od

Prątnia

Prątnia

Prątnica

Prątnicą