kapłana. Parafia K. w końcu zeszłego stulecia składała się z 10 wsi, a mianowicie Krzymo wa, Drążna, Turów, Helenowa, Paprotni, Ho lendrów Paprockich, Ksawerowa, Pogorzałek, Biechowa i Borowa, liczyła zaś ludności 420 dusz; dziś oprócz powyżej wymienionych wsi należą jeszcze następujące Drożyń, Piersk, Rożek, Gozdek; parafia zaś liczy 1856 dusz i należy do dekanatu konińskiego. Gmina Brze źno we wschodniejstronie powiatu, na lewym brzegu rz. Warty położona, zajmuje miejsco wość ograniczoną od płn. rz. Wartą, od płd. zaś szosą poznańską i przedstawia się jako ni zina szybko wznosząca się i zakończona w stro nie południowej powierzchnią falowatą, której najwyższe punkta na sto kilkadziesiąt stóp nad poziom rzeki są wyniesione; w tej to górzystej części gminy, której najwyższy punkt Złotą Górą nazywa się, znajdujemy pokłady węgla brunatnego, piaskowca drobnoziarnistego i wa pienia; węgiel i piaskowiec eksploatuje się w bardzo umiarkowanych rozmiarach; co się zaś tyczy kamienia wapiennego, to z powodu wyczerpania niegdyś eksploatowanych pokła dów gniazdowych a nie. odszukania nowych dość obfitych, takowy się nie wydobywa. Rzeczki pomniejsze i strumienie mają bieg swój z południa ku północy, i j. ku rz. War cie; z pomiędzy nich największa rzeczka To pice, na której znajduje się pobudowanych 4 młyny wodne; inne nie mają nazwisk. Grunt piaszczysty, szczerkowaty, częścią sapy, część północna gminy obfituje w łąki. Gmina Brze źno składa się z 49 oddzielnych nomenklatur, ma powierzchni 9864 mr. m. n. p. , ludności 4596 dusz, a w tej liczbie 2158 Niemców. Tu znajduje się gorzelnia parowa, piec cylindro wy, młyn wodny, 5 szkółek elementarnych ewang. , tak zwanych kantoratów, sąd gminny okręgu paprockiego i kasa pożyczkowa z kapi tałem zakładowym 1200 rubli. Chor. KrzymowskaWólka, wś, pow. radzyński, gm. Tłuściec, par. Międzyrzec. Ma 22 dm. , 178 mk. , 648 mr. obszaru. Krzymowskie, wś szlach. , pow. konstanty nowski, gm. Swory, par. i sąd Huszlew, poczta Międzyrzec o 10 w. , rozległ, mr. 327, dom. 22, ludności 200. Rz. . Krzynów, grzbiet górski na granicy gmin Mszany Górnej a Podobina i Niedźwiedzia, w pow. limanowskim, należy do Górców ob. , części działu gór beskidzkich, w grzbiecie odrywającym się od szczytu Kudłonia ob. na półn. zachód przez szczyty Kiełbasną i Karlitę Od wsch. oblewa go potok Mszana, a od zach, Poręba, dopływ Mszany. Czubek połudn. wznosi się 723 m. , półn. 610 m. npm. Br, G. Krzynowłoga 1. Mała, wś, pow. przasnyski, gm. i par. KrzynowłogaMała, na połowie drogi z Gruduska do Chorzel, odl. o 17 w. od Przasnysza, ma kościół paraf, murow. , urząd gm. , szkołę, wiatrak, karczmę, 53 dm. , 610 mk. , 1668 mr. gruntu, 51 mr. nieużytków. W 1827 r. było tu 54 dm. , 353 mk. Tutejszy kościół paraf. ś. Dominika, niewiadomo kiedy wzniesiony, pochodzi prawdopodobnie z XV w. Zdobi go wyniosła wieża. W skarbcu piękny gotycki kielich, ofiarowany w 1630 r. przez Jakóba Ostrowskiego, opata czerwińskiego. Par. K. Mała ma 4109 dusz. Według Tow. Kred. Ziems. folw. K. Mała z atynencyą Masiak, wsiami K. Mała, Pajki, Maryanowo i Chmielanów, rozległy mr. 1267 grunta orne i ogrody mr. 822, łąk mr. 120, pastwisk mr. . 37, lasu mr. 252, nieużytki i place mr. 36, bud. mur. 13, z drzewa 7, płodozmian 13polo wy; pokłady wapna. Wś K. Mała osad 72, z grun. mr. 627; wś Pajki os 11, z grun. mr. 28; wś Maryanowo os. 13, z grun. mr. 300; wś Chmielanów os. 12, z grun. mr. 43. Gmina K. Mała należy do sądu gmin. II okr. w K. Wielkiej, ma 478 dm. , mk. 4229; gruntu 12946 mr. , w tem nieużytków 814 mr. W gminie znajduje się kościół, urząd gm. , szkoła, 4 młyny wodne, 3 wiatraki, 3 karczmy, W skład gminy wchodzą następujące wioski BoroweChrzcony, B. Gryki, BystreKurzyny, B. Chrzany, Wiktore wo, GostkiWąsosze, DębeWielkie, D. Kąski, ZalesieGolanki, Kawęczyno Syłamy, K. Saksary, K. Serwatki, KakiMroczki, KrajewoWielkie, K. Darmopycha, K. Kłódki, K. Cepki, K. Wierciochy, Krzynowłoga Mała, Łoje Maryanowo, Masiak, MorawyWielkie, M. Kalisze, M. Śliwki, Ostrowe Zbrochy, O. Przedbory, O. Kopcie, O. Ko kacze, O. Stanczyki, O. Dyle, Paczuszki, Pajki, RomanyZajki, R. Sędzięta, R. Karcze, R. Janki, R. Zalesie, R. Sebory, R. Górskie, R. Janowięta, R. Fuszki, RudnoJeziorowe, R. Kosiły, ChmieleńWielki, Chmielenek, Czaplice Bąki, C. Kurki, C. Miłki, C. Wielkie, CPiłaty, C. Furmany, Czarzaste Błotki. 2. K. Wielka, wś i folw. , pow. przasnyski, gm. i par. K. Wielka, odl. o 22 w. od Przasnysza, ma kościół paraf. murowany, urząd gminny, sąd gm. okr. II, szkołę początkową, kasę wkładowo zaliczkową, wiatrak, cegielnię, karczmę, 29 dm. , 254 mk. , 1090 mr. gruntu, 8 nieuż. W 1827 r. było tu 28 dm. i 343 mk. Tutejsza parafia erygowana była 1230 r. przez Konrada ks. mazowieckiego. W miejsce spalonego 1817 r. , w 1859 r. kosztem parafian wzniesiony kościół murowany, który atoli ma być powiększony. Parafianie przeważnie szlachta, t. z. ciemne mazury. Par. K. Wielka ma 5206 dusz. Według Towarz. Kred. Ziems. folw. K. Wielka z wsią K. Wielka i Dąbrowa rozległy mr. 1228 grunta orno i ogrody mr. 682, łąk mr. 101, pastwisk mr. 26, lasu mr. 381, nieużytki i place mr, 38, bud. mur. 6, z drzewa Krzymowska-Wólka Krzymowska Krzynów Krzynowłoga