umiejtn. w Krakowie. Ob. Ossowski Mapa archeol. Prus zachod. str. 92. E. 1375 Jan z Kruszyn, wraz kilku innymi szlachcicami, napadli w lesie ukryci przejeżdżającego właśnie drogą biskupa chełmińskiego Wikbolda; znieważyli go i wzięli do więzienia. Za to przez papieża Grzegorza XI wyklęty, czynił pokutę i na zadosyćuczynienie zapisał ze wsi swojej Kruszyny 10 grz. rocznego dochodu dla kapelana u św. Ducha w Brodnicy. Potem w wojnach krzyżackich z Polską wieś podupadła, i zaniechano płacić dochodów. Aż dopiero Szymon Kruszyński, od Niemców zwany Treuernitz, wyrzutami sumienia tknięty, jako i procesem przyparty, zapisał r. 1485 temuż kościołowi w Brodnicy 15 włók w K. z jez. Giersztowiec zamiast rocznej gotówki 10 grz, której nie miał. Nowy ten zapis potwierdził król Kazimierz w Toruniu tegoż roku 1485 we wtorek po niedzieli kwietniej. Odtąd owe 15 włók z jeziorem należało do kościoła brodnickiego, aż do czasów reformacyi. Wtedy bowiem lutrzy opanowali kościół w Brodnicy, a włóki zajął dziedzic. Biskupi później daremnie starali się o ich odzyskanie. R. 1614 biskup ówczesny Kuczborski po długim procesie tyle przynajmniej osiągnął, że dziedzic z owych 15 włók wypłacił się gotówką 2100 tal. na korzyść kościoła. Przy końcu przeszłego wieku i na początku teraźniejszego posiadali E. Czap scy, którzy we dworze kaplicę prywatną utrzymywali r. 1804. Ob. Utracone kościoły w dyec, chełmińskiej str. 75 i 80. R. 1858 posiadacz Umiński, po nim Mellinowie. 2. K. , niem. Kruschin, nowa osada nad wielkiem jez. Wdzidze, pow. kościerski, w piaszczystej okolicy, wydana przywilejem z Kwidzyna 6 stycz, 1784. Obszaru liczy mr. 738, gbur. 3, zagr. 1, katol. 33, dm. 4. Par. Wiele, szkoła Borsk, poczta Nowe Polaszki. Odległość od Kościerzyny 2 1 2, mili. Por. Gołuńskie jez. Kś. F. Kruta, wś, pow. żytomierski, ma fabrykę smoły. Kruta, Kręta, prawy dopływ rz. Wereśni, wpadającej do Uszy. Kruta, ob. Mołokisz, Krutacha, ob, Krutucha, Horodnica i Słucz. Krute, ros. Kruty, Krutyje, mko w pow. bało kim, gm. i okr, polio. K. , nad strumieniem Kratym, dopływem Mołokiszu; mk. górą 3000 par. katol do Kodymy; cerkiew p. wez. N. P. Różańcowej, liczy 1277 paraf. i 109 dz. ziemi Ziemi włośc. 1342 dz, gorzelnia, synagoga i 2 domy modlitwy; targów 62, sklepów 26, rzemieślników 64, cegielnia, dm. 680. Jest tu stacya kolei odeskokijowskiej, między Borszczami i Kodymą, od Odessy 212 w. , od Zmerynki 160 w. , od Kijowa 401 w. , od mka K. o 7 w. ; st. telegr. , poczta, okr. pol, urząd gm, , do którego należą; mko Krute, wsie Semenówka, Petrówka, Aleksandrówka, Stremba, Słobodzieja, Tymków, Burszteny, Płot i Budeja, razem 4328 włośc. i 12732 dzies. ziemi. K. należało do Zamojskich, do kraśniańskiej włości, którą BarbaraJoanna Zamojska wniosła w dom Koniecpolskich, a następnie dostało się Lubomirskim. Przy podziało majątków Stanisława Lubomirskiego w 1776 r. między 4 jego synami, K. wraz z 7 wsiami tworzyło oddzielny klucz, dochód z którego oznaczony był 25890 złp. Obecnie jest własnością Semena i Pawła ks. Abamelików; posiadają oni razem 6749 dzies. wybornego czarnoziemu. Jarmarki ważniejsze na Nowy Rok, na św. Jerzego, Eliasza i na Pokrowy 1 października. Dr. M. Kruteckie olędry, niem. Krutzhauland, ob. Krucz. Krute horby, wś, pow. taraszczański, w kluczu koszowackim, leży rozrzucone po wzgórzach, niedawno jeszcze lasem pokrytych, nad strumykiem Swiś, o 6 w. od Koszowatej; 902 mk. , w tem 24 katol, cerkiew iw. Paraski z r. 1787. Kruteńkie, wś, pow. bałcki, gm. Werbowa, par. Hołowaniewskie, ma 109 dm. , 898 mk. , 1384 dzies, ziemi włośc, 1618 dz. dworskiej, gorzelnię i kaplicę katol. filialną. Należała do Hurkowskich, dziś Tłuchowskich. Dr. M. Krutinnen niem. , wś, pow. ządzborski, ob. Krutyn, Krutinner Fluss niem. , ob. Krutyńska struga. Krutki, wś włośc, pow. wilejski, o 75 w. od m. Wilejki, 3 okr. adm. , gm. łuczajska, 28 dm. , 293 mk. 1866. Krutkogaj, ob. Krótki gaj, Krutla, os. i folw. , pow. babimoski, 4 dm. , 24 mk. ; ob. wś i dom. Obra, Krutniów, wś rząd. , pow. lityński, o 35 w. od Lityna, gm. i par. Chmielnik, nad Bohem, przy ujściu Domachy. Ma 26 dm. , 110 mk. , 316 dzies. ziemi włośc Dr, M. Krutniów, wś, pow. krzemieniecki, na granicy z Galicyą, o 10 w. od N. Poczajowa. Krutoborodyńce, wś, pow. latyczowski, nad Uszycą, gm. , par. katol. i poczta w Zińkowie, od Jarmoliniec w. 17, dm. 46, mk. 340, ziemi włośc 229, dwors. 604 dz. , 2 duże mły ny. Zbudowana na gruntach ststwa barskiego. W czasie lustracyi Humieckiego kaszt. kam. w 1616 r. posesorembył Sierakowski, cześnik podoi, per cessionem juris Stanisł. Golskiego, kaszt, halickiego. Za następnej lustracyi wła dał nią Walery Włodek, płacił 84. kwarty. W ostatnich czasach należały K. do Kraso wskich, Dąbrowskich i Kosteryckich, dziś Bordakowej. Cerkiew ś. Dymitra ma 47 dzies. ziemi i 605 parafian. Dr. M. Krutohorb, ob. Krutyhorb. Krutohorje, mała wś w pow. borysowskim,

Kruta

Kruta

Krutacha

Krute

Kruteckie

Kruteńkie

Krutinnen

Krutinner

Krutki

Krutkogaj

Krutla

Krutniów

Krutoborodyńce

Krutohorb

Krutohorje