stępnie Potoccy, Górscy, Nehrebeccy, Malscy, Langowie i Makowieccy. Grunta górzyste, ziemia czarna, liczne sady. Między K. i Humińcami pokłady węgla kamiennego. Dr. M. Kołubajówka, wś, pow. mohylowski gub. podolskiej, parafia Ozarzyńce. R. 1868 miała 17 domów. Kołubiszki 1. wś szlach. nad Niemnem, pow. trocki, 3 okr. adm. , par. Punie, o 67 w. od Trok, 5 dm. , 36 mk. katol. 2. K. , folw. tamże, o 69 w. od Trok, 6 dm. , 46 mk. katol. R. 1850 własność Kochowskiego. 3. K. , os. rząd. , nadana proboszczowi mereckiej cerkwi prawosł. , nad Mereczanką, pow. trocki, 4 okr. adm. , o 76 w. od Trok, 1 dm. , 6 mk. kat. 1866. Kołuchów, mylnie, ob. Koluchów. Kołuda l. Wielka, dom. , u zbiegu M. No teci z Notecią, pow. inowrocławski, 2256 mr. rozl. ; 11 dm. , 190 mk. , 3 ew. , 187 kat. , 89 analf. Poczta w Markowicach Markowitz o 6 kil. , st. kol. żel. i tel. w Inowrocławiu o 13 kil. ; w Przyjezierzu o 2, 5 kil. ; własność Stani sławy Mieczkowskiej. 2. K. Mała, dom. , 1416 mr. rozl. ; 2 miejsc a K. , dom. ; b Sieczkowice, folw. ; 10 dm. , 175 mk. , 17 ew. , 158 kat. , 74 analf. Poczta w Markowicach o 6 kil. ; st. kol. żel. i tel. w Przyjezierzu o 2 kil. ; w Ino wrocławiu o 14 kil. Własność Maryi Działowskiej. M. St. Kołumna, wś, pow. lityński, par. Ułanów, pod m. Ułanowem, nad stawem przez rz. Śniwodę utworzonym. Ma 25 dm. Dr. M. Kołup, po łotewsku Kołups, wś i dobra rozległe na Łotwie katolickiej, w Intlantach polskich, pow. dyneburskim położono, stanowią dzisiaj osobną parafią kołupską dekanatu Dyneburga Niższego, która na początku r. 1883 liczyła przeszło 5000 wiernych. Tę parafią rz. katol. składają przeważnie Łotysze. Oprócz nich istnieje tu 700 protestanckich łotyszów i około 200 rosyan starowierców czyli rozkolników. Dobra kołupskie, własność dziedziczna hr. Stanisława PlaterZyberka, zajmują 11, 024 dzies. i sążni 1754. Składają je folw. Kołup, Arendol, Andrzejów, Jadwigów i Marylów, tudzież 208 mniejszych ferm czyli zaścianków, należących do właściciela K. Dobra te za czasów krzyżackiego zakonu wchodziły w skład komturatu dyneburskiego i dzieliły się na dwie części, z których jedna nosiła łotewskie miano Bałtmujży t. j. Biały dwór, druga zaś nazywała się Łazdany alias Kołup. Przywilejem hermistrza Hazenkampa von Brüggeney, datowanym z Wendy r. 1540, oddzieloną zostaje Bałtmujża od komturatu i nadaną jure feudi Arendowi de Dahlen. Nadanie to potwierdza w r. 1591 przywilej króla polskiego Zygmunta III na imię Arnolda Dahlena, syna wspomnianego powyżej Arenda. Łazdany zaś alias Kołup w r. 1553 konferuje mistrz inflancki Henryk Galen rycerzowi de Grafenbruck na prawie lennem. Wszelako już w r. 1568 przywilej Zygmunta Augusta też same dobra Łazdany nadaje Mikołajowi Talwoszowi, ówczesnemu kasztelan, mińskiemu. Gdy zaś Arnold Dahlen z powodu popełnionego criminis duellionis do opuszczenia dziedzictwa został przymuszonym, dostaje się Bałtmujża z innemi jego dobrami, jako to Arendołką, dzisiejszy Arendol, wchodzący obecnie w skład dóbr kołupskich por. wyżej t. I, str. 48 i Wambenmujżą, dzisiejsza Ambenmujża w par. agłońskiej, należącą wszakże do właściciela K. por. wyżej t. I, str. 33 Adamowi Talwoszowi, staroście dyneburskiemu a późniejszemu kaszt. żmujdzkiemu. W tymże czasie przechodzi i majętność Łazdany czyli właściwy K. w ręce tegoż starosty Adama Talwosza w spadku po ojcu Mikołaju Talwoszu, który, jakeśmy już wyżej wspomnieli, władał tym majątkiem od r. 1568 na mocy przywileju królewskiego. Następnie w r. 1620 Adam Talwosz odstępuje te połączone dobra Alfonsowi Lackiemu, staroście dyneburskiemu. Po Lackich, którzy tylko 24 lata temi dobrami władają, przechodzi Kołupszczyzna cała na ówczesnego dziedzica Krasławia Jana Frydryka Wolffa, przydomku Ludingshausen, podkomorzego derpskiego dorpackiego, jak o tem świadczą przywilej konfirmacyjny, dany tomu ostatniemu przez króla Jana Kazimierza w r. 1652 na wieczyste posiadanie tych dóbr, tudzież wieloarkuszowy akt rozgraniczenia ziem sstwa dyneburskiego od sąsiednich dziedzicznych własności Wolffowskich z rozkazu króla Jana III w r. 1680 d. 20 grudnia sporządzony, a w którym czytamy wyraźnie, iż Jan Frydryk z Ludyngshauzu Wolff już 28 sierpnia r. 1645 nabył wieczyście Liksnę, a 4 lutego r. 1646 Bałtmujżę. W 1ej ćwierci XVIII stulecia gaśnie polskoinflancka gałąź dobrze krajowi zasłużonego rodu Wolffów przydomku Ludingshausen, który to ród w Aleksandrze i Teodorze Wolffach dał Inflantom polskim 2ch dzielnych biskupów, a w jezuicie Jerzym gorliwego krzewiciela wiary i pierwszego założyciela parafii w Krasławiu. Patrz niżej art. Krasław, Rozległe inflanckie majętności Wolffów, jako to Krasław, Liksna, Kirup, Kołup, Nidzgal i inne przechodzą na czas krótki do Kossów i Kczowskich herbu Lewart. Od tych ostatnich w r. 1727 nabywa dobra kołupskie wraz z likśnieńskiemi Józafat na Wyszlingu Zyberk, ówczesny krajczy, a późniejszy wojewoda inflancki, w którego rodzie te wszystkie majątki dotąd pozostają. Syn jego Jan Tadeusz, starosta oniksztański, był także wojewodą inflanckim i ostatecznie spadkobiercą wszystkich dóbr rodzicielskich, gdyż obaj bracia jego byli bezdzietni. Dobra te rozlegają się szeroko po obu brzegach Dźwiny, na prze

Kołubajówka

Kołubajówka

Kołubiszki

Kołuchów

Kołuda

Kołumna

Kołup