lę, Kuźmienice, Szumlecz pot. Babski ob. , Turowę, Czerlany powstający z kilku strug w Przysłópiu i Sliwkach a płynący na płn równolegle z Łomnicą i Turową przez Niebyłów Krasnę i Łdziany, gdzie zataczając na płn. zachód wpada do Łomnicy, Rykszyn z WyBzniową od prawego brzegu, uchodzący w Berłohach i Bereźnicę z Gniła od praw. brzegu, a Baczkanem, Solnicą i Solanką od lewego brzegu. Ten ostatni dopływ jest to właściwie ramię Łomnicy, które się oddziela od rzeki głównej w płd. stronie wsi Dołhe pod nazwą Uhrywa, płynie na wschód przez Nowicę, Bereźnicę szlachecką i Dobrowlany, tutaj łączy się z drugiem ramieniem Łomnicy, oddzielającem się także w Dołhem a płynącem pod nazwą pot. Młyńskiego Mühlbach na wschód do Dobrowlan, a tak wzmocnione płynie na płn. wschód do Podmichala, gdzie przybiera nazwę Solanki i wpada do Bereźnicy w pobliżu jej ujścia do Łomnicy. Od lewego brzegu zasilają Łomnicę w pow. kałuskim Lachów, mały graniczny potoczek w płd. kończynie Jasienia, Młynówka Mühlbach wpadająca w Równi, Czeczwa ob. wchodząca tutaj ze Swaryczowa w pow. doliniańskim a płynąca na wschód, na przestrzeni 7 kil, przez Tużyłów do Dołhego, gdzie wpada do Łomnicy. Od lewego brzegu Czeczwy oddzielają się w Dołhem dwa ramiona, wkrótce łączą się ze sobą we wsi Pójło i płyną pod nazwą Słonej rzeki na płn. wschód, prawie równolegle z Łomnicą i łącząc się z nią kilkakrotnie za pomocą ramion pobocznych, przez Kałusz, Chocin, Podhorki, Studziankę i Babin, gdzie pod nazwą Młynówki wpada ramię znowu do Łomnicy. Do tego ramienia wpadają od lew. brzegu ze znaczniejszych dopływów Machniówka i Babinka ob. . Prócz tego zasilają Łomnicę w pow. kałuskim od lewego brzegu jeszcze Berłowski potok ob. . Sielski potok płynący wzdłuż granicy Wojniłowa i Słobódki od zach. na wschód do Przewoźca, gdzie skręca na płd. wschód, potem na wschód i wpada do Łomnicy i Baranówka ob. . Łukiew al. Łukwa powstaje z kilku potoków, powstających na zach. stoku lesistego pasma Kocebalówki w Przysłupiu i Bogrówce wpow. bohorodczańskim, płynie na płn. wschód, poczem uchodzi na granicę powiatu ob. wyżej i płynie wzdłuż niej aż do wsi Grabówki. Tutaj wchodzi w obręb powiatu i płynie równolegle prawie z Bereźnicą i Łomnicą przez Grabówkę, Zawój, Jaworówkę, Rypiankę, Mysłów do Bednarowa w pow. stanisławowskim. Z dopływów przyjmuje od lewego brzegu kilka małych potoków, z praw. brzegu jest najznaczniejszym dopływem Łukawica, tworząca zach. granicę powiatu od Grabówki począwszy i to prawie od tego miejsca, gdzie Łukiew granicę opuszcza i wchodzi w obręb powiatu. Najwyżej wznosi się południowa część powiatu, gmina Jasień ob. . Na płn. od Jasienia rozszerza się coraz bardziej obszar powiatu i zniża zarazem ku dolinie Łomnicy, przerzynającej powiat od płd. zach. na płn. wschód a wzniesionej w Dołhem 285 m. , w Podhorkach 274 m. , w Wistowej 265 m. , w Przewoźcu 248 m. npm. Na tej przestrzeni wznosi się w zach. części powiatu w dolinie Łomnicy, punkt jeden w Sliwkach do 529 m. , w Niebyłowie do 479 m. , w lesie Turową do 434 m. , w Równi 387 m. , w Berłohach 360 m. W stronie wsch. znajdują się wzgórza trochę wynioślejsze. Rozróżniamy tu mianowicie pasmo wyniosłości, tworzące dział wodny między dopływami Łomnicy a Łukwi. Tworzą go od płd. ku płn. Kocebalówka 895 m. w krańcu płd. a 793 na płn. , las Zakuty 556 m. , Łuków 545 m. , Krasna 586 m. , Rechy 464 m. a potem wzgórza niższe, 421, 406 m. wysokie i Sussakowa góra ze szczytem 380 m. wysokim. Na wschód od tego działu wodnego wznoszą się na lewym brzegu Łukwi Kośmiczara 762 m. we wsi Majdan, w lesie Malchowa; las Manaster szczyt 476 m. , las Chrepolów 497 m. szczyt. Między Łukwią a Łukawicą wznoszą się od płd. ku płn. las Trusków wzniesiony do 483 m. na płd. , opadający na płn. do 452 i 422 m. , las Niedźwiedzi 415 m i Paryszcze, a nakoniec Kuśnierska góra 369 m. . Między Bereźnicą a Łomnicą wznoszą się następujące znaczniejsze wyniosłości Kaniowa góra 459 m. , Buczyna 517 m. , Chmieliński 364 m. . Reszta obszaru, na prawym brzegu Łomnicy położona, zniża się jeszcze bardziej ku dolinie Dniestru. Wznoszą się tutaj między Siwką a Łomnicą las Kopań 364 m. , las Kameralny i Zalesie 368 m. szczyt, Wielki las stary szczyt 355 m. , na Bodostowie 354 m. , Bukowina 351 m. ; między Kropiwnikiem a Bołochówką wznoszą się na dziale wodnym Pohar 391 m. , Szynkarska 368 m. , Kropiwnik 336 m. , Kadyłowa 311 m. , Kobyłka 278 m. . Na lewym brzegu Bołochówki wznoszą się Bołochów 363 m. , Łysa góra 326 m. . Północny kraniec powiatu opada ku dolinie Dniestru do 250 i niżej aż do 227 m. Obszar powiatu zajmuje 1146. 72 kil. kw. 20, 83 mil. kw. . Z tego przypada na ogrody 3777 mr. , na orne pole 59107, na łąki 42962, na pastwiska 19282, na lasy 65953 mr. Gleba przeważnie żytnia. Z obszaru uprawnego używają pod uprawę pszenicy 13 proc. w stronie płd. a 9. 4 pr. na płn. ; pod uprawę żyta 5. 1 proc. na płd. , 22. 9 pr. na płn. ; jęczmienia 5 3 na. na południe, 12. 9 na płn. , owsa 36 pr, na płd. , 18. 8 pr. na płn. ; kukurydzy 4 pr. na płd. , 0. 6 pr. na płn. ; prosa 0. 1 pr. na płd. 1. 1 pr. na płn. ; hreczki 0. 03 pr. na płd. .

Kałusz