Jezna, byłe dobra zadnieprskie Wiśniowieckich. Czyt. Stecki, Wołyń II 230. Jezno, mko, pow. trocki, nad jez. 1 n. , pod 54 36 szerok. geogr. i 41 51 r. dług. wschod. , o 103 i pół w. ku zach. od Wilna, o 59 w. od Trok, w 3 okr. adm. , posiada zarząd gminy włośc, szkółkę wiejską, murowany paraf. kościół katol. św. Michała Arch. , st. poczt. Liczy 892 mk. 11. 1866 było 553 mk. , w tem 375 kat. , 170 izr. , 5 mahom. , 3 prawosł. Gmina włościańska J. dzieli się na 10 wiejskich okręgów, posiada 104 wsie, 708 dm. , w których 10691 mk. ; paraf. zaś katol. klasy 4, dek mereckiego, posiada kaplicę w J. na cmentarzu i 4728 wiernych 1879. J. było niegdyś królewszczyzną, którą otrzymał na wieczność ks. na Hołowczynie herbu Łabędź, sekretarz i powiernik królowej Heleny, żony Aleksandra króla. Ostatni potomek tego rodu, księżniczka Hołowczyńska wyszła za Paca i wniosła w ten dom Hołowczyn w Mohilewszczyźnie i J. Od czasu, kiedy Antoni Pac, pisarz w. ks. litew. , wzniósł tu pałac, imponujący ogromem i przepychem w wewnętrznem urządzeniu, a darzący język nasz powszechnie znanem na Litwie przysłowiem Wart Pac pałaca, a pałac Paca, J. stało się rezydencyą tej możnej niegdyś rodziny Była tu świątynia wyznania helweckiego Łukaszewicz, Dzieje wyznania helweckiego t. 2, str. 20, którą Stefan Pac, podkanclerzy w. ks. litew. , przerobił na kościół katolicki w r. 1634. Syn jego, Krzysztof, kanclerz wielki litew. , dokończył pracy, a w r. 1770 Antoni Pac kościół ten freskami przyozdobił i powiększył o całe prezbiteryum. W czasie kościuszkowskiego powstania świątynia ta znacznie ucierpiała z powodu rabunku. Ostatni z Paców, Ludwik, jenerał wojsk polsk. , zmarły na wygnaniu w Smyrnie, z powodu długów, odziedziczonych po ojcu, obok powiększających takowe nieszczęść krajowych, ofiar i rabunków, zmuszony był oddać prawie wszystkie swe dobra litewskie na eksdywizyą. Hołowczyn i J. nabyli Pęczkowscy. Wkrótce atoli, bo w r. 1834, także drogą eksdywizyi, J. przeszło od tych ostatnich na własność 3ch ich kredytorów. Pożar w r. 1837 zniszczył znaczną część dawnego pacowskiego gmachu. Reszty zniszczenia dopełnili urzędnicy obu eksdywizyj, którzy tu plądrowali przez lat 10. Dziś J. należy do Ignacego Kwinty Baliński, Staroź. Polska, tom 3; Syrokomla, Wycieczki po Litwie t. I; S. Morawski, Od Merecza do Kowna w Tece wileńsk, nr. 6. R. 1850 dobra J. składały się z mka, 4 wsi, 5 folw. Właścicielami byli Kamińska 1860 dzies. , Żaba 932 dzies. , Suszycki 138 dzies. , Matuszewicz 96, Charewicz 83, Sulistrowski dzies. . J. W. Jezor, niem. See, wieś w zniemczonej części pruskich górnych Łużyc, w pow. rozbórskim. Kościół parafialny ewangelicki. Nabożeństwo serbskie ustało w r. 1817. Jezorowitz niem. , pow. pszczyński, ob. Jeziorowice. Jezow niem. , pow. lęborski, ob. Jeżowo. Jezowa niem. , ob. Jeżowa. Jezuicka struga, niem. Jesuiterbruch, wieś, pow, inowrocławski, 24 dm. , 193 mk. , 183 ew. , 10 kat. , 25 analf. Najbliższa poczta we wsi Wodzek, st. kolei żel. i telegr. w Gniew kowie Argenau. M. St. Jezuitka, wieś i karczma, pow. wileński, 5 okr. adm. , o 28 w. od Wilna, 15 dm. , 113 mk. t. j 98 kat. , 15 izr. 1866. Jezupinowa, ob. Józefinowo. Jezupol, małe miasteczko, pow. stanisławow ski, nad Dniestrem, o milę ku południowemu wschodowi od Halicza. Niegdyś gród znacz ny, z obronnym zamkiem, przy ujściu rzeki By strzycy do Dniestru. Jest tu kościół paraf. rz. kat. i cerkiew gr. kat. , 3125 mieszk. , piękny klasztor dominikanów, założony 1598 r. przez Jakuba Potockiego, wdę bracławskiego, oraz st. dr. żel. lwowsko czerniowieckosuczawskiej między Haliczem a Stanisławowem, o 125 kil. od Lwowa. Niegdyś J. był wsią zwaną Czeszybiesy. F. S. Jezupolski potok, wypływa w obr. gminy Sielca, w pow. stanisławowskim, po wschod niej stronie gościńca wiodącego z Ciężowa do Halicza, a po połn. stronic gościńca wiodącego z Jezupola do tegoż gościńca, nieopodal ich połączenia się. Płynie on na wschód, zabie rając od północy z lesistego wzgórza 313 m. , tworzącego dział między doliną tegoż potoku a Kamiennego od półn. , liczne strugi; przecho dzi w obr. gm. Jezupola, a przerznąwszy pół nocną część miasta i drogę kolei żel. czerń ło wieckiej, łączy się z północną odnogą Bystrzycy i wpada wraz z nią do Dniestru z pr. brzegu. Dlugość biegu 8 kil. Źródła 300 m. . ujście 215 m. Br. G. Jezytyna, ob. Szeczuwa. Jeż, dawne nazwisko, dało początek nazwom Jeże. Jeżów itp. Jez. .. , por. Jerz. .. . Jez, os. , pow. błoński, gm. Radzików, par. Leszno. Jeża, ob. Jetzel niem. . Jezakowizna, inaczej Hryniewizna, osada młynarska nad strumieniem Rządzą, pow. nowomiński, gm. i par. Jakubów. R. 1863 oddzielona od Łazisk, ma 47 m. gruntu. Sw. Jeżar, mały zaścianek we wschodniopo łudniowej stronie powiatu borysowskiego, nad rzeka Możą, w obrębie gminy uchwalskiej i nieopodal dwóch jeziór Łabędziego i Gęsiego, ma osad 4; jest to zapadły poleski zakątek Borysowszczyzny. Al. Jel. Jeże, wś i folw. nad rzeką Giedniówką, po Jezna Jezna Jezno Jezor Jezorowitz Jezow Jezowa Jezuicka Jezuitka Jezupinowa Jezupol Jezupolski potok Jezytyna Jez Jezakowizna