człuchowski, przy kolei żel. chojnickopomor skiej, około 1 milę od Człuchowa. Obszaru ziemi zawiera mórg. 10586, budynk. 212, dm. mieszk. 95, katol. 166, ewang. 583. Kościół filialny do Człuchowa, tytułu św. Krzyża, pa tronatu rządowego, także i szkoła w miejscu, poczta Barkenfelde. Pierwotnie była to wieś rządowa. R. 1344 krzyżacy ustąpili ją arcyb. gnieźnieńskiemu Jarosławowi, który się z ni mi ugodził o dziesięciny i nadto im wieś swo ją Chojniezki oddał. Osadników musiało G. mieć niemieckich, bo zaraz potem, zapewne podług nowego właściciela biskupa, po niemiec. Bischofswalde przezwaną została, podczas gdy przedtem w dokumencie zowie się Gambarzow. R. 1349 arcybiskup Jarosław nadał tej wsi nowy przywilej na prawie chełmińskiem, choć, jak mówi, sam tego prawa jeszcze nie zna; korzyści jednak i prawa właścicieli nie mają być przeto w niczem ukrócone; w odnośnym dokumencie zachodzi pierwszy raz nazwa niemiecka Bissoffalth. Ale niedługo pozostała przy biskupach. R. 1356 tenże je szcze arcybiskup Jarosław oddał napowrót G. razem z Bruzdowem krzyżakom, od których w zamian otrzymał wieś zwaną Dąbrówka pod Cerkwicą. Zaraz następnego roku 1357 komtur człuchowski Henryk von Thaba nadał no wy przywilej wiosce prawo i nadal pozostało chełmińskie; włók wszystkich ornych liczono już wtedy 100, we wsi był kościół i dwaj soł tysi. Wolnych włók posiadał proboszcz 4, sołtys każdy po 5. Od innych włók dawali wło ścianie pewien czynsz pieniężny i odrabiali niektóre szarwarki. Kś. Gapiński opisał G. p. n. Biskupnica. Kś. F. Gębarzów, ob. Gębarzew. Gębaszyn, folw. , pow. sejneński, gm. Ś. Jeziory, par. Urdomin, od Suwałk w. 56, od Sejn w. 28, od st. poczt. Łozdzieje w. 5. Rozl. wynosi m. 94; bud. drewn. 3. Jezioro Rymiec. Rzeka Kirsnianka stanowi granicę zachodnią. Folwark ten oddzielony od dóbr Kurdymokszty. Gębice, wś i os. , pow. łęczycki, gm. Leśmierz, par. Solca Wielka. W 1827 r. było tu 21 dm. , 161 mk. Gębice 1. wieś, pow. krobski, 26 dm. , 189 mk. , wszyscy kat. , 38 analf. Poczta w Pempowie o 3 kil. , st. kol. żel. w Bojanowie o 28 i kil. 2. G. , domin. , pow. krobski, 840 mor. rozl. , 10 dm. , 190 mk. , 11 ew. , 179 kat, 48 analf. Własność Żółtowskiego. 3. G. , niem. Gembitz, wieś, pow. czarnkowski, 2 miejsc 1 G. , wś; 2 G. , pustkowie; 74 dm. , 722 mk. , 436 ew. , 223 kat, 63 żydów, 123 analf. Kościół protest, należy do dyecezyi Trzcianki Schönlanke. Poczta na miejscu, st. kol. żel. Budzyń o 22 kil. , Trzcianka o 28 kil. 4. G. , domin. , pow. czarnkowski, 9312 morg. rozl. ; 3 miejsc 1 Gr. , folwarki; 2 Hutka, 3 Mary. anówko; 23 dm. , 293 mk. , 117 ew. , 168 kat. , 106 analf. Własność Faliszewskiego. Pod wsią odkryto r. 1835 znaczną ilość bursztynu Również odkopano mnóstwo urn. 5. G. Gembitz, olędry, pow. czarnkowski, 60 dm. , 567 mk. , 558 ew. , 9 kat, 131 analf. Poczta w Ryczywole o 9 kil. , st. kol. żel. Budzyń o 19 kil. 6. G. , niem. Gembitz, miasto, pow. mogilnicki, nad Małą Notecią, uchodzącą pod wsią Kołudą do Noteci; w r. 1871 miało 83 dm. , 928 mk. , 172 ew. , 681 kat. , 75 izr. , 252 analf. W r. 1875 było 1009 mk. Mieszkańcy zajmują się rolnictwem, handlem zbożowym, handlem bydła. Na rok 4 jarmarki. W okoli cy łąki bogate w pokłady torfu. Kościoł par. kat. należy do dek. żnińskiego. Kościół filialny protest, synagoga. Szkoła elementarna kilkoklasowa. Siedziba komisarza obwodowego, agentura pocztowa; listowi roznoszą listy do Kwiciszewa i Mogilna; st. kol. żel. Mogilno o 8 kil. W r. 1811 ludności było 438; w roku 1837 697 mk. M. St. Gębiczyna, także Gembiczyna, wś nad Wisłoką w pow. pilzneńskira, należy do sądu pow. i urzędu pocztowego w Pilznie, zkąd jest o 1 kil. oddalona, a do parafii rzym. kat. w Dobrkowie; liczy 420 mk. Większa pos. wynosi 207 m. n. a. roli, 43 m. ogrodów, łąk i past. i 369 m. lasu; mniejsza pos. 346 m, roli, 83 m. ogrodów, łąk i pastwisk i 31 m. lasu. Gębiny, niem. Heinrichsdorf, wś, pow. ostródzki, przy granicy pow. olsztyńskiego. Gębory, jez. w Warmii, w Raszęgu. Gębos, os. , pow. sokołowski, gm. Sobnie, par. Zembrów. Gęby, niem. Gembie, włośc. wś, pow. starogrodzki, w piaszczystej ubogiej okol. , śród borów ciągnących się poza Skurczem aż do Tucholi, nad małą strugą z jeziór płynącą do Czarnej wody. Obejmuje włośc. posiadł 3, ob szaru ziemi mórg. 141; katol. 29, dom. miesz kalnych 5. Parafia Czarny las, szkoła Kasparus, poczta Lubiechowo. Odległość od Starogrodu 4 mile. Kś. F. Gęczewo, wieś, pow. wrzesiński, 11 dm. , 135 mk. , wszyscy kat. , 49 analf. Poczta i kol. żel. w Żerkowie o 5 kil. M. St. Gędory, wś, pow. ostrołęcki, gm. i parafia Troszyn. Gęś, wś i folw. , pow. radzyński, gm. Jabłoń, par. Gęś. Jest tu cerkiew par. dla ludności rusińskiej 1665 już istniała i szkoła początkowa. W 1827 r. liczono tu 113 dm. , 918 mk. ; obecnie jest 137 dm. , 865 mk. , 2816 m. gruntu. R. 1861 folw. Gr. miał 450 mor. ziemi. Gęś, niem. Gans, r. 1200 w dokumencie Ganska, mały strumyk w Prusach zachodnich, pow. gdański, bierze początek w dwóch głównie źródłach, pod Żuławą Gr. Saalau i Wymysłowem; mija Jegatowo, Bartlin, Swińcz, poza Wojanowem przechodzi przez drogę bitą skarszewskogdańską, następnie zaraz tczewsko gdańską i kolej żel. tczewskogdańską. Odtąd przez niziny żuławy przekopanym ka nałem poza wsią Łędowem uchodzi do Krępieckiej łachy a z nią do Motławy niedaleko przed Gdańskiem. Długość biegu wynosi 2 mile, kierunek jest przeważnie wschodni. Na nizi nach trzeba tę rzeczkę czyścić i przekopywać, bo łatwo zarasta i szlamem się napełnia. Od r. 1594 do 1637 kiedy jej nie czyszczono, wielkie wciąż szkody czyniła przez wylewy. Dopiero w r. 1634 burmistrz ówczesny gdań ski Konstanty Ferber bieg jej podszukał i sprostowanym nowowykopanym kanałem ka zał poprowadzić do krępięckiej łachy, gdzie i teraz jeszcze płynie. Przedtem bieg jej zapew ne był odmienny. Kś. F. Gęsia, przysiołek Cholewianej góry, pow. Nisko. Gęsia karczma, os. , pow. krasnostawski, gm. i par. Fajsławice. Gęsianka, 1. nazwa wsi dziś nieistnieją cej w dobrach Łaziska, pow. nowomiński, na której gruntach utworzona w części wś Lud winów. R. 1827 miała 8 dm. , 76 mk. 2. G. , mała opustoszała karczemka, pow. warszaw ski, gm. Młociny, par. Wawrzyszew, między Rudą a laskiem bielańskim, na 5ej wiorście od Warszawy. Św. i Now. Gęsiawólka, wś, pow. garwoliński, gm. Kłoczew, par. Żelechów. W 1827 r. było tu 7 dm. , 61 mk. , obecnie liczy 50 dm. , 360 mk. i 884 morg. obszaru. Gęsice, wś rząd. , pow. opatowski, gm. Gęsice, par. Zbielutka, posiada urząd gminny. W 1827 r. było 24 dm. , 192 mk. ; obecnie li czy 49 dm. , 269 mk. , 618 mor. ziemi włośc. i 3 m. dwor. należała do dóbr biskupttwa krak. Długosz 1625, G. gm. lud. 1740; rozleg łości 4930 mor. , w tern ziemi włość. 4391 m. Sąd gm. okr. II os. Iwaniska o 15 w. , st. p. Łagów. W skład gm. wchodzą Duraczów, Gęsiee, Kozłów, Łagowica, Mielonek, Ruda, Sadków i Zbielutka. Gęsie, wś nad Niemnem, pow. trocki, niedaleko Merecza; od G. zaczynają się na Me. mnie rapy. Gęsie, jezioro we wschodniej stronie pow. mozyrskiego, blisko granicy pow. rzeczyckiego za Prypecią, i drogi pocztowej, wiodącej z Mozyrza do Kolankowicz z prawej strony; w miejscowości bagnistej, niedostępnej, dłu gie na wiorst 4, szerokie prawie na wiorstę, dość rybne. Al. Jel. Gęsin, wś i kol. , pow. nieszawski, gm. Sędzin, par. Koneck. W 1827 r. było tu 11 dm. i 103 mk. Gęsina, wś i folw. f po w. sieradzki, gmina Brzeźno, par. Kliczków, o 10 w. od Sieradza, o 7 od Złoczewa, 318 m. rozl. , 107 mk. Fol. ma 123 m. gruntu, r. 1873 nabyty za 3750 rs. R. 1827 G. miała 10 dm. , 89 mk. Ż. Gęsiny, wś, pow. kolski, gm. Budzisław. Gęsionka, Gęsiówka lub Grzęstonka, przysiołek Jasionki w pow. rzeszowskim, należy do rz. kat. parafii w Stobierny, w dyec. przemyskiej. Gęsiorowizna, pow. mławski, ob. . Gęsiorowszczyzna, przysiołek Obertyna. Gęsiówka, wś, pow. sieradzki, gm. Wróblew, par. Charłupia Wielka ob. Gęsiówka, ob. Gęsionka. Gęstowarka, os. , pow. lipnowski, gmina Skępe, par. Skępe, odl. o 14 w. od Lipna, ma 2 dm. , 16 mk. , 238 mor. gr. użyt. , 35 nieuż. Gęstwa, , pustkowie, pow. ostrzeszowski, należy do wsi i gm. Rojów. Gętomie, niem. Gentomie, włośc. wś, pow. starogrodzki, na lewym brzegu rz. Wierzycy, przy znacznem jeziorze; koło wsi przechodzi kolej żel. bydg. tczewska. Glebę ma wś żyzną, gliniastą, nieco górzystą. Obejmuje włościańskich posiadł. 12, ogrodn. 4, obszaru ziemi mr. 2540, katol. 324, ewang, 10, dm. mieszk. 28. Parafia Nowacerkiew, szkoła w miejscu, poczta i stacya kolei żel. Peplin. Odległość od Starogrodu 2 i pół mili. G. jest osadą prastarą. Na pewno istniała za pomorskich książąt, choć w dokumentach nie bywa wspominana; w przeciwnym razie byłaby otrzymała nazwę niemiecką. Objęta była granicami obszernego klucza peplińskiego, który książę pomorski Mestwin II r. 1274 podarował oo. cystersom, kiedy się dotąd z Pogutek przenosili. Początkowo rządzili się osadnicy w G. starodawnem prawem pomorskopolskiem. Około r. 1316 opat pepliński Gotfryd nadał im odmienne prawo chełmińskie. R. 1399 opat Jan nabył za 120 grzywien część dobra Martensdorf, zwykle Oberschaar zwaną, od komtura gniewskiego Konrada v. Elsen, którą tenże niedawno przedtem był kupił od jakiegoś Piotra i jego spadkobierców. Nie wiadomo, jak to się stało, bo owa nabyta część Oberschaar objęta była granicami klasztoru i klasztor powinien był mieć do niej prawo podług pierwotnych przywilejów; włók było tu około 7. Dla tegoż opata Jana wś G. zamieniona została na folwark, jak donosi klasztorna kronika. Ale już r. 1405 opat Piotr Honigfeld wystawia nowy przywilej, według którego przywrócił stary porządek. Włók było wtedy uprawnych w pierwotnej wsi 27. R. 1649 opat Czarliński wystawił szlachetnemu Jerzemu Sielskiemu przywilej na włóki sołeckie, do których dodał jeszcze ze względu na jego zasługi 3 włóki czynszowe Gębarzów Gębarzów Gębaszyn Gębice Gębiczyna Gębiny Gębory Gębos Gęby Gęczewo Gędory Gęś Gęsia Gęsianka Gęsice Gęsie Gęsin Gęsina Gęsiny Gęsionka Gęsiorowizna Gęsiorowszczyzna Gęsiówka Gęstowarka Gęstwa Gętomie