szkoła Lisnowo Elizenau. D. zdawna należały do dóbr stołowych biskupów chełmińskich. R. 1657 biskup Leszczyński zapisał je nowozałożonemu duchownemu seminaryum kleryków w Chełmnie, W r. 1676 biskup Małachowski oddał je w zarząd oo. misyonarzom, których do Chełmna sprowadził i seminaryum duchowne im powierzył. Odtąd jeden z pomiędzy tych ojców stale przemieszkiwał w 1. , żeby prowadzić gospodarstwo. Także i nauki religii udzielał dzieciom i dorosłym na t, z. misyach, które stosownie do reguły zakonnej wedle potrzeby i życzenia odprawiał. Dla lepszej tak swojej jako i wiernych wygody duchownej urządził sobie we wsi kaplicę osobną, i to najprzód ze starego jakiegoś domu. Później oo. misjonarze nawet dość okazałą kaplicę nową wystawili w pobliżu gospodarskich zabudowań. E. 1695 biskupsufragan chełmiński Skotnicki uroczyście ją poświęcił i dał zarazem indult odprawiania w niej mszy św. na zawsze. R. 1741 spaliła się ta kaplica wraz z pobliskiemi zabudowaniami, Oo. misyonarze jednak na no wo ją wznieśli i używali aż do końca prawie przeszłego wieku, kiedy ta wś została przez; rząd pruski zabrana. Obszaru ziemi zajmują D. 1908 mr. , bud. 24, dm. mieszk. 12, katol. 124, ewang. 40. 2. D. , niem. Dzimianen, Dziemioni folw. i wś wydana w wieczystą dzierżawę przywilejem z Kwidzyna d. 3 maja 1774 r. , pow. kościerski. Obejmuje 8 pos. włośc. , i 9 ogrodników, obszaru 2168 mr. Ma szkołę ka tol. w miejscu, hutę szkła i karczmę. Katol 210, ewang. 61, par. Lipusz, poczta Kalisz, Odl. od Kościerzyny 3 mile. Domów mieszk. jest we wsi 25. Kś. F. Dziemidki, wś pryw. , pow. wilejski, 2 okr. adm. , o 47 w. od m. Wilejki, przy drodze pocztowej budsławskiej, 25 dm, , 416 mk. , włas. włościan 1866. Dziemidowo 1. , zaśc. pryw. , pow. dziśnieński o 88 w. od Dzisny, 2 okr. adm. , 2 dm. , 14 mk. rz. kat. 1866. 2. 1. , ob. Dziemieszki. Dziemidzienki 1. , wś pryw. , pow. dziśnieński, o 27 w, od Dzisny, 1 okr. adm. , 6 dm. , 87 mk. 2. D. , zaśc. pryw. , pow. wilejski, gm, Porpliszcze, 3 okr. adm. , o 78 w. od Wilejki, przy drodze pocztowej z Dokszyc do Dzisny, 2 dm. , 18 mk. 1866. Dziemielewo 1. , zaśc, pow. wilejski, 1 okr. adm. , o 28 w. od Wilejki, przy drodze pocztowej z Wilna do Mińska, 1 dm. , 7 mk. prawosł. , własność Chądzyńskiego 1866. 2. 1. , zaśc. , pow. wilejski, 1 okr. adm. , o 24 w. od Wilejki, przy drodze pocztowej z Wilna do Mińska, dm. 1, mieszk. 6 katol, własność Krupskiego 1866. Dziemiesze, wś, pow. wilejski, gm. łuczajska, 3 okr. adm. , o 81 w, od Wilejki, przy drodze pocztowej idącej od granicy pow. dziśnieńskiego do gran. pow. święciańskiego, 18 dm. , 263 mk. 1866. Dziemieszki lub Dziemidowe, wś prywat. , pow. dziśnieński, gra. mikołajewska, 3 okr. adm. , o 9 w. od Dzisny, przy drodze wojennej drujskiej, 6 dra. , 34 mk. 1866. Dziemięrzyce, wś i folw. nad rz. Gcieklec, pow. miechowski, gm. i par. Racławice. Leży o 20 w. na płd. zach. od Miechowa. W 1827 r. było tu 19 dm. , 125 mk. , obecnie liczy 23 osad, 26 dm. i 213 mk. Długosz zwie ją Zdzimięrzyce II, 79. D. należały w ostatnich czasach do dóbr Racławice. Rozl. folw. wynosi m. 415, a mianowicie grunta orne i ogr. m. 285, łąk m. 19, past, m. 3, lasu m. 95, nieużytki i place m. 13; bud. mur. 3, drew. 13, pokłady gipsu. Wś I. osad 26, gruntu m. 102. Dziemioni niem. , ob. Dziemiany. Dziemiszki, ob. Dziemieszki. Dziemitrowo lub Dmitrowo, jez. w pow. sejneńskim, na lewo od drogi bitej z Sejn do Krasnopola. Brzegi ma wysokie, niedostępne; wznoszą sio one od wschodu na 113 sążni nad poziom morza. Obszar jeziora wynosi 90 mr. , głębokość dochodzi do 68 stóp. Łączy się z jeziorem Sumowo. Na brzegach jeziora D. leżą wsie Żłobin, Łopuchowo i Orzechowo, Dzienc. .. , ob. Dzięc. .. Dziengel niem, , ob. Dzięgiel. Dziengellen niem. , ob. Dzięgiele. Dzienigal, po łotew. Dzienigoły, wś w pow. lucyńskim, par, rundańskiej, włas. Waldenów, niegdyś Finkenaugenów. Dzienikecy, Dźenikecy, niem. Denkwitz, wś na saskich Łużycach, w pow. budyszyńskim. Dzienisowo, folw. pryw. , pow. wilejski, 2 okr. adm. , o 49 w. od Wilejki, przy drodze pocztowej januszewskiej, 1 dm. , 8 mk. 1866. Dzienisowszczyzna, folw. należący do rz. katol. kościoła, pow. dziśnieński, nad rzeczką Miadziołką, 2 okr, adm. , o 104 w. od Dzisny, przy drodze pooztowej z NowejSzarkowszczy zny do Postaw; 1 dm. , 4 mk. rz. katol. 1866. Dziennice, niem. Dziennitz, domin. , pow. inowrocławski, 1200 mr. rozl. , 4 dm. , 79 mk. , 13 ew. , 66 kat, , 86 analf. Si poczt. i kolei żel Inowrocław o 7 kil. Niegdyś włas. gen. Kołaczkowskiego. M. St. Dzientłowo, folw. pryw. , pow. wilejski, 2 okr, adm, , o 53 w. od Wilejki, przy drodze pocztowej Januszewskiej, dm. 1, mk. 8 1866. Dziepiski, wś, pow. wilejski, 1 okr adm. , o 50 w. od Wilejki, przy drodze pooztowej z Ilii do Radoszkowicz, 15 dm. , 96 mk. , właz. włośc. 1866. Dziepułć, wś, pow. noworadomski, gm. i par. Dmenin. Jest tu fabryka stolarska z maszyną parową o sile 16 koni; własn. spółki obywatelskiej 1867 r. założona. W 1827 r. było tu 27 dm. i 148 mk. Dobra IX składają się z folw. D. , z wsiami D. , Dmenin, Władysła wów, Józefka, Bugaj, Orzechówek i Amelin. Rozl. wynosi m, 104, a mianowicie grunta or ne i ogrody m. 78, łąk m. 4, past. m. 6, wody m. 1, lasu m. 1, nieużytki i place m. 2; plodozmian 10polowy, bud. mur. 5, drew. 13, staw i dwie sadzawki nasilane wodą strugi przepły wającej bez nazwy. Wś D. osad 66, gruntu m. 815; wś Dmenin osad 104, gruntu m. 1596; wś Władysławów osad 10, gruntu m. 138; wś Józefka osad 11, gruntu m. 103; wś Bugaj osad 5, gruntu m. 18; wś Orzechówka osad 25, gruntu m. 390; wś Amelin osad 37, gruntu m. 365. A. Fal. Dziepułtycze, Depułtycze ob. Dzieraki 1. , wś rządowa, pow. wilejski, 2 okr. adm. , o 17 w. od Wilejki, przy drodze pocztowej z Dołhinowa do Wilejki, 5 dm. , 61 mk. 1866. 2. D. , folw. szlach. , pow oszmiański, 2 okr. adm. , o 42 w. od Oszmiany, 4 dm. , 13 mk. , z tego 4 prawosł. , 9 mahometan 1866. Dzieraski 1. , folw. pryw. , pow. wilejski, 1 okr. adm. , o 42 w. od Wilejki, przy drodze pocztowej z Mołodeczna do granicy pow. mińskiego, 1 dm. , 7 mk. 2. D. , wś, pow. wilejski, 1 okr. adm. , tamże, 3 dm. , 35 mk. ; w posiadaniu włościan 1866. Dzierawy, wś, pow. kolski, gm. Czołowo, par. Koło. Dzierażna, wś włośc. , pow. oszmiański, 4 okr. adm. , o 107 w. od Oszmiany, 16 dm. , 169 mieszk. , z tego 2 prawosł. , 167 katol. Drewniany młyn wodny 1866. Dzierążnia 1. lub Dzierzązna, wś włośc. , pow. opatowski, gm. Opatów, par. Malice. W 1827 r. liczono tu 8 dm, , 49 mk. , obecnie 9 os. , 63 mk. i 122 mr. ziemi włośc. 2. D. , wś, pow. jędrzejowski, gm. i par. Węgleszyn. 3. D. , wś poduchowna, pow. pińczowski, gra. Drożejowice, par. Dzierążnia. Leży na prawo od drogi bitej z Pińczowa do Skalbmierza, o 7 W. od ostatniego. Posiada szkołę gminną i dom schronienia dla starców i kalek. W 1827 r. liczono tu 64 dm, i 352 mk, D. jest osadą bardzo dawną. Wspomina ją Długosz, mówiąc, iż czytał erekcyą kościoła i parafii w Kazimierzy małej, przez Lamberta biskupa krakowskiego wydaną, na której św. Stanisław kanonik krakowski między pierwszymi jako świadek podpisany, spisaną w Dzierążni, a miało to być w 1063 r. Była już wtedy przynajmniej w części własnością biskupa i tutaj w 1195 r. biskup Falko oczekiwał rezultatu krwawej bitwy nad Mozgawą między krakowianami i sandomierzanami z jednej a Mieczysławem Starym z drugiej strony stoczonej. Część książęcą tej osady, mianowicie osadzoną przez koniarzy chonarii Leszek Czarny jako wynagrodzenie za szkody zrządzone biskupowi Pawłowi w 1286 r. oddał. Odtąd cała była własnością stołu biskupiego, I następnie na uposażenie kapituły katedralnej krakowskiej przeznaczona, do 1865 r. w jej była posiadaniu. Obecnie przeszła na własność skarbu. W wieku XV posiadała 21 łanów kmiecych, dwie taberny, trzy zagrody uposażone rolą i folwark biskupi siedm łanów zawierający. Dzisiaj w Dzierążni jest domów 59, ludności 615. Kościół parafialny według Długosza wybudował, a prawdopodobnie i parafią erygował, biskup Iwon w drugim dziesiątku lat XIII w. Ten jednak kościół po latach dwustu kilkudziesięciu rozebrany został, a na jego miejsce Paweł z Zatora zmarły w 1463 r. kanonik krakowski nowy murowany postawił i ten do dzisiaj stoi. Parafią D. składają wsie Dzierąźnia, Gradzanowice, Kujawki, Kwaszyn, Parszywka, Sudoł, Szyrzczyce; wiernych 1698 osób. 4. D. , wś, pow. tomaszowski, gm. Krynice, par. D. , na wschód od Zamościa i na zachód od Tomaszowa o 3 mile, o pół mili od szosy, własność niegdyś Węglińskich, potem Debolich, obecnie Jana Rudnickiego; w pięknem położeniu górzystem, obejmuje przestrzeni włościańskiej mr. 641, dm. 48; ludności obrz. łac. 413, grec. 40; w tej wsi jest dwór na wzgórzu wyniosłem z ogrodem owocowym, aleami lipowemi; pozycya południowa posłużyła na założenie obszernych inspektów, winnicy, oranżeryi, tudzież szkółki drzew owocowych; poniżej tego ogrodu jest staw, młyn i gorzelnia, rozrzucone po wzgórzach domy i lasy, tudzież między tymi ciągnące się długiem pasmem łąki z rzeczką. Dworskiej ziemi jest 700 mr. ; 450 mr. lasów dobrze utrzymanych. We wsi D. jest kościół katolicki parafialny; pierwiastkowy był z drzewa, w 1537 r. przez Stanisława, Tyburcego i Macieja Dzierążeńskich wystawiony; następnie w 1763 r. przez Antoniego Węglińskiego dziedzica z cegły wymurowany, sklepiony; w 1817 r. pogorzał; po wyrestaurowanin a właściwie wybudowaniu nowego dachu i dzwonnicy, pokonsekrowany w 1858 r. przez biskupa Baranowskiego. Odwieczne lipy i świerki otaczają ten kościół. Ludność parafii dawniej dek. tyszowiecki jest 1668 dusz; w pobliżu kościoła szkółka; na cmentarzu grzebalnym jest kościołek filialny, dawny unicki, przez Makomaską, dziedziczkę Sielca wystawiony, niegdyś filialny komarowski, przez dziedzica Debolego odnowiony. Ludność tej wsi rolnicza z wyjątkiem 3 tkaczy. Grunt popielatka. Dzierążeńska Huta od huty szklanej tu niegdyś istniejącej zwana leży w pobliżu trak. bitego; wś ta na pochyłości górzystej położona obejmuje 51 dymów, ziemi 489 mr. i 62 lasu; łączy się z wsią Budy Dzierążeńskie w takiej że pozycyi, a noszącą tę nazwę od bud stawianych przed 80 laty przez belczarzy spuszczających sosny; dziś wś ta ma 29 dm. , gruntu 208 mr. i 42 m. lasu; ludności obrz. łac. w tych

Dziemidki

Dziemidki

Dziemidowo

Dziemidzienki

Dziemielewo

Dziemiesze

Dziemieszki

Dziemięrzyce

Dziemioni

Dziemiszki

Dziemitrowo

Dzienc

Dziengel

Dziengellen

Dzienigal

Dzienikecy

Dzienisowo

Dzienisowszczyzna

Dziennice

Dzientłowo

Dziepułć

Dziepułtycze

Dzieraki

Dzieraski

Dzierawy

Dzierażna

Dzierążnia