160 8cript. rer. pol, Str. 120. 26) Komisarze z gdańskich spraw relację odprawili.... Komisya do spraw Gdańska, który w ostatnich czasach dopuścił się wielokrotnie podeptania zwierzchnictwa królewskiego, wyznaczona na sejmie lubelskim, składała się z Stanisława Karnkowskiego, biskupa kujawskiego, Jana Sierakowskiego, wojewody łęczyckiego, Jana Kostki z Stangenbergu, gdańskiego, Mikołaja Firleja, wiślickiego, Stanisława Wysockiego, biechowskiego, kasztelanów, którym jako sekretarzy dodano: Kaspra Geschkaw (Jeszkę), opata oliwskiego, Piotra Rojziusza, arehipresbitera wileńskiego i Wawrzeńca Goslickiego, kanonika kujawskiego. Zabawiwszy w Gdańsku od 1 grudnia 1570 do 16 marca 1576, przywiozła ona na sejm gotową ordynacyę gdańską, znaną pod nazwiskiem Carncoviana, która też przez sejm przyjętą została. Posłowie gdańscy radzcy Zimmermann, Kempen, Behme i Schilling przeprosili króla dnia 24 lipca. Król wypuścił jeszcze w ciągu tego roku uwięzionych w 1569, burmistrzów Klefelda, Ferbera, Proitego i Giesego. Ordynacya nie przywróciła wszakże porządku, a napięte stosunki z Gdańskiem podały później przyczynę wojny w r. 1577 przez Stefana Batorego prowadzonej 1). Str. 131. 27) Die 6 Julii Dnia 5 lipca podano (rel. Cyrusa ob. niżej str. 140) drukowany reces sejmu izbie poselskiej. Nie przyjęto go, bo dnia 6 lipca (p. s. 131) posłowie podali reces od siebie, w którym był inserowan on skrypt pro haeresi. Protestował przeciw niemu Lecki w imieniu katolików. Oparty na tej protestacyi zapewne, król nie przyjął recesu izby poselskiej, twierdząc, że jedne rzeczy były dosyć konstytucyami deklarowane (zapewne wolność wyznania konstytucyami 1563/4 i 1565), drugie zaś: o porządku w oddawaniu zaległych poborów, gdy nowych nie uchwalono, uniwersałami mogą być załatwione. Jest też umieszczony w Voluminach (I, 807) reces prostym uniwersałem. Deklaracya na skrypt de haeresi, odczytana przez podkanclerzego, wyszła 10 lipca i stanowiła: pozywad nikogo de haeresi i około tego żadnego rozsądku czynić między stronami aż do blizko przyszłego sejmu nie będziemy 2). Sprawa wolności religii nie została zatem załatwioną za dni Zygmunta Augusta, bo i sejm ostatni, na który przybył Commendoni, nic o niej nie postanowił. 1) Obszerny wywód w Lengnicha: Gesch. der preuss. Lande, II. Gralath: Gesch Danzigs II B. Ordyn. Gdańska: Vol. leg. I, 809. - 2) ZakrzewskiPo wzrost reformacyi w Polsce, 281. wstanie i wzrost reformacyi w Polsce 281