496 COMMODA HENRICI 400000 flor. na obronę królestwa angielskiego — niechby i ten wniósł pół intraty swej, której ma więcej, niżli milon, na opatrzenie morza, żebyśmy admirała swego mieć mogli, z tamtej intraty pomoc, acz i ludźmi mężnymi. Świadkowie tego Węgrzy i Turki, tylko ich 1000 mając na sie [w] wojsku cesarskim, o których więcej, niźli o wszytkim wojsku niemieckim dzierżą. Ci łatwie mogą być morzem, godni ku używaniu na każdego naszego nieprzyjaciela. Z Turkiem już mielibyśmy pokój prze tę ligę, którą z królem francuskiem ma, w Niemcech pokój okrom rakuskiego domu, który jest [z] hiszpańskim królem tylko; teraz z Tataramiby przeszkodził wnet król francuski, kiedyby z nami chcieli co począć, dla rozerwania mocy ich; na ostatek król francuski ma w Rzeszy takie z przednimi książęty praktyki, że Ra-kuszanie ani nam ani jemu silniby nigdy nie byli. Nie byłaby przeciw temu i królewna, mieć Parysa takiego, któremuby król w chrześcijaństwie nie zrównał; wszakżeby mu consultius młodszą dać. Ale ku egzekucyej czemu ten, a nie ów, iusta causa esset Jużby i cesarz musiał dać pokój, boby nie miał przyczyny, a k temu bałby sie króla francuskiego w tym jako zięcia swego rozgniewać. Gauderet Rzesza i stąd multa commoda, bo są przychylni francuskiemu domowi. Okazuje to liga niderlancka i Anglia z królem duńskim, co sie dzieje przez Augustusa dla Oran-giego. I ci królowie barzo są ludzcy, u których tyraństwa niemasz, i dla tego, choć mają summum imperium, tedy je sobie odejmują, na parlament wkładając, skąd też wielką poddanych swych przeciw sobie miłość i uszanowanie mają. Ludzkością, ślachetnem rycerstwem, myśliwstwem i innymi obyczajmi nam bardzo podobni. Język, acz postronny, ale ani niemiecki gruby i pyszny, ani włoski chytry, ani też hiszpański jadowity; którzy mają z przyrodzenia niemiecką uprzejmość, włoską układność, a hiszpańską dzielność, hydząc sie pychą niemiecką, a chytro-ścią włoską, skłonni do języka naszego pieszczotą: exemplum in Proteo a Statorio Galio scripto1 etc. Accipe et ibi vide etc. 1 ,scripti' rkp.