XLII.

Commoda Henrici, fratris germani regis Galliarum, ducis Andegavensium etc.

 Król francuski ma brata we dwudziestu i piąci leciech, czystego, urodziwego, gładkiego, we wszystkich ćwiczeniach rycerskiego etc. Tego dziad Franciszek częstym odparciem Carolo Quinto ukazał, co umiał, aż też sam w bitwie pojman był; ociec jego jako rycerski człowiek był, i bitwami, w których znaki odniósł, i śmiercią swoją w szturmie to pokazał. A iż przekonany był, ślubem potomstwo swe i przeklęstwem zawiązał, aby sie nikt nad nim śmierci jego nie mścił i owszem jako cnego rycerza ubogacił. Ten też Henryk już w młodych leciech swoich przodków swych (etsi in mala causa) przyrodzenie pokazał: we trzech bitwach wygranych i przegranych był, rany na ciele odnosił. Tenże obaczywszy, że zła wojna, po męstwie swym i rozum pokazał, że też pokoju wnętrznego przyczyną i powodem był. Ten już doznał, co umieją civilia et intestina bella, bo sie w nich ochynął, et quam acerbe pro aris pugnetur. Zezwoliliby na to papieżnicy, bo wiedzą, że papieżnik i owszem hetman wojska papieskiego; i my zezwolić możemy, wiedząc jego taką baczność, że to uważył, tam przypatrując sie wojnom, że lepszy pokój, niż intrinsecum bellum. A k temu exemplo Francorum chciałby sie tu zachować, myśląc k temu, że przyjęty pan: mogłoby go co gorszego od nas potkać, niż brata we Francyej, bacząc więtszą naszę potężność, i auctoritate fratris retineretur. Także auctori-tatem suam in Gallia interponeret, si quid adversi pateretat, żeby commune utriusque regni być mogło, beneficio nostro moveretur; a iż daleką przyjaźń ma od Polski, omnem fortunam in nobis poneret. A ktemu ligę i z Anglią mając, z królem duńskim, z Rzeszą, król francuski in magna obseruantia admirała mając1, mielibyśmy oceani maris liberam navigationem, et tutam et alia maris commoda. K temu exemplo Anglorum— gdy Filipa przymowali do królestwa, wnaszał na każdy rok

XLII. Z rkp. K. 1417.  1 ,mając hetmana' rkp.