494 KOMPETYTORÓW COMMODA

 4.     

 chudoba: i[ż] tak Korona ma za swe1, wszak to na oko widzimy, zginęlibyśmy do gruntu poborami;

 5.     



gdyby sie nie oglądano, jedno na nas same, tedyby nas co żywo targało, dostałoby sie nas niedługo i komu inemu;

 6.     



fakcya familiej królewskiej, taby nas w niwecz obróciła, nie pomogłyby żadne przysięgi i węzły;

 7.     



wojna zewsząd, a doma defekt.

Francuz.

 Commoda:

 1.     



zacny królewic, dorosły, ćwiczony, waleczny;

 2.     



obranie jego pokazałoby prawą swobodę naszę;

 3.     



musi nam być powolny prze dalekość przyjaciół swych;

 4.     



mając armatę, kosztem swym dominium maris nam wydźwi-gnie i port nieprzyjacielski skazi;

 5.     



długów koronnych wypłacenie;

 6.     



prowentów niemałych pewnie do Korony przybędzie;

 7.     



sto ślachciców do roku od roku w Krakowie albo w Paryżu in studiis2 et militia sumptem jego ćwiczyć [sie będzie];

 8.     



pokój z Turkiem, bo z nim foedera, jako i my, z Tatary, z Wołochy, z Niemcy, bo sie na Turka, na Francuza i na nas oględać muszą;

 9.     



foedera i commercia wszelakie z królestwem francuskim;

 10.      naród francuski [że] naszemu jest podobien we wszem, nemo negat, skąd i to niemałe commodum mieć pana nam z obyczajmi podobnego i do wszytkich spraw naszych pochopnego8.

 Incommoda:

 1.     



niepokój z Moskwą samym; ale ten łacno może być uskromion, gdy będzie dobra głowa i swoje doma będzie.

 2.     



język; ale łaciński i włoski umie, o polski jemu łacno, gdy uźrzy, że mu go będzie potrzeba.

 1 ,zawsze' rkp. 2 ,militaris' rkp.; poprawiono wedle Par. N. 3 Łacińskie tłómaczenie w Par. N. ma o dwa commoda więcej: 7 ,Guascones, eum opus fuerit, suo sumptu adducet' i 12. ,Fama et gloria nationis nostrae, quod coniun-gamur eum regno Franciae primo in orbe christiano; nam si nos Germani possi-derent, coniungerentur nobiscum ut domini cum subiectis, sed Galli ut fratres et par ac similis natio'.