382 PRZESTROGA

stoi nam bojować, ale też i domowy bój przystoi wieść i opatrować: consilium nobis resque locusque dabunt Boć to każdy szczęśliwy, który co w jakiej sprawie swojej bacznie a roztropnie poczyna, a propositam swe słusznie pokazuje a ku dobremu wiedzie, bo nie już ten wygrawa, co na wojnę woła, jako to jest miedzy nami, że tak sobie mawiamy: „Obrawszy go z pojśrzodka siebie, może każdemu nieprzyjacielowi odpór uczynić" , przypominając bogactwa koronne i ludzi wielką wielkość, nie pomniąc na to, iż regna, quo maiora sunt, eo ad graviorem casum sunt proniora. Ale dalej sie nie wdawając w rzecz, królestwo węgierskie jeśli nie bogatsze i jeśli nie ludniejsze i bie-glejsze rycerstwo miało, niż dziś nasza Korona polska, to ja każdemu bacznemu uważeniu poruczam, a na wojnę wołać, jako na nię wołamy, to jest, bronić sie wszystkim nieprzyjaciołom okolicznym, czegośmy skutkiem jeszcze nie doznali, ani Boże daj tym, że nam łacno mówić; ano omnia prius experiri consilio, quam armis sapienter decet Nie gońmyż tedy na niebezpieczeństwa, a mając czas po temu, opatrujmyż to, jakoby nam z pożytkiem przychodziło nasze...1 podniesienie, a strzeżmy tego, żeby na nas żałosna angustia nie przypadła: facile omnes, cum valemus, recta consilia aegrotis damus. A gdyż już2 o nas gra idzie, nie komu inszemu, ale sami sobie radźmy i temu osiero-ciałemu państwu Korony polskiej, gdyżeśmy synami jej a w niej zchowałymi, a prawieby nam rzeczono: Nonne flagitium est aliis consilium dare, foris sapere, se autem non posse auxiliare? Bo wejrzawszy w kroniki, co sie za naszych przodków działo, a nie tylko tu w państwie Korony polskiej, ale przypatrując sie, co sie we wszech nacyach działo, o czym poetowie rozmaici dziwnie pisali, o opatrznościach i upadkach państw, a przetoż tak pisma Boże, jako i inne, nie dlaczego innego pisane są, jedno dla tego, aby nam ku pożytku a przestrodze były, gdyż felix ille homo, quem aliena pericula faciunt cautum. A tak tego na ten czas rozsądku używajmy, z czegobyśmy my i potomstwo nasze pociechy na potomne czasy używali, ażeby nam do takowej żałości i narzekania nie przyszło: „Quid faciam", men rogas? Tu quidem antehac aliis solebas dare consilia mutua. To przed sie biorąc, że żadne państwo w świecie nie było

1 Brak około 7 liter skutkiem obcięcia karty. 2 ,tuź' pdr.