148 GDYŹECHMY PRZYSZLI

a niecnotę tłumiąc i rugując, która wszelakim obyczajem i bronić się będzie i jeszcze w jednej sukni z cnotą chodzić. Przystoi tedy, ut rationibus et non orationibus certemus o tym, przystoi i to, gdzie się rozumnie pokaże, iż kto patriae winien, aby się upornie nie czynił być prawym. Boże daj to, aby się ta cnota jeszcze i w inszych nalazła, aby się sami osądziwszy, sprawiedliwą kaźń za występ przyjęli: bełaby jeszcze nadzieja o każdym takim, że będzie jeszcze bonus civis patriae taki.

 Naprzód tedy króla zmarłego przypomniawszy z natury dobrego dosyć długo a świętego pana, ale potym z ćwiczenia a z ostatnich spraw jego za niektóremi radami, na których on się wieszał i którym to zwierzeta Rzeczpospolita, złego pana, niechajżeć żaden z tym na plac nie wyjeżdża, iż o umarłym panu mówić się nie godzi, ani spraw jego przystoi szacować; niech o tym milczy, abyśmy nie mieli słusznie wspomnieć wszytkich spraw jego i wszytkich postępków jego, także tych, którym 1 Rzeczpospolita o nim i o sprawach jego custodiam beła zwierzeła, i jego radne pany, jego sekretarze, jego komory. Niechaj nie wspomina tu amnestyej greckiej, to jest, już teraz zapamiętanie wszytkich spraw et errores przeszłych, tym to zdobiąc i cukrując, iź już od tych czasów opatrzemy to, jakoby napotym in Republica takowych błędów nie beło. Abowiem tym mu to ukazawszy, iź tą drogą niesłusznie chce patriae suae służyć, co ja niżej powiem, za niewłasnego syna onego Rzeczpospolita rozumieć będzie musiała. Naprzód tedy Rzeczypospolitej, jako własnej matce swej, od której hojne dobrodziejstwo noszę i potomstwo nasze czeka i nosić będzie, jestem więcej powinien, aniżli komu na świecie. A też jako o królu umarłym nie mówię ani szacuję spraw jego, tak ani o żadnym livore et odio, czego bronią nie telko prawa pisane wszytkie, ale też ius gentium; ale daję, jako sprawiedliwość rozkazuje, to, co komu należy: virtuti laudem, vitio vituperium, aby cnota nie zagasła, nie mając pochwały, gdyż gloria calcar immensum habet, a niecnota zasię aby góry nie wzięła za przeglądanim spraw jej słabym; a też prawdziwa a nie-zbękarcona posteritas zawżdy suum cuique decus tribuit, dobre ludzie hojnie chwali, aby potomstwo ich za takie się sprawy chwytało, a złe zasię hańbi i niszczy, aby bojaźnią od złych spraw

1 ,ktorych' rkp.