GDYŻECHMY PRZYSZLI NA TEN NIESZCZĘSNY WIEK         147 tego incorruptissimi et vindices libertatis używali, bo wy liberi non estis, habentes conscientiam terrore flagitiorum obligatam, et quomodo in liberos regnare potestis, cum ipsi turpitudini et dedecori1 hactenus paruistis? III. Gdyźechmy przyszli na ten nieszczęsny wiek... Gdyźechmy przyszli na ten nieszczęsny wiek, nie przeto mówię, nieszczęsny, żechmy są bez pana, bo to wielkie szczęście nasze, że wolności, swobody a prawa nasze odnowiemy, w nich się odrodzimy i onych skosztujemy, jako wielkie a zacne są z przodków naszych, które krwią szlachecką swą kupiwszy, do rąk nam podali i zwierzeli; wielkie szczęście nasze i w tym, że ponowiwszy wszytkich wolności, praw, swobód naszych, pokażemy się wszytkiemu światu, żechmy z przejrzenia Bożego daleko różni od wszytkich narodów i tym bogacichmy, że pod tym czasem razem wszyscy w tak możnej a bogatej Koronie jesteśmy królmi: w tym na ten czas nieszczęsny wiek nasz, że przez długi czas, który nam bronił widzieć się w takiej wolności i hamował nas od wdzięcznej a miłej rozmowy w kupie o wolności naszej, namnożeł z pośrzodku nas takich ludzi, jakiemi się przodkowie naszy srodze brzydzieli i nam, potomstwu swemu, zakazowali, wolą swą krwią testamentując, brzydząc się zbytnim przestrzeganiem nieużytej prywaty, sprosnej niemiłości przeciwko ojczyźnie, łakomej chciwości a niewstydliwej [z] szkodą Rzeczypospolitej ad officia et dignitates, Zaczym cnotę dobrą przodków naszych i naszę ci, którzy mieli być źwierciadłem i powodem nam drugim, tłumieli w niecnotę, a w haniebną niemiłość i sromotną przeciwko ojczyźnie sami się ubierali i nas jako w kaptury przyobuwali. Zaczym teraz ani myślić potrzeba, abychmy mogli co dobrego w Rzeczypospolitej począć i dobrze a wolnie ustanowić, takowej pierwej prywaty nie wytrybowawszy, nie wyopaławszy, nie wyrugowawszy, ani wykorzeniwszy; do czego iź jako przyść musi, tak i z chęcią stąd propter bonum Reipublicae zacznę, aby tak florens regnum nie odniosło co tak niebezpiecznego, cnotę chwaląc, która barzo się w sobie kochać będzie, III. Z rkp. Z. 1156. 1 decori' rkp. 10*