239

 jektywnej przyczyny celowej, przypadku, mechanizmu i rozumu najwyższego, tudzież metody djalektyki racjonalistycznej i analogji.

 Gdyby p. K. był poprzestał na pytaniu swoim: „Co to za ptak owa celowość", tobym mu odpowiedział, że celowość bynajmniej ptakiem nie jest, że „jest ona pojęciem oderwanym i oznacza taki wogóle stosunek, jaki zachodzi pomiędzy wyobrażeniem celowym, jako zjawiskiem poprzedzającym — z jednej strony, i uszykowaniem środków oraz osiągniętym skutkiem, jako zjawiskami następczemi — z drugiej strony". W ten sposób uniknęłoby się niebezpiecznych wycieczek w pogoni za urojonym ptakiem i niewdzięcznej roli bohatera, wybierającego się z motyką na słońce.