ROZDZIAŁ XV cą«, trzebaby przyjąć, że on sam jest ową nieznaną przyczyną łączącą i jednocześnie różnicującą osobniki. I odwrotnie. Ażeby »zdolność do łączenia się w społeczeństwa (siła uspołeczniająca) mogła być uważana za przyczynę »wielkiego rozwoju umysłowego«, trzebaby przyjąć, że ona sama jest ową nieznaną przyczyną łączącą i róż­nicującą. Gdy poprzednio obie alternatywy a) i b) wydawały się nam jednako prawdopodobnemu i niewiadomo było, którą wybrać, obecnie jedna tylko staje się możliwą, a która — zaraz to zobaczymy. Wpierw musimy alter­natywy nasze sformułować poprawniej. Teraz brzmieć muszą tak: a) albo wyjątkowy rozwój umysłu (mózgu) jest przy­czyną łączącą i różnicującą ludzi, czyli jest przyczyną społecznej formy bytu; b) albo przyczyna łącząca i różnicująca ludzi jest przyczyną wyjątkowego rozwoju umysłu (mózgu). W takiej formie alternatywa nasza przestaje być alternatywą. Pierwsza jej pozycya upada stanowczo. Wyjątkowy rozwój mózgu człowieka, czyli wysokie jego władze umysłowe pod żadnym pozorem nie mogą być uważane za przyczyną łączącą i różnicującą ludzi. Postaram się tego dowieść w rozdziale następującym.