Monistyczne pojmowanie dzie­jów i filozofia krytyczna. W pięknem swem studyum: Pozytywizm i mo­nistyczne pojmowanie dziejów, Kazimierz Krauz zwrócił uwagę na liczne cechy pokrewieństwa, zachodzące pomiędzy dwoma tymi wytworami nowoczesnej myśli europejskiej. Wyrazem »pozytywizm posługiwał się on przytem w jego historycznem znaczeniu, t. j. pojmował przez po­zytywizm systemat poglądów, ustalonych przez Augusta Comte a i podzielanych przez uczonych i myślicieli, pozostających z nim w bezpośrednim związku genetycznym. Takie postawienie sprawy było najzupełniej usprawiedliwione z punktu wi­dzenia tych zadań, jakie stawiał sobie Krauz w swojem studyum. Chodziło mu właśnie o zesta­wienie tych dwóch konkretnych systematów my­ślowych i dowiedzenie za pomocą umiejętnie wy­branych i zestawionych tekstów, że nie są one so­bie bynajmniej wrogie a choćby nawet tylko obce, jak to niekiedy bywa przedstawiane. Z ogólnologicznego a nie zaś konkretniehistory- Kultura i życie 17