306

Najwybitniejszą może cechą umysłu ŚNIADECKIEGO JANA BYłA NIEZMIERNA żYWOść TAK W MYśLACH JAK W UCZUCIACH POłąCZONA ZE ZDOLNOśCIą BYSTREGO I łATWEGO ORYJENTOWANIA SIę I Z WIDOCZNą ZAWSZE DążNOśCIą DO JASNEGO OBJęCIA KAżDEGO PRZE-MIOTU, KAżDEGO NAUKOWEGO PYTANIA.

 Żywość umysłu nie pozwoliła mu zamknąć się w kole jednej fachowej nauki a żywość uczucia zmieniła się w nieustanną czujność na wszystko, co tylko dotyczyło dobra publicznego i praktycznego narodowego pożytku. Wrodzone te przymioty spotężniały pod wpływem stosunków politycznych i spółecznych kraju i pod wpływem uzyskanego wykształcenia.

 Młodość ŚNIADECKIEGO PRZYPADłA W LATACH KOńCZąCYCH EPOKę NAJWIęKSZEGO NASZEGO SPółECZNEGO UPADKU, WSZEDł W WIEK MęZKI POD śWIEżEM WRAżENIEM ROZPOCZęTYCH WYSILEń OKOłO ODRODZENIA SIę NASZEGO A PORWANY OGóLNYM PRąDEM, PRACOWAł NIEZMORDOWANIE DLA PUBLICZNEGO DOBRA. WYKSZTAłCENIE W KRAJU NABYTE WYROBIłO W NIM żYWE PRZYWIąZANIE DO NARODOWEGO JęZYKA, DO NARODOWYCH TRADYCYJ I UMYSłOWEJ NARODU PRZESZłOśCI, RETORYKA I DYJALEKTYKA, AUTOROWIE KLASYCZNI NAUCZYLI GO JASNO I ZWIęźLE MYśLEć A NAUKI MATEMATYCZNE POZYSKAłY GO DLA SIEBIE WłAśNIE SWOJą PROSTOTą I JASNOśCIą. NIE MOGąC W NICH WYKSZTAłCIć SIę NALEżYCIE W KRAJU UDAł SIę ZA GRANICę. FRANCYJA, W KTóREJ NAUKI TE STAłY NAóWCZAS NAJWYżEJ, POCIąGNęłA GO KU SOBIE.

 Dawny system nauki szkolnej w Polsce, jakkolwiek pod wieloma względami wadliwy miał jednak to do siebie, iż nadawał umysłom pewien ogólniejszy humanitarny kierunek. Dlatego też SNIADECKI mając z natury już umysł żywy, nie ograniczył się ani w Niemczech ani we Francyi do nauk ścisłych, ale kształcił się wszechstronnie tak w naukach przyrodniczych, jak i humanitarnych, a kształcił przedewszystkiem na podstawie historyi nauk starając się objąć w jednym widoku tak szczegóły naukowe, jakoteż i gentyczny nauk rozwój.

 Stosownie też do tego trzy możemy wskazać zasady określające najlepiej tak ogólny charakter działalności ŚNIADECKIEGO, JAKOTEż I JEGO FILOZOFICZNY KIERUNEK. ZASADA, KTóRą WYPISAł PO PIERW