272

wśród robotników francuskich wydała mu się, zdaje się słusznie, zawiązkiem, który może się rozwinąć w trwały, heroiczny, zasadniczo niesentymentalny nastrój, w system obrazów, które nieustannie uprzytomniają robotnikom, że zależni są od własnych swych uzdolnień, produkcyjnych, własnego poziomu moralności wytwórczej, własnego poczucia prawnego i zdolności realizowania go w trwałych, mogących samoistnie żyć organizmach ekonomicznych.

 Dusza klasy pracującej, jako wychowująca samą siebie potęga dziejowa, jej nieustanna bohaterska praca nad sobą, to jest ognisko trwałe wszystkich myśli So-rela, — to jest jego socyalizm, jeżeli używać mamy tego wyrazu. Sądzę jednak, że Sorel jest postacią dostatecznie wielką, by można mówić o nim bez określeń: Jerzy Sorel, jedna z najgłębszych i najczystszych sił moralnych współczesnego świata.*)

1910.

*) Czytelnika proszę nie zapominać, że istnieją w tym samym tomie inne moje prace i dlatego wolno mi tu pewne przynajmniej i najbardziej zasadnicze wyniki pozostałych moich prac uważać za znane.