ROZDZIAŁ DZIEWIĄTY. Towarzystwo demokratyczne Polskie i zorganizowane przezeń powstanie. (1840-1847), Sprawa wschodnia. — Kwestya polska. — Towarzystwo Demokratyczne rozpoczyna okres czynnego działania. — Ostatnie jego słowo w sprawie włościańskiej. — Zmiana polityki pruskiej. — Sejm poznański. — Szlachta, mieszczaństwo i włościaństwo w Poznańskiem. — Przybywanie emigrantów.— Uciekinierzy. — Młodzież kartelowa. — Henryk Kamieński i jego-demokratyczne przekonania. — Uwłaszczenie włościan i socyalistyczny pogląd na kwestyę włościańską. — Edward Dembowski. — Poznańskie na czele rozwoju umysłowego w Polsce. — Poznańskie przewodniczy także w pracy spiskowej. — Wrzenie rewolucyjne w Poznańskiem. — Przyjazne usposobienie króla pruskiego dla sprawy narodowościowej. — Zamykanie granicy pruskiej przez rząd moskiewski. — Polityka przemysłowa rządu petersburskiego. — Dążenia przemysłowe w społeczeństwie polskiem. — Charakter antirewoJucyjny i antinarodowy polityki przemysłowej rządu rosyjskiego na Litwie i w Królestwie Kongresowem. — Żydzi. — Kwestya słowiańska. — Słowianizm republikański. — Panslawizm monarchiezny: austryacki i rosyjski. — Panslawizm ugodowo-rosyjski wśród polaków: Michał Grabowski i Wacław Jabłonowski.—Niweczenie udzielności narodowej.— Piśmiennictwo polskie. — Spiski w Królestwie Kongresowem.— Karol Levittoux. — Spisek Gzowskiego i Więckowskiego. — Spisek chłopski księdza Ściegiennego.— Przestrach rządu rosyjskiego. — Ukazy carskie w sprawie włościańskiej. — Zajęcie się społeczeństwa polskiego kwestya włościańską. — Sprawa włościańska na sejmie galicyjskim. — Niecierpliwość rewolucyjna. — Walka wewnętrzna w Centralizacyi. — Zwycięstwo stronników prędkiego wybuchu. — Ludwik Mierosławski, plan jego wojenny i mowa programowa. — Przygotowania do powstania. — Aresztowania i zajęcie Krakowa. — Odwołanie powstania. - Szkodliwe tego następstwa. — Wyprawa na Tarnów. — Rabacya mazurska. — Powstanie krakowskie. — Manifest Rządu Narodowego. — Działalność rewolucyjna. — Walka z reakcyą. — Edward Dembowski i Jan Tyssowski. — Szkodliwy wpływ lekceważenia małej wojny. — Nieporadność wojskowa.— Przyjazne warunki dla powstania ludowego. — Klęski. — Marne zakon 118