ROZDZIAŁ III. KAROL FOURIER I FURJERYZM.

1.

 Pewna wspólność rysów pomiędzy Saint-Simonem i Fourierem. — Krótki życiorys Karola Fourier'a. — Upodobania jego literackie. — Filozoficzny jego pogląd. — Dedukcyjna pewność swych odkryć. — Justus Muiron. — Współzawodnicza niechęć do Owena i szkoły saint-simonistowskiej. — Lechevalier i Considérant. — Rozwój furjeryzmu. — Nadzieje i zapewnienia Fourier'a. — Trafna uwaga Enfantin'a. — Rysy zewnętrzne i charakter moralny Fourier'a.



W r. 1803 pojawiło się pierwsze dziełko Saint-Simona w Genewie; w pięć łat później pierwsze dziełko Fourier'a w Lionie, zamaskowane podaniem Lipska za miejsce druku*). Oba wyszły bezimiennie,

 oba przeszły niepostrzeżenie, oba musiały razić czytelnika dziwactwem swem, a jednak w obu tych dziełkach złożone są już nasiona tych systematów społecznych, które w kilkadziesiąt lat później silnie poruszyły umysłowość nie tylko francuską, ale wogóle europejską, a nawet amerykańską.

 Dziełko, które pojawiło się w r. 1808 jakoby w Lipsku, nosiło tytuł: «Théorie des quatre mouvemens et des déstinées générales. Prospektus et annonce de la découverte.» (Teorja czterech ruchów i przeznaczeń ogólnych. Prospekt i zapowiedź odkrycia). Autor tego dziełka, Karol Fourier, miał wówczas lat 36. Saint-Simon ogłaszając pierwsze swe dziełko, miał lat 43.

 Wogóle, przeprowadzając paralelę pomiędzy Saint-Simonem a Fourier'em, spostrzegamy pewne analogiczne wypadki w ich życiu i w historji ich wpływu, jakoteż pewne spólne rysy w ich twórczości i dążeniu.

Franciszek Marja Karol Fourier urodził się w Besançonie w 1772

*) Niewyraźny zarys pomysłów Fourier'a przedstawia już jego artykół: „Harmonie universelle", umieszczony w Bulletin de Lyon (w grudniu 1803 r.).