8        FILOZOFJA W POLSCE.

 demickiemi są: bakałarz, magister, doktor. Akademja krakowska ma nadzór nad szkołami niższemi t. zw. kolonjami akademickiemi w ca łym kraju.

 2. Naród polski jest jedynym między słowiańskiemi, który już w czasach średniowiecznych, a mianowicie w wieku XIII rozpoczął twórczą pracę na niwie filozofji.

 Przez przyjęcie chrześcijaństwa z Rzymu uzyskali Polacy przystęp do głównych ognisk kultury zachodniej; klasztory szerzyły oświatę, jej krzewiciele przybywali z zachodu i zaszczepiali ją na dziewiczej ziemi polskiej. Naodwrót synowie Polski szli na zachód i przyrzucali dorobek swój do wielkiego, wspólnego, naówczas różnic narodowych jeszcze nieznającego zbiornika zachodnio-europejskiej myśli.

 Już w XIII wieku, w okresie największego rozkwitu filozofji średniowiecznej, zajęła Polska między narodami, w tym wspaniałym ruchu umysłowym udział biorącymi, poczesne stanowisko przez wydanie takiego myśliciela, jakim był Witelo, nietylko twórca europejskiej optyki „Perspectiva", ale nadto, jak to wynika z jego traktatu „De intelligentiis", jeden z pierwszych w XIII wieku znawców i krzewicieli filozofji nowoplatońskiej w zachodniej Europie (por. wyżej str. 233).

 Z XIV wieku należy wymienić znakomitego myśliciela Mateusza z Krakowa, jednego z pierwszych rektorów założonego w r. 1386 uniwersytetu w Heidelbergu, a doradcę królowej Jadwigi i króla Władysława Jagiełły przy odnawianiu wszechnicy krakowskiej, którego traktat p. t. „Rationale operum divinorum" wykazuje zupełnie w owych czasach wyjątkowy wpływ myśli i poglądów św. Augustyna, będąc równocześnie jedną z pierwszych w filozoficznej literaturze europejskiej teodicei 1). Przykład Mateusza z Krakowa podziałał na innych krakowskich mistrzów takich, jak Stefan Palecz (przybył z Czech) lub Tomasz ze Strzam-p i na (De conformatione voluntatis humanae cum voluntate divina — o zgodności woli ludzkiej z wolą Boską), którzy również św. Augustyna za przewodnika sobie obrali, w przeciwieństwie do zataczającego wówczas coraz szersze kręgi wpływu św. Tomasza z Akwinu. Atoli i tomizm znalazł na krakowskiej, do nowego życia w r. 1400 wskrzeszonej, Alma Mater zwolenników. Byli nimi: Piotr z Sienna, Paweł z Korczyna, Jędrzej z Kokorzyna.

 3. Stanowczo jednak panującym kierunkiem stał się w pierwszych siedmiu dziesiątkach XV wieku w Krakowie nominalizm (via

 1) Por. Rubczyński Witold: Mateusza z Krakowa „Rationale operum divinorum (teodycea)". Spraw, z pos. Ak. Umiej. w Krakowie, wydz. II. 1910, III. (Zob. tamże 1921, III).