60       FILOZOFJA W POLSCE. liskiem, z rodziny niemieckiej, osiadłej w Polsce, odbywał studja fi-lozofji i teologji protestanckiej na uniwersytetach niemieckich. Od r. 1863 wykładał logikę w warszawskiej Szkole Głównej, a od r. 1871 — 1903 był profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Warszawskiego. Potem mieszkał stale w Anglji, nie przestając zajmować się filozofją w Polsce. Um. 1912. — Główne jego dzieła są następujące: Wywód pojęcia filozofji, 1863, — Wykład systematyczny logiki, 1868 — 1870, gdzie wstęp stanowi: Historja logiki jako teorji poznania w Polsce {wyd. 2, w 1911), — Synteza dwóch światów, 1876, — Pozytywizm i zadania krytyczne filozofji, 1891, — Wstęp krytyczny do filozofji, 1896 (wyd. 3, w 1903). Pisał po polsku i po niemiecku. Działalność Struvego posiada pod dwojakim względem doniosłe znaczenie, jako profesora i jako pierwszego historyka filozofji w Polsce. W swych zapatrywaniach filozoficznych nie należał ani do epoki idealizmu i mesjanizmu, ani do materjalizmu i pozytywizmu. Obcy mu był zarówno wyłączny idealizm, jak i wyłączny realizm, wrogiem był wszelkiej jednostronności, a jako umysł prawdziwie filozoficzny usiłował objąć całość rzeczywistości w idealno-realnym poglądzie na świat i życie (Twardowski). Dlatego to nazwał swe główne, a bardzo gruntowne i trwałą wartość posiadające dzieło Wstępem „krytycznym" do filozofji. W całem dziele, a zwłaszcza w paragrafie „Filozofja i religja" broni przeciw ateuszom istnienia Boga i płynących stąd obowiązków moralnych. Niestety nie wielu znalazł zwolenników swych poglądów, gdyż współcześni przechylili się na stronę pozytywizmu. 2. W podobnym duchu działał w Krakowie Maurycy Straszewski 1). Ur. 1848 w Lutoryżu pod Rzeszowem, gdzie też ukończył gimnazjum. Studja uniwersyteckie odbywał w Pradze i w Wiedniu. Habilitował się w Krakowie, był profesorem filozofji na Uniwersytecie Jagiellońskim od 1875—1910, pod koniec życia wykładał historję filozofji na Uniwersytecie Lubelskim. Um. w 1921. — Główne dzieła: Jan Śnia-decki, 1875, — Kremer i Libelt, 1875, — Spinoza, Stuart Mill, 1877, — Herbart, 1879, — O pesymiźmie w Indjach, 1884, — Dzieje filozofji w zarysie, t. I. Ogólny Wstęp i dzieje filozofji na Wschodzie, 1894, — Filozofja św. Augustyna, 1906, wyd. 2. 1922, — wreszcie najważniejsze dzieło systematyczne: W dążeniu do syntezy, Warszawa 1908. 1) Ks. Fryd. Klimke T. J.: W dążeniu do syntezy prof. Straszewskiego {SPECIAL_CHAR: <}Przegl. powsz. 1909, t. 101, str. 430—436). — W. Gielecki: Prof. Straszewskiego w dążeniu do syntezy, Kraków 1909.