651

uszników wyprawił do Awinionu gońca z protestacyą naprzeciw zatwierdzeniu Jana, podając pomiędzy innemi za powód, że nie miał za sobą kanonicznego wyboru kapituły1). Jakoż posłowie jego z niczem powrócili do Gniezna, czem przecież nie zrażony, przez rozmaite zabiegi i wpływy nakłonił króla na swą stronę, a uzyskawszy na nowo piśmienne jego zezwolenie i spowodowawszy kapitułę, do oddania na siebie głosów, opatrzony w dokument królewski i akt elekcyjny kapituły oraz rekomendacyą cesarza Karola około śś. Trzech Królów roku 1374 wybrał się osobiście do Awinionu i tam dopiął szczęśliwie celu; albowiem papież rzeczony, poznawszy go bliżej z jego nauki, zdolności i roztropności, przyjął re-zygnacyą Jarosława z arcybiskupstwa przez wysłanych razem z Janem prokuratorów jego, Mikołaja, scholastyka kujawskiego i Przecława, kanonika gnieźnieńskiego, w ręce kardynałów, Wilhelma tyt. ś. Stefana in Cellomonte i Wilhelma tyt. ś. Klemensa złożoną, prekonizował go na arcybiskupa gnieźuieńskiego i w Awinionie w drugą niedzielę po Wielkanocy, dnia 16 kwietnia roku 1374, konsekrować go i paliusz mu udzielić polecił 2). Otrzymawszy bullę prekaniza-cyjną z dnia 28 tegoż miesiąca, oraz zalecenie do króla, biskupów polskich, kapituły i archidyecezyi gnieźnieńskiej3), pospieszył do kraju, a stanąwszy w Gnieźnie dnia 3 lipca tegoż roku odbył uroczysty ingres na stolicę arcybiskupią w przytomności biskupa poznańskiego, Mikołaja z Kórnika, wielu panów wielkopolskich i licznie zgromadzonego ludu, a nazajutrz, w niedzielę, odprawił uroczyste nabożeństwo pontyfikalne w kościele metropolitalnym4).

 Arcybiskup Jan pochodził z znakomitego rodu Grzymalitów i do przodków swoich zaliczał pomiędzy wielu zasłużonymi mężami biskupów poznańskich, Pawła (1211 —1242) i Damarata (1316—1324), oraz sławnego biskupa wrocławskiego, Przecława z Pogorzeli (1339—1374)5). Urodził się około roku 1310 we wsi rodzinnej Strzelcach pod Sandomirzem 6) z ojca Przecława, wojewody kaliskiego, dla szczupłej kompleksyi Suchym wilkiem zwanego7), z matki niewiadomego imienia z familii Bogoryów ze Skotnik 8), siostry rodzonej arcybiskupa Jarosława Skotnickiego9), za którego zapewne staraniem i opieką odbył chlubnie

 1) Paprocki (1. c. str. 614), Bartoszewicz w Żywotach Arcyb. Gnieźn. i inni mylą się, utrzymując, że arcybiskup Jarosław miał sobie Jana przydanego koadjutorem, o czem żaden z kronikarzy nie wie, ani się to z całego powyższego przedstawienia rzeczy nie pokazuje. — 2) Theiner 1. c. I, 700. — Kod. dypl. wielkopl. III, 418. — Kronika Jana z Czarnkowa 1. c. II, 653. 654. Długosz 1. c lib. X, 16. 17. — 3) Theiner 1. c. I, 701. — Kod. dypl. wielkopl. III, 419. — 4) Kronika Jana z Czarnkowa 1. c. II, 654. — 5) Paprocki 1. c. str. 613. 614. — Okolski, Orbis Fel. t. I, 267. — Niesiecki 1. c. II, 335. — Kronika Jana z Czarnkowa 1. c. II, 714. — Długosz 1. c. lib. X, 16. — 6) Kronika Jana z Czarnkowa 1. c. II, 714. — Długosz w Historyi swojej (1. c. lib. X. 16) zgodnie z spółczesnym Janem z Czarnkowa San-domirzamnem go być mieni i Strzelce pod Saudomirzem jako miejsce urodzenia mu przeznacza, a w Katalogu swoim Arcyb. Gnieźn. (Ms. w bibliot. Ossolińskich) zupełnie odmiennie utrzymuje, że sie rodził in villa Sołuchow prope Calisch. — 7) Nie Jana arcybiskupa, jak chce mieć Bartoszewicz (Żywoty Arcyb. Gniezn.) przezwano Suchym-wilkiem dla szczupłej kompleksyi, ale ojca jego, a może już dziada, gdyż ten przydomek dziwny dawniej w familii jego zachodzi. — 8) Długosz 1. c. lib. X, 16. — 9) Tamże. Paprocki 1. c. str. 614.

82*