4

 skich 1), nie wspominając o wielu innych, jakoby księżna Dąbrówka nie chciała oddać ręki Mieczysławowi, dopókiby się sam z całym narodem swoim nie nawrócił i nie ochrzcił, nie zasługują na wiarę. Mógł bowiem książe, co też w rzeczy samej uczynił, przyrzec swoje nawrócenie oraz wszelkie zabiegi z swej strony względem nawrócenia poddanych, ale nie mógł przyrzekać natychmiastowego i ryczałtowego tychże przeistoczenia z pogan na wierzących chrześcijan. Dzieje Kościoła świadczą wymownie, że do nawrócenia całych narodów mimo najusilniejsze zachody i starania książąt chrześcijańskich długiego potrzeba było czasu i nader usilnej pracy. To też Długosz myli się wielce, utrzymując pod rokiem 965, że z książęciem Mieczysławem cały naród polski jednomyślnie przyjął chrześcijaństwo2). Wszakże sam, poprawiając ten błąd, pisze pod rokiem 980, że książe Mieczysław widział się zmuszonym do używania surowych środków celem przełamania uporu poddanych odrzucających od siebie wiarę Chrystusową3). Podanie Dytmara i Boguchwała, że Mieczysław dopiero po zaślubieniu Dąbrówki i sprowadzeniu jej do Polski chrzest św. przyjął, najdobitniej potwierdza starożytny kronikarz nasz Gallus'1). Że zaś naród polski nie ryczałtowo z książęciem swoim wspólnie stał się chrześcijańskim, ale z wolna do uznania prawd przedwiecznych przychodził, świadczy spółczesny Dytmar, który pisze, że potrzeba było natężonej pracy pierwszego biskupa Polski, Jordana, ustanowionego pasterzem nowo nawracającego się narodu, jak niżej pokażemy, dopiero w końcu roku 966, zanim się wiara chrześcijańska pomiędzy nim rozpowszechniła,5) tudzież niżej zamieszczone żywoty pierwszych arcybiskupów gnieźnieńskich. Jak się już wyżej wspomniało, książęcia Mieczysława ochrzcił nie biskup polski, bo go jeszcze natenczas nie było, ale kapłan czeski Bohowid, kapelan nadworny Dąbrówki, a ojcem chrzestnym jego był magnat czeski, Dobiesław Persztyn albo Persten, księżniczce do Polski towarzyszący, jak świadczy na podstawie starodawnych rękopisów historyk czeski Bogusław Alojzy Balbin żyjący w drugiej połowie wieku XVII.6)

 1) Chronica Principum Poloniae tamże t. III, 438: „. .. quae tamen nisi chri-stianus efficeretur, eum accipere recusavit, unde dum Mesco poganismum abicit.. . illa Poloniam. . . subintravit." 2) Historia Polon. (ed. Przezdziecki Cracov. 1873) t. I, 116, ed. Lipsiae lib. II, 84. 3) Dlugosz Histor, Polon. lib. II, 105 (ed. Lips.): „Intelligeus Miecislaus Polonorum dux plerosque suae gentis subditos, tam nobiles quam agrestes, fa-lacium et veterum suorum deorum teneri consuetudine.. .. mandat universis districto im-perio ut ad proximiorem et viciniorem cathedralem ecclesiam (!) a se fundatam qualibet excusatione circnmscripta, singuli conveniant, et christianitatis tam nomine quam baptis-matis se insigniant unctione, grandibus in eos et extremis usurus poenis. . . etc." 4) Chro-nicon w Monum. Polon. histor. t. I, 399: „Postremo unam christianissimam de Bohemia Dubrovcam nomine in matrimonium requisivit. At illa nisi pravam consuetudinem Dlam dimittat, seseque fieri christianum promittat, sibi nubere recusavit. Ro ergo collaudante, se usum illius paganismi dimissurum et iidei christianae sacramcnta suseepturum, illa do-mina cum magno saecularis et ecclesiasticae religionis apparatu Poloniam introivit, nec-dum tamen thoro sese maritali foederavit, donec ille paulatim consuetudinem christiani-tatis et religionem ecclesiastici ordinis diligenter contemplans errori gentilium abnegavit seque gremio matris ecelesiae counivit." 5) Ckronicon 1. c. f. 98: „Jordan, primus eorum (Polonorum) antistes, multum cum eis sudavit, dum eos ad supernae cuitum vineae sedulus verbo et opere invitavit,"    6) Balbini  Bohuslai  Epitome histor. rernm Bohemi