43

 (Zeraz): Sędziejowice (Zandeiovici)1), Parzno (Parno)2), Kluki (Cluchici)3), Kobierzyeko (Coberichesco)4), Gambiza 5), Jarocice (Jarotici)6), Manina 7). Następnie wsie w okolicy zamku Spicymierza (Spitimir): Jankowice (Janovici) 8), Tądów {Tandov) 9), Smolsko (Smolzco)10), Przykuna (Pricuna)11), Turek (Turo-vici)12), Turkowice (Turcoviste)13), Uniejów (Unieiovo)14) Charchów księży (Kar-chovo)15), Miłkowice (Milostovici)16), Kaszew (Gazovo)17), Klonów (Clonova)18), Milodat cum villa 19), Zębocin (Zambotino) 20). Nadto dziesięciny w zbożu, miodzie, żelazie, futrach i inne daniny z zamków i ich okolic: Milicza (Miliche castello 21), quod est de Vratislaviensi episcopatu)22), Sieradza, Spicimicrza, Małogoszcza, (Malogost)23), Rozprzy (Rospra)24), Łęczycy {Lunziz) Wolborza (Wolbor), Żarnowa (Sarnov), Skrzynna (Skrin). Oprócz tego dziesięciny z miejscowości lub od rodzin nieodgadnionych: Treblovici et Radlici. Następuje potem Łowicz (Loviche)25) z okolicznemi wsiami, polowaniem po rozległych lasach i puszczach do tychże dóbr należących i z zupełną jurysdykcyą świecką nad dóbr tych poddanymi,

 w powiecie kaliskim. — 1) Wieś w pobliżu Łaska. — 2) Wieś z kościołem parafialnym w powiecie piotrkowskim. W roku 1369 Jan, starosta sieradzki, zatwierdził dawne granice pomiędzy tąż wsią, a Mikoszycami (Arehiv. Capit. Gnesn. Nr. 181. Kod. dypl. wielkopl. III, 338). — 3) Wieś w parafii Farzno. — 4) Wieś w parafii Wróblew w powiecie kaliskim. — 5) Miejcowość nieodgadniona. — 6) Wieś w parafii Bużenin w powiecie sieradzkim. — 7) Miejscowość nieodgadniona. — 8) Wieś w powiecie tureckim w pobliżu Spicymierza, niegdyś obronnego zaniku, dziś wsi z kościołem parafialnym w tymże powiecie. Przed Jarandą, sędzią sieradzkim, deklarują w roku 1348 Mikołaj i Trojan, synowie wojewody kaliskiego (Cauda), że arcybiskupa gnieźnieńskiego w posiadaniu Spicymierza turbować nie będą (Archiv. Capit. Gnesn. Nr. 125. Kod. dypl. wielkopl. II, 605, 606). — 9) Wieś w tymże powiecie położona. W r. 1358 ustąpił tę wieś arcybiskup Jarosław Skotnicki Włostonowi ze Starczymowic, a wziął od niego w zamianę wieś Krtusów (Archiv. Capit. Gnesn. Nr. 146. Kod. dypl. wielkopl. III, 119). — 10) Wieś w powiecie tureckim. — 11) Tak samo. — 12) Wieś, później miasto powiatowe. — l3) Wieś położoua w pobliżu Turka. — 14) Wieś później miasto z zamkiem arcybiskupim w powiecie tureckim. — 15) Wieś w powiecie sieradzkim. — 16) Wieś z kość. paraf. w powiecie tureckim. — 17) Wieś w tymże powiecie. — 18) Wieś w tymże powiecie. — 19) Miejscowość nieodgadniona. — 20) Wieś w powiecie miechowskim. — 21) Dawniej zamek dziś miasto w Śląsku. — 22) Zamek ten przeszedł później w ręce prywatne. — 23) Wieś, dziś osada z kość. paraf. w powiecie kieleckim. — 24) Wieś z kość, paraf. w powiecie piotrkowskim. — 25) Z bulli Innocentego II pokazuje się jasno, że Łowicz z rozległemi lasami i borami jeszcze przed r. 1136 własnością był kościoła gnieźnieńskiego. Mylą się zatem niektórzy pisarze nasi, utrzymując, jakoby Konrad, książe mazowiecki, nadał te rozległe włości w roku 1240 arcybiskupstwu gnieźnieńskiemu czyli arcybiskupowi Fulkonowi za zabicie Jana Czapli, scholastyka płockiego. Nie była to z strony tegoż książęcia darowizna, lecz restytucya zabranej temuż kościołowi własności, którą przodkowie jego bezprawnie zagrabili (Cfr. Damalewicz, Series Archiep. Gnesn. f. 135). Wspomniany książe, zwracając arcybiskupom te rozległe dobra, włożył na nich obowiązek, aby się mianowali kanonikami płockimi i na zuak hołdu do skarbu książęcego corocznie grzywnę złota składali. Opłatę tę zniósł w roku 1463 król Kazimierz Jagiellończyk (Archiv. Capit. Gnesn. Nr. 484. Cfr. Baliński, Starożytna Polska t. I, 573 sqq.). Arcybiskup Jarosław Skotnicki zamienił wieś Łowicz na miasto, a całą okolicę jego na księstwo, wskutek czego następcy jego tytułowali się książętami łowickimi (Zob. Łubieński, Świat w czterech częściach swoich str. 400.)

6*