411

 7 listopada roku 1247 deklaruje, że arcybiskup gnieźnieński i jego kapituła nie mogą być zmuszeni listami papiezkiemi czyli prowizjami do udzielania prałatur i kanonikatów komukolwiek, jeżeli na to wyraźnego nie otrzymują mandatu1). Tenże papież zwalnia go dobrotliwie ze względu na wielkie jego wydatki od jednej raty piątej części dochodów, które na rzecz skarbu papiezkiego na synodzie prowińcyonalnym wrocławskim w roku 1248 duchowieństwo polskie składać się zobowiązało 2). Papież Aleksander IV bullą z dnia 26 stycznia roku 1256 nakazuje mu karać sługi rycerskie molestujące w przechodach kapłanów 3); zwalnia duchowieństwo polskie od szukania instancyi prawnych u legatów apostolskich, niemających wyraźnej missyi do Polski bullą z dnia 3 lipca tegoż roku4); poleca arcybiskupowi oraz proboszczowi i archidyakonowi gnieźnieńskim, ażeby książąt polskich upomnieli, iżby duchowieństwa swego nie zapozywali do dworów swoich celem porozumienia się z niem lub przedkładania sobie dokumentów udawadnia-jących własności duchowne, wystawiając je na niebezpieczeństwa w dalekich podróżach po lasach i pustyniach5). Tenże papież wzywa go pod dniem 1 lutego roku 1257 razem z biskupem krakowskim, ażeby w zamku Łukowie na pograniczu Litwy ustanowili biskupstwo i na niem osadzili niejakiego Bartłomieja z Czech6), i t. d.

 Oprócz wspomnianych już wyżej konsekrował arcybiskup Fulko po po-przedniem zatwierdzeniu następujących biskupów polskich: w roku 1238 Andrzeja płockiego7), roku 1242 Prandotę krakowskiego w dzień ś. Urbana8), w roku 1249 Piotra płockiego w Kaliszu9), w roku 1253 lub 1254 Andrzeja Ciołka płockiego10), w roku 1249 Boguchwała III poznańskiego11).

 Za jego czasów powstały w Polsce następujące klasztory: w Owińskach panien Cystersek fundowany przez Przemysława I książęcia poznańskiego12); kanoników regularnych grobu Chrystusowego fundacyi Tomasza, biskupa wrocławskiego, w Nissie roku 1239 13) i w Gnieźnie, gdzie już w drugiej połowie wieku XII z fundacyi Przecława kanonika gnieźnieńskiego i wrocławskiego, a późniejszego biskupa lubnskiego przy kościele ś. Krzyża dwóch kanoników tej reguły przebywało, lecz po oddaniu przez książąt Przemysława i Bolesława oraz matkę ich, Jadwigę, bogato uposażonego tamże szpitala kanonikom grobu Chrystusowego w roku 1243 i wybudowaniu im kościoła ś. Jana z klasztorem właściwa tegoż dopiero nastąpiła erekcya14); Dominikanów w Płocku fundacyi książęcia Konrada mazowieckiego 15), w Sochaczewie r. 1235 i w Przemyślu r. 1241 16); Benedykty

1) Archiv. Capit. Gnesn. I, 3. Kod. dypl. wielkopl. I, 224. — 2) Bullarium Ordin. Praedicator. 1. Kod. dypl. wielkopl. I, 225. — 3) Dr. Piekosiński, Kod. katedry krak. 1, 49. Kod. dypl. wielkopl. I, 296. — 4) Theiner 1. c. 70. Kod. dypl. wielkopl. I, 304. — 5) Dr. Piekosiński, Kod. katedry krak. f. 56. Kod. dypl. wielkopl. I, 318. — 6) Theiner. 1. c. I, 72: „in castro Lucow in confinio Lithuanorum." — 7) Długosz 1. c. lib. VI, 662. — 8) Bocznik wielkopl. 1. e. III, 132. 139. — 9) Długosz 1. c. lib. VII, 713. - 10) Bocznik wielkopl. 1. c. III, 22. Długosz 1. c. lib. VII, 733. — 11) Bocznik wielkopl. 1. c. III, 23. Długosz 1. c. lib. VII, 737. — 12) Długosz. 1. c. lib. VII, 692. — 13) Nakielski, Miechovia f. 162. — 14) Tamże f. 116, 166. Kod. dypl. wielkopl. I, 201. — 15) Długosz 1. c. lib. VII, 698. — 16) Buliński, Historya

52