39

 ściołach parafialnych położonych w dzisiejszem w. księstwie poznańskiem. Z owych 489 kościołów parafialnych przypadło 272 na dyecezyą kujawsko-kaliską, rozłożone w trzech guberniach: kaliskiej, piotrkowskiej i warszawskiej i 13 powiatach: słupeckim z 21, konińskim z 22, kolskim z 19, tureckim z 27, kaliskim z 39, sieradzkim z 21, wieluńskim z 43, łęczyckim z 2, łaskim z 18, piotrkowskim z 19, radomskim z 27, częstochowskim z 6, i łódzkim z 8 kościołami para-fialnemi. Te 272 kościoły obejmują cały dawniejszy archidyakonat uniejowski, ziemię wieluńską, 47 kościołów należących dawniej do archidyakonatu kaliskiego, 65 do gnieźnieńskiego i 28 do kurzelowskiego, łęczyckiego i łowickiego. Do dyecezyi chełmińskiej odpadły 31 kościoły należące niegdyś do archidyakonatu kamieńskiego, odcięte do zachodnio-pruskiej prowincyi, obejmujące dwa całe dawniejsze dekanaty: tucholski i człuchowski, tudzież części dekanatów: więcborg-skiego i łobżenickiego. Do dyecezyi krakowsko-kieleckiej przeszły 19 kościołów parafialnych położonych w dzisiejszej gubernii kieleckiej w trzech powiatach: wło-szczowskim z 10, jędrzejowskim z 7 i kieleckim z 2 kościołami. Dyecezya san-domirska otrzymała 53 kościoły parafialne rozłożone w czterech dekanatach i powiatach: radomskim z 14, opoczyńskim z 25, końskim z 13 i kieleckim z 2. Nareszcie nowo utworzona dyecezya warszawska objęła 114 kościołów parafialnych położonych w dzisiejszych guberniach: warszawskiej, piotrkowskiej i kaliskiej i roździelonych na następujące powiaty i dekanaty: łowicki liczący 18, łęczycki 28, brzeziński 16," skierniewicki 11, rawski 14, kolski 8, kutnicki 19 kościołów parafialnych.1)

 Do pozostałych przy archidyecezyi gnieźnieńskiej 184 kościołów parafialnych przyłączono w roku 1821 na mocy bulli de salute animarum należące dotąd do dyecezyi kujawskiej w powiecie bydgoskim i inowrocławskim położone kościoły, które połączone z kilku kościołami dawniejszego archidyakonatu kamieńskiego stanowią dziś osobne trzy dekanaty: bydgoski, gniewkowski i inowrocławski. Ponieważ z dawniejszych kościołów archidyakonatu gnieźnieńskiego kilka upadło, przeto obecnie archidyecezya gnieźnieńska liczy tylko 212 kościołów parafialnych i 10 kościołów filialnych podzielonych na 16 dekanatów. Według ostatniego obrachunku z roku 1874 liczyła taż archidyecezya dusz 311,628 i 268 kapłanów. W stosunku do liczby kościołów parafialnych liczyłaby dziś cała, jaką była przed rozbiorem ostatnim Polski, około miliona dusz.

 Wspomnianą wyżej bullą dyecezya poznańska wskutek rozbioru kraju także wielce uszczuplona i zmieniona, wyniesioną została do godności archidyecezyi i wspólnie z gnieźnieńską jednego otrzymała arcypasterza w godności arcybiskupa gnieźnieńskiego i poznańskiego. Pierwszym takim arcybiskupem był dawniejszy biskup poznański, Tymoteusz Gorzeński.

1) Zob. Łaskiego Liber Benefiaorum w przypiskach do pojedyńczych kościołów.