38

 Słomowie, Chotowie, śś. Piotra i Pawła w Gnieźnie, Januszewicach, Domaniewicach, Grlinnie, Dąbrowie, Rychłocicach, Krępie, Soborzycach, Górznie, Jedlcu, Gaci, Lipem, Białoborgu, Gaszynie, Dzietrznikach, Wydrzynie, Trębaczewie, Łubnicy, Chróslinie, Łaszowie, Kamionie, Toporowie, Radoszewicach, Kowalach, Skojcu, Łagiewnikach, Ochędzynie, Malcu, Źdżarach i wiele innych; natomiast przybyło w tymże czasie wiele nowych kościołów parafialnych, jako to: w Boleminie, Godynicach, Komornikach, Konopnicy, Ożarowie, Koniecpolu, Kluczewsku, Mie-dzierzy, Mniowie, Przysuchej, Strawczynie, Sulmierzycach, Kwiatkowie, Żernikach, Dembem, Goliszewie, Mieleszynie, Chabielicach, Poździenicach, Puszczy Osińskiej, Stróży, Pławnie, Grzymalinej Woli, Zduńskiej Woli, Chojnach, Suchcicach, Krzepcowie, Dobroni, Klonowie, Rudzicy, Złoczewie, Dłutowie, Skotnikach, Gomo-linie, Kurowie, Będkowie, Władysławowie itd. Z wszystkich kościołów parafialnych pod względem patronatu należało 7 do króla, 57 do arcybiskupa, 9 do biskupa kujawskiego, 3 do biskupa poznańskiego, 15 do kapituły gnieźnieńskiej, 4 do kapituły krakowskiej, 38 do opatów i klasztorów, 5 do kolegiat, 2 do miast, 5 na poły były patronatu duchownego, na poły prywatnego, reszta zaś kościołów należała do patronatu prywatnego czyli szlacheckiego. Na miasta przypadało 125 kościołów parafialnych, a na wsie 548 1).

 W archidyecezyi istniały niegdyś następujące klasztory męzkie: kanoników regularnych lateraneńskich: w Trzemesznie, Kaliszu, Kłodawie, Krzepicach, Mstowie (prepozytura zakonna); Benedyktynów: w Mogilnie, Kościelnej wsi, Uniejowie (rezydencya); Cystersów, w Lędzie, Łeknie (później w Wągrowcu) i Sule-jowie; kanoników regularnych grobu Chrystusowego: w Gnieźnie, Sieradzu (rezydeneya), Wągłczewie i Grodzisku; Kartuzów: w Gidlach; Filipinów: w Stu-dziannej; Karmelitów: w Zakrzewie, Łipiu, Kłodawie i Kcyni; Dominikanów: w Żninie, Sieradzu, Gidlach, Piotrkowie, Przyrowie i Łowiczu; Kamedułów: w Bieniszewie; Minorytów czyli Franciszkanów: w Gnieźnie, Brzeźnicy (później w Radomsku), Brzezinach, Grocholicach, Bełchatowie, Chęcinach, Kazanowie i Kaliszu; Reformatów: w Koninie, Lutomiersku, Wieluniu, Choczu, Łęczycy, Górze; Bernardynów: w Koninie, Kole, Gołańczy, Warcie, Widawie, Wojcinie albo Wiel-kiejwoli (Paradyżu), Kaliszu, Kobylinie, Złoczewie, Łowiczu i Piotrkowie; Augu-styanów: w Wieluniu i Rawie; Piarów: w Wieluniu, w Piotrkowie i Łowicza; Trynitarzów: w Krotoszynie; Paulinów: w Wieluniu; Maryanów: w Górze Kal-waryjskiej; Jezuitów rezydencye; w Koniecpolu i Piotrkowie; Bonifratrów: w Łowiczu; Misyonarzów: w Łowiczu i Gnieźnie (rezydeneya); Kapucynów, w No-wemmieście. Klasztory żeńskie były: Cystersek w Ołoboku; Klarysek: w Gnieźnie, Warcie, Chęcinach; Bernardynek w Wieluniu i Łowiczu; Norbertanek: w Bolesławcu, razem 67 klasztorów i rezydencyi męzkich i 6 klasztorów żeńskich.2) Wskutek rozbioru Polski archidyecezya gnieźnieńska utraciła 489 kościołów, które odpadły do królestwa kongresowego, pozostawszy tylko przy 184 ko

1) Joan. Łaski 1. c. przy odnośnych kościołach. — 2) Krótkie uwagi historyczne o pojedynczych klasztorach znajdzie czytelnik w Liber Beneficiorum w przypiskach do miejscowości odnośnych.