359

 z Konstancyą, drugi z Giertrudą 1). Na owym zjeździe przytomnym był niezawodnie także arcybiskup Wincenty, który się powagą swoją do zawarcia pokoju przyłożył. Nie długo przecież cieszył się nim zacny książe Kościoła, gdyż w dwa lata później przeniósł się do wieczności. Długosz kładzie zgodnie z Bocznikiem Małopolskim 2) i Traski 3) zgon arcybiskupa w roku 1232 4). Musiał on jednakże nastąpić na początku tegoż roku, ponieważ w brewe z dnia 18 maja 1232 Grzegorz papież IX obranemu już następcy jego (Fulkonowi) pozwala pobierać dochody z pewnych wsi kościoła krakowskiego 5). Powaga owych trzech źródeł każe nam trzymać się roku 1232 zamiast 1230, w którym Damalewicz śmierć arcybiskupa naznacza 6); przytoczone zaś brewe z 18 maja 1232 zbija dowodnie zdanie autora Katalogu Arcybiskupów Gnieźnieńskich 7), Bużeńskiego 8) i innych którzy utrzymują, że arcybiskup Wincenty umarł dopiero w roku 1233. Długosz sam tylko jeden podaje, że zmarły arcypasterz pochowany został w katedrze gnieźnieńskiej 9).

 Spółczesne kroniki i dokumenta mało nam wprawdzie przechowały szczegółów z życia arcybiskupa Wincentego, atoli to, co się szczęśliwie utrzymało w wiarogodnych źródłach, wystarcza, aby sobie przynajmniej ogólny jego cnót, prac i zasług utworzyć obraz. Nie chęć wyniesienia się lub zbogacenia, gdyż pochodził z rodu znakomitego i zamożnego, pobudziła go po śmierci żony do przyobleczenia sukni duchownej, lecz prawdziwa pobożność i gorące pragnienie poświęcenia się wyłącznie Bogu. Wiek jego dojrzały, wypróbowana cnota, doświadczenie zebrane w zawodzie rycerskim i obywatelskim, rzadka roztropność i niepoślednia nauka10), wyniosły go do najwyższej w kraju godności duchownej, na której najzupełniej odpowiedział położonym w nim nadziejom i oczekiwaniom. Idąc w ślady poprzednika swego, Henryka, obstawał usilnie za wolnością Kościoła, czego dowodem przechowane dwa dokumenta: bulla papieża Honoryusza III, z dnia 11 stycznia w roku 1223 zatwierdzająca zagwarantowanie praw i swobód Kościoła polskiego przez książąt: Leszka Białego, Konrada mazowieckiego, Władysława Kaliskiego i Kazimierza opolskiego 11) i wspomniony już wyżej przywilej Władysława Laskonogiego zachowanie tychże praw i swobód zaręczającego 12). Dbały o pomnożenie chwały Bożej, podniesienie czystości obyczajów i karności pomiędzy duchowieństwem, nie w innym niezawodnie celu zwołał synod prowincyonalny i na nim wspólnie z biskupami odpowiednie do tego obmyślił środki.

 l) Długosz 1. c. lib, VI, 640. Kromer 1. c. f. 135. — 2) Monum. Polon, hist. III, 167. — 3) Tamże II, 837.: „1232 Vincentius archiepiscopus obiit." — 4) Hist. Polon. lib. VI, 648. — 5) Theiner 1. c. I, 24, Kod. dypl. wielkopl. I, 120. — 6) Series Archiep. Gnesn. f. 133. — 7) Monum. Polon, histor. III, 393. — 8) Żywoty Arcyb. Gnieźń, (wyd. Malinowskiego) I, 97. — 9) Hist. Polon. lib. VI, 648: „Vincentius Gnesnensis Archiepiscopus cum annos prope 12 sedisset, moritur (1232) et in Gnesnensi Ecclesia sepelitnr." — 10) Takie świadectwo dali mu biskup krakowski Iwon i biskup poznański Paweł, jak pisze Honoryusz III w bulli prekonizacyjnej wyżej przytoczonej. — 11) Archiv. Capit. Gnesn. Liber privileg. saec. XV. f. 1. Kod. dypl. wielkopl. I, 104. — 12) Dr. Piekosiński, Kod. dypl. katedry krak, f. 20. Kod. dypl. wielkopl. I, 111.