342

 Dla tych i innych zasług arcybiskup Henryk w wielkiem był poważaniu u papieżów Innocentego III i następcy jego Honoryusza III. Pierwszy czule się nim opiekuje podczas jego wygnania, ponoszonego w obronie praw i wolności Kościoła 1), okazuje mu zupełną ufność w ważnych poleceniach 2), sławi go jako męża wielkiej świątobliwości 3), czci go przywilejem naówczas rzadkim, noszenia przed sobą krzyża 4) i wyniesieniem do godności legata apostolskiego5) i t. d., drugi chwali go za jego gorliwość o losy ziemi świętej, i nowo powstały, a przez pogańskich barbarzyńców uciemiężony Kościół w Prusach, pod jego główną opiekę oddaje 6), za gorliwe zabiegi nad podniesieniem moralności pomiędzy duchowieństwem chlubne uznanie wypowiada 7) i t. d. Długosz wielbi go jako szczególniejszego szermierza za wolność Kościoła8), a Damalewicz z wzniosłości umysłu i gorącego przywiązania do ziemi ojczystej 9).

 Arcybiskup Henryk konsekrował następujących biskupów: w roku 1208 Wincentego Kadłubka krakowskiego 10), a gdy ten złożywszy godność biskupią, usunął się w zacisze klasztorne, następcę jego, Iwona Odrowąża, w roku 121811), w roku 1212 w Mstowie Pawła, biskupa poznańskiego12), a w roku 1216 Michała, biskupa kujawskiego13).

 Zgodnie zupełnie z starodawnemi rocznikami14) Długosz kładzie śmierć arcybiskupa Henryka w roku 1219 dnia 22 marca15). Według Długosza16) i Damalewicza17) zwłoki arcybiskupie złożone zostały na wieczny spoczynek w katedrze gnieźnieńskiej.

 1) Kod. dypl wielkopl, I, 54. 55. -- 2) Tamże I, 59: „De tua igitur pro-videntia plenam fiduciam obtinentes." — 3) Tamze I, 60: „Cum enim vir eximie sancti-tatis venerabilis frater noster Gneznensis archiepiscopus contra fllios huius saeculi pro ecclesie se curaverit opponere libertate. ..." — 4) Tamze I, 61. — 5) Tamze I, 80. — 6) Tamze I, 85. — 7) Tamze I, 95. — 8) Eist. Polon. lib. VI, 624: „Iste archie-piscopus Henricus, cum esset animi generosi in beneficiis distribuendis et funiculis in Ecclesiae libertatibus Polonorum diletandis multos labores subiit et sustinuit pro Ecclesiae Polonae Jibertate acquirenda et dilatanda. ... Et eandem libertatem obtinuit originariis et adscripticiis Ecclesiarum." — 9) Series Archiep. Gnesn. f. 122: „Excelsi animi virum fuisse produnt annales et Reipublicae incolumitatis perquam studiosum extitisse." — 10) Długosz 1. c. lib. VI, 603. — 11) Mocznik kapituty krak. w Monum Pol. histor. II. 802. Rocznik Świętokrzyski tamże III. 71. Katalogi bisk. krak. tamże III, 354. 355. Dlugosz 1. c. lib. VI, 622. — 12) Kod. dypl. melkopl. I, 548. Długosz (1. c. VI, 604) mylnie podaje konsekraeyą tę w roku 1209. — 13) Długosz 1. c. lib. VI, 618. Cfr. Damalewicz, Vitae Episcop. Vladislav. f. 162. 163. — 14) Rocznik Traski w Monum. Polon. hist. II, 836. Bocznik Sędziwoja tamże II, 876. Rocznik Małopolski tamze III, 164. Katalog Arcyb. Gnesn. tamze III, 393. — 15) Hist. Polon. lib. VI, 624: „Gnesnensis Ecclesiae Metropolitanus Henricus cum in archiepiscopali sede annis decem et novem sedisset, ad horam extremam perveniens, salutari sumpto viatico, 22 Martii (1219) moritur." — 16) Hist. Polon. lib. VI, 124: „et in Ecclesia Gncsnensi iusto honore sepelitur." — 17) Series Archiep.  Gnesn. f. 127.