281

 mentu (z roku 1198) pokazuje się, że arcybiskup Piotr zapisany został pomiędzy tychże dobroczyńców 1), z drugiego zaś dowiadujemy się, że arcybiskup Zdzisław był obecny na zjeździe w Spirszowie (Spierzow), na którym biskup płocki, Lupus, z polecenia książęcia Kazimierza Sprawiedliwego swobody przez niego klasztorowi miechowskiemu nadane publicznie ogłosił i odnośny dokument wystawił 2). Tenże biskup płocki, przytomny jeszcze na zjeździe łęczyckim w roku 11773) umarł według Długosza w roku 1179, dowodnie zaś w roku 1187 siedział na stolicy płockiej Wit, następca Lupusa, gdyż na przywileju Kazimierza Sprawiedliwego, dotyczącym kaplicy ś. Benedykta w Płocku, jako świadek występuje 4), Zjazd przeto spirszowski, na którym obecny był arcybiskup Zdzisław, mógł się odbyć, jeżeli data Długoszowa śmierci Lupusa jest prawdziwą, pomiędzy rokiem 1177 a 1179, to jest po objęciu rządów księstwa krakowskiego przez Kazimierza Sprawiedliwego, a przed śmiercią biskupa Lupusa, w każdym razie przed rokiem 1187. Na tym akcie czytamy Gedkę, biskupa krakowskiego, który według roczników umarł dnia 20 września roku 1185; nie wspomina zaś akt ten nic o Pełce, biskupie krakowskim, następcy Gedki; dopiero w tak zwanem album patryarchy jerozolimskiego obydwóch tych książąt kościoła napotykamy.

 Dalszym dowodem, że na stolicy gnieźnieńskiej zasiadał najprzód Zdzisław, a po nim dopiero Piotr, jest wyrok sądu polubowego, wydany w Wiślicy roku 1219 przez opata jędrzejowskiego i innych sędziów polubowych w sprawie klasztoru ń. Wincentego w Wrocławiu, w którym wyraźnie powiedziano, iż odebranie tegoż klasztoru Benedyktynom, a oddanie go Norbertanom nastąpiło na wstawienie się czuwającego nad czystością życia zakonnego w prowincyi swojej metropolitalnej arcybiskupa Piotra za czasów Żyrosława II, biskupa wrocławskiego5). Wprawdzie Żyrosław II już od roku 1170 na katedrze wrocławskiej zasiadał6), lecz bulla papieża Celestyna III, zatwierdzająca wypędzenie Benedyktynów z rzeczonego klasztoru, a oddanie go Norbertanom, wydaną została w r. 1193 7), przeto wnosić wypada, że wypędzenie Benedyktynów, spowodowane wstawieniem się arcybiskupa Piotra, nastąpiło w późniejszych latach rządów biskupich Żyrosława II. Jakoż Heyne8) i Gorlich9) kładą toż wypędzenie w ostatnim roku życia tego biskupa t, j. roku 1180.

 Najdobitniejszym dowodem, że Zdzisław arcybiskup był poprzednikiem Piotra, jest podanie spółczesnego obydwom Wincentego Kadłubka, który dla tego na zupełną zasługuje wiarę, gdyż Piotra arcybiskupa znał dobrze10). Według

 1) Nakielski, Miechovia t. 83. — 2) Tamze f. 85: „Eandem etiam libertatem coram Zdyslavo archiepiscopo in Pascha Domini in Spierzow, multis ibidem nobilibus astantibus, Domino Casimiro iubente, Dominus Lupus episcopus in communi praedicavit, tum etiam scripto et sigillo suo confirmavit". — 3) Kronika Wincentego Kadlubka 1. c. II, 399. 400. — 4) Bzyszczewski i Muczk. 1. c. I, 14. — 5) Grunhagen, Regestm zur schlesischen Geschichte I, 106. — 6) Heyne 1. c. I, 207. Ritter, Geschichte der Dioecese Breslau I, Th. f. 80. — 7) Mosbach, Piotr syn Wlodzimierza (Piotr Dunin) str. 98. — 8) Documentirte Gesch. des Bisthums und Hochstifts Breslau t. I, 163. — 9) Die Pramonstratenser und ihre Abtei zum heiligen Vincens. — 10) Chronica w Monum. Polon. histor. II, 418. 420.    Cfr. Kronika Boguchwata 1. c. II, 536: „Petrus archie 36