259

 tychże biskupów. Wśród takich zjazdów potwierdził i konsekrował na biskupów poznańskich: Stefana w roku 1151 1), Radwana w Uniejowie roku 11552), Bernarda w roku 11623), Wernera na biskupa płockiego w Łęczycy roku 11564), Rudgiera na biskupa kujawskiego roku 1159 5) itd. W dyplomacie darowizny kościołowi czerwińskiemu dóbr Pomnichowa, Parlenia i innych przez Bolesława Kędzierzawego w roku 1161, jest wzmianka o konsekracyi kościoła łęczyckiego 6). Czy to była konsekracya pierwsza po wystawieniu pierwotnem, czyli też druga po odbudowaniu kościoła łęczyckiego, czy się tyczyła kollegiackiego lub też parafialnego kościoła, dociec trudno, dosyć że o tej konsekracyi w roku 1161 kilka innych poważnych wspomina źródeł 7), dokumentując tem samem nowa. sposobność nadarzoną arcybiskupowi Janowi do widzenia się i porozumienia z kilku przynajmniej biskupami, którzy podówczas na obrzęd tego rodzaju byli zapraszani. Podobna sposobność nadarzyła się w roku 1166 lub 1167 przy konsekracyi kościoła klasztornego w Jędrzejowie, który tenże arcybiskup w miejsce pierwotnego przez siebie fundowanego i zapewne przez ogień zniszczonego z nowa wystawił, gdyż pierwszy, jakeśmy już wyżej wspomnieli, konsekrowany był przez biskupa krakowskiego, Maurusa. Dokument przy tej sposobności wydany8) wspomina jako o obecnym przy tej uroczystości biskupa krakowskiego Gedka, syna Klemensa, rodzonego brata arcybiskupa Janisława, pod którego opieką i okiem urosł w cnoty i znakomite przymioty, które go potem na drugą w kraju stolicę biskupią wyniosły9). Zapewne oprócz Gedka byli w Jędrzejowie i inni biskupi polscy. Jak swoim przykładem, wzorem i staraniem dał kościołowi polskiemu w osobie Gedka tak znakomitego biskupa, tak zbawiennym wpływem swoim dał mu z krwi swojej innych zasłużonych mężów, z pomiędzy których na szczególniejszą uwagę zasługuje sławny podczas wypraw krzyżowych do ziemi świętej wojownik, Jaksa, wyżej już wspomniany, który naśladując mistrza swego w gorliwości o chwałę Bożą, nie tylko życie i krew oddawał chętnie w usługi dla sprawy oswobodzenia miejsc świętych z rąk pogańskich, ale i dobytek swój ofiarował na założenie jednego z najsławniejszych klasztorów w Polsce. Ten będąc w Jerozolimie, tak gorącą czcią i nabożeństwem przejął się ku grobowi Pańskiemu i tak wielce ujęty był pobożnością i świątobliwością strzegących go osobnej reguły zakonników, że się ślubem zobowiązał po powrocie swoim zaprowadzić cześć w kraju rodzinnym ku temuż grobowi świętemu przez założenie w miejscu rodzinnem klasztoru dla tychże zakonników. Jakoż uprosiwszy

 1) Długosz 1. c. lib. V, 484. — 2) Tamże lib. V, 490. — 3) Tamże lib. V, 502. — 4) Tamże V, 491. 5) Tamże V, 499. — 6) Gawarecki, Pamiętnik histor. Płocki z r. 1828 str. 1. 2: Acta sunt hec in consecratione Lanciciensis Ecclesiae XII kalendas Junii anno ab incarnatione domini Millesimo centesimo sexagesimo primo". Cfr. Cod. diplom. minor. Polon, w Monum. medii aevi hist. III, 19. Fam. relig. mor. t. XVII, str. 20 sqq. — 7) Rocznik Traski i rocznik krakowski w Monum. Pol. hist.

II,      833. Rocznik Sędziwoja tamże II, 875 i t. d. — 8) Rzyszczewski i Muczk. 1. c.

III,     7. — 9) Nakielski, Miechovia f. 20: „Gedeon qui prisco vocabulo Gedka appellatus mit, alter Clementis Gryphii filius, nepos Vincentii comitis de Bryszynek. Is in patrui sui Janislai Archiepiscopi Gnesnensis clientela educatus, postmodum etiam Craeoviensis Episcopus factus, et morum gravitate et pietatis studio patruo per omnia simillimus fuit".

33*