[3] STATUTA CAPITULORUM. 453 Kodyfikacye statutów kapitulnych mają dla nas nie tylko dla tego znaczenie, że podają nam ogól norm obowiązujących kanoni­ków danego kościoła katedralnego w pewnym określonym czasie, ale jeszcze zasługują na uwagę z powodów czysto formalnych i o tyle służyć też mogą do wyjaśnienia historyi analogicznych za­bytków, nie mających nic wspólnego z prawem kościelnem. Wiadomo, że posiadamy z rozmaitych czasów i terytoryów t. z. kompilacye prawne, tj. zbiory bądź urzędowe bądź prywatne oparte w znacznej przynajmniej części na ustawach, które przez kompilatorów zostały uwzględnione i zazwyczaj znane nam są tylko z tych właśnie zbiorów. Jak sobie kompilatorowie poczynali z teks­tem ustaw oryginalnych wciąganych do zbiorów, nie wiemy. Można tylko przypuszczać, że szli utartymi szlakami i stosowali sie do ogólnych zwyczajów w tym przedmiocie przestrzeganych w epoce średniowiecznej. Kodyhkacye i zbiory statutów kapitulnych mogą nam w tej niepewności o tyle dopomódz, że nietylko najczęściej możemy sie zapoznać z materyałem, na którym polegają, ale że nadto znaleść można czasami na marginesach rękopisu zawierają­cego zbiór statutów kapitulnych uwagi kompilatora, które nam ob­jaśniają sposób jego postępowania oraz podają przyczynę opuszcze­nia łub zmodyfikowania pewnego statutu. Tak więc strona tech­niczna przy układaniu kodyfikacyj statutów kapitulnych, dla tego że może być poznaną z całą dokładnością, stanowi nie do pogar­dzenia pomoc przy ocenianiu procederu stosowanego przez kompi­latorów i w tych wypadkach, kiedy mamy w rękach rezultat ich pracy ale nie mamy tekstów, z których czerpali. Niniejsza publikacyą obejmuje: 1. Najstarszy znany zbiór statutów kapituły Gnieznieńskiej. 2. Najdawniejszą kodyńkacyę statutów kapituły Poznańskiej. 3. Kodyfikacyę statutów kollegiaty Warszawskiej 2 r. 1517. 4. Statuta kollegiaty Łęczyckiej z XIV i XV stulecia. Każda z tych części składowych naszego wydawnictwa należy obecnie zosobna omówić, przyczem podajemy dokładny opis ko­deksów, w których dochowały sie odnośne zabytki. I. Ksiądz biskup Korytkowski ogłosił w IVtym tomie swego dzieła o Prałarach i Kanonikach Gnieznieńskich (p. 580—614) zbiór statutów kapituły Gnieznieńskiej zaczerpnięty z tego samego ko-