PRZEDMOWA. W r 1891 uchwaliła Komisja prawnicza Akademji Umiejętnosci podjąć wydawnictwo tekstów statutów polskich z XIV i XV stulecia Zamiarem Ko­misji było wydrukowanie wszystkich tekstów tych statutów, by w ten sposób ułatwić pracę badaczom historji prawa polskiego bez zmuszania ich do się­gania ciągle do rękopisow, gdy dawniejsze wydawnictwa, w szerszej mierze te zabytki uwzględniające, J W Bandtkiego Ius polonicum (Warszawa 1831) 1 Z A Helcla Starodawne prawa polskiego pomniki t I (Kraków 1856) już zadość naukowej potrzebie nie mogły czynić Wydawnictwa podjęli się profesorowie Bolesław Ulanowski 1 Franci­szek Piekosiński. Pierwszy wziął na siebie wydanie tekstów łacińskich, drugi tłumaczeń polskich, na teksty łacińskie przeznaczono tomy II 1 IV Archiwum Komisji prawniczej na polskie tom III Pierwszy ukończył swoją pracę sp prof Piekosiński; tom III Archiwum Komisji prawniczej ukazał się juz w r 1895 Ale też to zadanie było łatwiej­sze do wykonania, gdyż tłumaczeń polskich jest tylko kilka a wszystkie ręko­pisy, które je zawierały, bvły łatwo dostępne, pozniej odkryty rękopis t zw. Szczawińskiego dodatkowo ogłosił drukiem sp prof Piekosiński w t VIII cz I tegoż Archiwum (1907) Praca śp prof Ulanowskiego trwała znacznie dłużej Ulegała ona przer­wom, gdyż nie łatwo bvło ściągnąć do Krakowa rękopisy, o które chodziło, rozprószone po bibljotekach od St Florjan w Górnej Austrji po Petersburg. Tom II Archiwum ukończył wpiawdzie drukować prof Ulanowski już w r 1893 i zaraz zaczął druk tomu IV, ktory na razie ukończył w r 1894, na­stępnie jednak zdołał jeszcze wydawca dotrzeć do niedostępnych mu po­przednio rękopisów 1 te dalej dodrukowywał Tak na końcu tomu IV pomieścił tekst statutow Kazimierza W z rękopisu Stron. II (w r 1900), zas tuz przed smiercią (w r. 1919) zaczął drukować dodatkowo w tomie II tekst tychże statutów z rękopisu częstochowskiego, niedawno przedtem odkrytego przez ks prof. Jana Fijałka Już po śmierci wydawcy dokończyłem korekt tego tomu. W obu tomach, II i IV, Archiwum Komisji prawniczej zostały wydane przez śp prof Ulanowskiego 1) statuty Kazimierza Wielkiego;