KODEKS BANDTKIEGO IV. [22] unam quartam, cum graciarum accione. Et si Iudei, qui per novas decepciones ad litteram 1) obligacionis mutuant pecunias, sustinuerunt infra duos annos suum debitorem, pro usura accrescente et pro principali debito ad iudicium non provocantes, extunc ipso facto usuram accrescentem ulterius post duos annos ammittere debent, tantum de principali sorte et de usura iam aucta infra predictum tempus sint contenti, neque per eandem litteram obligacionis poterint obligantem effectualiter amonere, aut obligans 2) stare, tenere vel observare ipsis tenetur suam obligacionem vel promissum. [p. 64] (52) De penis. Quidam de ipsorum audacia multum presumentes, intrautes silvam vel gayum alicuius preter domini voluntatem, quercus excidunt meliores, nullam penam sequi ex hoc pretendentes. Statuimus, ut si quis inciderit quercum in bonis alienis, domino invito, valentem ad axem, aut de minoribus quercubus vel aliis lignaminibus currum repleverint, penam, que dicitur szeszcz grzywyen, illi solvat, in cuius dominio sunt incisa. (53) De penis. Kt licet canonica sanccio depopulaciones agrorum multum odio habeat, tamen temerarios a malo non revocat, nisi addatur torques in colla ipsorum et temporali disciplina impii puniantur. Propter quod statuimus, ut si alicuius militis, prelati, civis aut alterius hominis simplicis familiaris frumenta de nocte kmethonum vel quorumcunque receperint, licitum sit domino [p. 65] frumenti aut suis servis vel amicis ipsa defensare, equos recipiencium vel alias res libere pro se tollere, et si quempiam tunc occiderit, inpunite volumus ipsum pertransire. Dominum vero illum, de cuius domo exiverunt tales depopulaciones, in penas nobis penthnadzyeszczya decernimus incidisse. Kt si vulnerarent aut occiderent frumentorum defensorem, solvant vulnera leso, vel caput pueris vel amicis cum penis prenotatis. (54) De penis. Quoniam omnis scurilitas verborum et turpiloquium ad rixas homines provocantes apud virtuosos debent non inmerito evitari, (at)que non aliter nisi metu pene quandoque aliqui a talibus prohibentur, unde volumus, ut si quispiam linguam suam non refrenans, si nobilis nobili improperaverit, asserens ipsum filium meretricis, et statim non revocat aut non negat, quod dixit, neque probat eum esse talem, prout ipsum asseruit,, [p. 66] pro vituperio illius, quem sic vituperavit, racione pene solvat LX marcas grossorum, veluti si ipsum occidisset. 1) Cod. iusticiam. 2) Cod. obligatis.