34 Z 1758 R. 381 wieś według pomiarkowania posiądęł i włok swoich, gdy z zamku zajdzie dyspozycja, proporcjonalnie z wszystkiemi obywatelami dołożyć się powinna. 115. O szkodach w jarzynach i oziminach wschodzących. Gdy na zimę oziminy, na wiosnę owsy i grochy jedni prędzej, drudzy poźniej pozasiewają, ci, ktorzy swoje siewy ozime kończą, inwentarzem swoim roboczym tym, ktorym pozasiewali, także gdy do jęczmionow na wiosnę orzą, w owsach i grochach szkody rabiać zwykli, potym na oziminę powschodzoną inwentarz rożnego rodzaju puszczają i przez to w zbożach niemałą sobie szkodę czynią i sami się dobrowolnie niszczą, do tego drugi gospodarz, cze- ladnik lub inny obywatel, chociaż widzi w szkodach inwentarz i snadnie go może spędzić lub do szołtysa zająć albo do tego gospodarza, ktoremu się szkoda dzieje, a przecie tego nie uczyni i z tych ci szkodow sobie czynio- nych największe między obywatelami dzieją się kłotnie, przeklęstwa i nie- zgody, dlaczego takowym niegodziwym nierządom zabiegając, szołtysow i ra- dzkich pod surową na nich karą nieomylnie rozszerzoną obowiązujemy, aby takowym szkodom zabiegali, postanowienia i ostrożnoście od tych szkod we- dług potrzeby czynili i dysponowali, szkody czyniących aby surowie siedze- niem w kluzie karali, szkody jakieby ktoremu się stały, aby płacić według taksy rozkazywali, i takowych, ktorzy ze swoich szkodow inwentarze w cudze szkody wzamiast zajęcia napędzają, aby karali, każdy bowiem szkodnik ta- kowy szkodę według szacunku tym sposobem, jako wyrażono, uczynioną za- płacić do wsi według uznania i osądzenia winiena oddać, gospodarz bądź za- prawny czyli kontraktowy trzy godziny w kluzie siedzieć, a czeladnik, ko- mornik lub chałupnik przy kluzie dziesięć postronkow odebrać powinien. I tacy tedy obywatele, ktorzy prawie samochcąc szkody czynią, na nie na- pędzają i, choć widzą drugiego szkodę, inwentarza nie zajmą, tym wilkierzem postanowionej karze podlegać będą; tych tylko się od tej kary wyłącza, ktorzy szkod przestrzegają, a przecie się czasem ustrzec niepodobna, jednakże i ci za nieostrożność osądzeniu inszemu podlegać będą. 116. O kośnikach i sierpiarzach. Trafia się to podczas żniw, że sierpiarze komornice, komornicy i na- jemnicy, odbierając przysiewki lub za pieniądze robiąc, tudzież na kłosy cho- dząc, kłosy z mędli i stojącego zboża obrzynają, kośnicy łąki lub zboże ko- szący, z roboty idąc, wiązkami siano i zboże dziel swemu gospodarzowi, dziel innemu sąsiadowi biorą i przez to im krzywdę czynią, dlaczego każdy gospo- darz swoich robotnikow w tym przestrzegać i na nich baczność dawać po- winien, a dojrzawszy takiego szkodnika czyli szkodnicy, do urzędu wiejskiego stawić ich powinien, gdzie takowy przeświadczony szkodę nadgrodzić, w kluzie siedzieć i plagi według rozsądku urzędu wiejskiego odebrać powinien. 34. a W tekście: winę.