ORDYNACJA WE WSIACH MIASTA POZNANIA ZEGRZU I RATAJACH 27 iż tekst tej ordynacji znalazł w Archiwum miejskiem Poznania 1. Ordynacja ta nosi według Lubomirskiego datą roku 1733 i liczy 140 artykułow. Lubo- mirski cytuje tytuł oraz artykuły: 1, 14, 23, 27 i 34, powołuje się zaś na artykuły2: 3, 7, p, 11-13, 17, 20, 26, 2p, 33, 36—39, 43, 44, 47, 51, 57, 62—65, 67, 73, 82—83, 91, 93, 97, 100, 104—108, 111—113, 117. 118. Z tekstem tu wydanym zgodny jest podany przez Lubomirskiego wstęp, z ar- tykułu 1 podał tylko początek, toż jedno tylko zdanie z art. 27, artykuły 14 i 34 są jedynie streszczone, z artykułu 23 podane w cudzysłowie dwa ustępy razem, bez zaznaczenia tego połączenia. Także artykuły tylko powoływane przez Lubomirskiego odpowiadają tu drukowanemu tekstowi. Podał jednak Lubomir- ski, jakoby ta ordynacja liczyła 140 artykułow. Nieścisłe wiadomości Łuka- szewicza i Lubomirskiego wprowadziły też w błąd J. Rutkowskiego (Zagadnie- nie reformy rolnej w Polsce XVLLI wieku na tle reform przeprowadzonych we wsiach miasta Poznania, Poznań 1925, str. 3), ktory przyjął, iż istniały dwie ordynacje, jedna z r. 1733, licząca 140 artykułow, druga z lat 1740—50, mająca 118 artykulozv. Ordynacji tej poszukiwał B. Ulanowski za pośrednictwem archiwariusza Archiwum Państwowego w Poznaniu K. Lekszyckiego; Lekszycki nie odszukał oryginału tej ordynacji, lecz tylko kopję jej, ktorą własnoręcznie odpisał i prze- słał Ulasowskiemu 13 czerwca 1891 r.3. Przystępując do lego wydawnictwa, zwrociłem się do dyrektora Archiwum Państwowego w Poznaniu K. Kaczmar- czyka z prośbą o odszukanie oryginału lub tej kopji; po dłuższych poszukiwaniach kopję ordynacji tej odnaleziono. Podał o niej tymczasem wiadomość J. Rutkowski, Odnaleziona ordynacja dla wsi Zegrze i Rataje z r. 1733 (Roczniki Historyczne t. IX, Poznań 1933, str. 116—18), przyczem ze wzglądu na brak fortnuły wprowa- dzającej w życie uważa ją tylko za projekt; popiera to przypuszczenie wskazaniem na to, że inne nieco poźniejsze ordynacje dla wsi miasta Poznania uroczyście w życie wprowadzano, uważa jednak, iż zawiera ona przepisy, odpowiadające prawu zwyczajowemu w tych wsiach przestrzeganemu. Laudetur Jesus Christus. Poznaniae A. D. 1733. Ordyna- cja w dobrach Zegrzu i Ratajach4, ktorą gospodarze wiecz- 27. Przeczy temu — niesłusznie — Lekszycki w liście z 13 czerwca 1891 r. do śp. B. Ulanowskiego pisanym: Nie mamy tu Bibljoteki Warszawskiej, może książe Lubomirski podał, gdzie się owa ustawa znajduje w pierwopisie? Z magistratu tu- tejszego mieć jej nie mogł, gdyż w czasie, gdy książe u nas w Archiwum robił swe poszukiwania, archiwalja miasta Poznania znajdowały się jeszcze na poddaszu ratu- sza jako rudis indigestaque molis i dopiero wiele lat poźniej przezemnie uregulo- wane i w Archiwum Państwa jako depozyt złożone zostały. 2 Ale kilka jest bladnie cytowanych. 3 Czyniąc zadość życzeniu pańskiemu, przesyłam odpis ustawv, nadanej przez magistrat poznański wsiom Zegrze i Rataje. Że zaś w biurze naszym kancelista jest Niemiec i jednego słowa polskiego jak należy przepisać niezdolny a dokumentow pod żadnym warunkiem do domu brać nie wolno, byłem zniewolony sam pracę tę podjąć. Odpisu dokonałem z kopji, gdyż oryginału dotąd odszukać nie mogłem. Skoro jednak powrocę z wod, dokąd jutro zmuszony jestem wyjechać, będę poszu- ki(wanie) oryginału prowadził dalej i wtenczas poproszę o załączony tu odpis celem porownania go z oryginałem ustawy. Oryginału widocznie nie odszukał, gdyż na odpisie niema żadnych poprawek. 4 Zegrze i Rataje, wsie miasta Poznania, w pow. i woj. poznańskiem.